De tweede editie van het Mondriaan Jazz Festival in Den Haag staat in de startblokken. Een evenement dat de jongste ontwikkelingen op het gebied van jazz in beeld wil brengen. En in de slipstream daarvan jongeren kennis wil laten maken met meer dan dat ene concert waarvoor ze aanvankelijk zijn gekomen. Na het succes van vorig jaar haast de organisatie van Mondriaan zich opnieuw in te zoomen op inhoud. Hoe dat valt te verwezenlijken vertelt programmeur en artistiek directeur Mike Bindraban. “Mij interesseert het niet of het wel of geen jazz is.”
Mondriaan Jazz Festival #MJAZZ brengt een internationaal programma, met musici en groepen op het punt van hun grote doorbraak. De 2018-editie heeft speciale aandacht voor de avant-gardistische Chicogostroming en het daarmee verbonden label International Anthem. De doelstelling anders omschreven: verschillende culturen en muziekstijlen bij elkaar brengen en zo een beeld vormen van hoe de hedendaagse maatschappij eruit ziet.
NIET GEBONDEN
Zo verwoordt artistiek directeur Mike Bindraban het: “Dit betekent in de dagelijkse praktijk dat je niet meer gebonden wilt zijn aan een concept of bepaalde muziekstijl. Onze doelstelling voor dit jaar is door een apart programma te brengen de vraag te stellen: wat is jazz in optima forma? Hoe reflecteert jazz op het heden? Ik denk dat we er in de programmering in geslaagd zijn hedendaagse, multiculturele muziekvormen bij elkaar te brengen. Wat heel uitdagend is voor zowel de musici als het publiek.”
Mike Bindraban wijst erop dat jonge liefhebbers door de tijdgeest muziek heel anders beleven. “Hun live-muziek consumptie is heel individualistisch. Zij zijn op zoek naar een eigen identiteit, iets eigens. Wij willen daarop inspelen en een unieke ‘content’ bieden. Die kan vaak eenmalig zijn. Daarmee onderscheiden wij ons van andere festivals. Wij denken vooral in inhoud, die is voor ons het belangrijkst.”
Vorig jaar, bij de eerste aflevering van Mondriaan Jazz, was er een grote publiekstrekker: Ravi Coltrane die een eigen visie losliet op het beroemde Canto Ostinato. “Dat was doordacht versus vrije muziek. Het leverde een spannend resultaat op. Die blauwdruk handhaven we. En ja, we hebben dit jaar niet zo’n headliner. Hoewel… Eric Vloeimans met Brooklyn Raga Massive mag je toch best ook zo zien. Het begrip headliner is immers vrij relatief.”
BINKBEATS
Voor het avontuur in de programmering haalt Mike Bindraban graag een voorbeeld aan: Binkbeats, alias Frank Wienk. Deze treedt op met toetsenist Niels Broos en de Noorse multi-instrumentalist Lars Horntveth. “Binkbeats heeft nog nooit op een jazzfestival gestaan. Dat is voor Nederland toch vreemd, terwijl hij het internationaal zo goed doet. Het is elektronische muziek, geen blues, wel hedendaags. Mij interesseert het niet of het wel of geen jazz is. Jongeren die van dit concert vandaan komen, gaan ook kijken naar Yazmin Lacey, Makaya McCraven en Ben LaMar Gay met zijn spoken word en heel veel vrije improvisatie. In principe kun je deze acts ook tegenkomen op festivals als Transition, Who’s Next en het North Sea Jazz Festival. Maar op Mondriaan Jazz vormen ze een gedurfder programmering. Het is allemaal niet super nieuw, hoor, maar zeker wel anders.”
En jazeker, rondkijken naar hoe andere festivals het doen, is Mike Bindraban niet vreemd. November Music in ’s-Hertogenbosch is daarbij een voorbeeld, Le Guess Who?, New York Winter Jazz en Stockholm Jazz eveneens. Bindraban is directeur en mede-oprichter van het agentschap Good Music Company. “Daarmee doen we driehonderd concerten per jaar, in 28 landen. Alle kennis en ervaring neem ik mee naar Mondriaan Jazz. Hetgeen uiteindelijk tot duurzaamheid moet leiden. We willen het festival binnen vijf jaar laten doorgroeien. Misschien doen we dat in het popcircuit van Paard, misschien in het nieuwe muziekgebouw dat Den Haag krijgt. De eerste editie van Mondriaan Jazz, vorig jaar, leverde een klein verlies op. We calculeren echter in dat dit groeijaren zijn. Of we naar meer dagen willen? Graag, maar één dag is ook prima. Rockit bewijst dat.”
VERTROUWEN
Het vertrouwen winnen van het publiek, dat is een van de prioriteiten. Hoe dit dan kan worden verwezenlijkt? Door de vraag hoe jongeren te bereiken? Mike Bindraban heeft het antwoord: door een avontuurlijke programmering. Zo waarde dit jaar het idee rond om een vrouwelijke lijn in de programmering op te zetten. “Door bijvoorbeeld in elke zaal voor veertig procent vrouwelijke musici uit te nodigen. Dat is niet gelukt, maar geen nood, dan schakelen we door naar plan B. Bijvoorbeeld door in 2020 een genderneutraal evenement te organiseren. Daar kun je veel over zeggen, maar ik vind dat een programmeur hiernaar moet streven. Hij moet een ‘no brainer’ zijn bij de vraag of zoiets lukt. Artistieke ideeën moeten immers altijd de bovenhand voeren.”
RINUS VAN DER HEIJDEN
Foto’s GEMMA VAN DER HEYDEN
Het cutting-edge Mondriaan Jazz Festival speelt zich op zaterdag 13 oktober af op zes podia in Paard en Koorenhuis in Den Haag. Op 12 oktober vindt het openingsconcert van het Shai Maestro Trio plaats in het Korenhuis. Een van de centrale uitgangspunten van het festival is dat als Mondriaan nog zou leven, geen enkele van de op #MJAZZ geprogrammeerde acts zou misstaan in zijn indrukwekkende platencollectie.
