Tweeëntachtig jaar oud is hij en daardoor enigszins gebogen. Dat geldt echter alleen zijn lichaam, zijn geest is even majestueus als zijn pianospel. Daarbij komt dat Abdullah Ibrahim nog altijd in ontwikkeling lijkt. Daarvan getuigt zijn nieuwste cd THE SONG IS MY STORY en meer nog de daarbij gevoegde dvd.
Op die schijf is een meer dan interessant betoog van Ibrahim opgenomen, plus een registratie van een concert dat hij in juni 2014 gaf in de Concertzaal van de Noord-Italiaanse stad Sicale. De ruim een uur durende dvd geeft een indrukwekkend beeld van een musicus, die alle invloeden die hij onderging in zijn muziek incorporeert. En die invloeden tevens aanwendt om een filosofische blik te werpen op zijn ontwikkeling als jazzmusicus.
Want ja, jazzmusicus is Abdullah Ibrahim bovenal. Hij wordt gezien als de belangrijkste vertegenwoordiger van de zogeheten Cape Jazz, die ontstond in Zuid-Afrika. Daar ook, in Kaapstad, werd hij in 1934 geboren en in die smeltkroes van culturen vond zijn muzikale vorming plaats. Hij vertelt er op de dvd telkens weer over. Zoals toen hij op 14-jarige leeftijd Indiase raga’s ging studeren en zijn Afrikaanse wortels zich vanzelf mengden met jazz, klassieke muziek en andere Westerse muziekvormen. Hij stipt op de dvd zelfs aan dat Jan van Riebeeck van de Verenigde Oostindische Compagnie hem inspiratie heeft gegeven.
De cd waarop The Song Is My Story is geregistreerd, is de muzikale echo van Ibrahims ontwikkeling. Acht stukken, gecomponeerd van 1954 tot 1970, zijn een onwaarschijnlijk exposé van dit pianowonder, de andere negen van het album zijn geheel geïmproviseerd.
Abdullah Ibrahims stijl is ongekend. Je hoort er onmiddellijk de techniek van Thelonious Monk in terug en ook die van Duke Ellington. Maar Ibrahim bouwt ze verder uit; hij houdt evenzeer van rusten als Monk. Maar bij de Zuidafrikaan zijn ze nog manifester. Het onwaarschijnlijke is, dat ze nauwgezet met elkaar verbonden zijn. Dat geldt ook voor de noten. Hij laat ze uit-echoën, de ene keer lang, een andere keer kort. Het laten doortrillen van de bassnaren heeft de functie van een basso continuo uit de klassieke muziek. Dit alles komt voort uit een ongeëvenaarde techniek, die duizelingwekkende resultaten weergeeft.
The Song Is My Story loopt over van melodische en harmonische pracht. Een (soms) tot tranen dwingende melodische basis wordt telkens met enkele noten onderbroken om ondersteunend te improviseren. Dwingende, bewust gebroken akkoorden tillen de luisteraar constant naar andere sferen.
Een van de invloeden van Abdullah Ibrahim is het Zuidafrikaanse marabi, een genre waarin de gezongen traditie van dit continent wordt vertaald in instrumentale, dansbare muziek. Samen met kwela, een afgeleide van marabi komt Abdullah Ibrahim dan vanzelf bij de liedvorm uit. Vandaar die schitterend gekozen albumtitel: Het lied is mijn verhaal. Duidelijker kan Abdullah Ibrahim niet zijn.
RINUS VAN DER HEIJDEN
Abdullah Ibrahim – The Song Is My Story
Intuition Music (Sony)
Abdullah Ibrahim piano
