‘Cantata’ is de titel van de nieuwe cd van Bram Stadhouders. Cantata is het Italiaanse woord voor cantate, een zangstuk voor een of meer zangers die door instrumenten worden begeleid. Gitarist Bram Stadhouders koos dit uit de zeventiende eeuw stammende woord om er zes stukken mee te omvatten, die hij vertolkt met tenor Sebastian Brouwer en laptopmusicus David Hoogerheide.
Cantata is een ingenieus project, waarin klassieke zang, een eigentijdse gitaar en naar de toekomst reikende electronica en synthesizer samenvallen. Bedacht en gecomponeerd door Bram Stadhouders, die er vermoedelijk ervaring voor opdeed, toen hij met het Nederlands Kamerkoor de compositieopdracht Henosis invulde voor het North Sea Jazz Festival 2012. Want, let wel, de titel van dit project, hè… cantate.
Het project heeft evenveel met klassieke muziek te maken als met hedendaagse. Want de componist is erin geslaagd oude muziek in een indruk makende eigentijdse vorm te plooien. Hij gaat daarbij voorbij aan alle deftigheden die zijn gegroepeerd rond renaissance- en barokmuziek. Neem bijvoorbeeld de teksten die Sebastian Brouwer zingt: Bram Stadhouders heeft ze geschreven in de Nederlandse en Engelse taal, maar ook in een zelfbedachte, dus niet bestaande taal. En die vondst intrigeert: hij maakt dat je de ene keer flarden kunt verstaan en pal daarop in een jungle van klanken wordt getrokken.
Hetzelfde gebeurt met de muziek. De gitaarklanken van Bram Stadhouders zelf lijken de ene keer op loungemuziek, een andere keer op ambient en verderop ineens op ongrijpbare klankvelden. Daar is uiteraard David Hoogerheide ook debet aan met zijn vervormende elektronica, die hier als een volwaardig instrument binnen de muziek staat. De gitaar benut ook de toevoegingen van de elektronica, maar gaat er zich nimmer aan te buiten. Liever verheft Bram Stadhouders zijn instrument tot een wat hogere macht, om bijna lieflijke passages af te wisselen met bruuske uitbraken op zijn snaren.
Cantata is een album dat je vaak moet horen. Er zitten nogal wat lepe vondsten in de muziek verstopt. Het ‘mechanische’ van gitaar en laptop wordt uiteraard bediend door mensenhanden, maar de stem van Sebastian Brouwer vervolmaakt het menselijke effect. Waardoor de cd de betekenis van een klankritueel meekrijgt, een dat enerzijds licht-hallucinerend werkt en anderzijds licht werpt over het verborgene, lees de duistere en dreigende elementen die de componist heeft ingebouwd. En doordat Cantata die opheft, krijgt de niet zo goed ingevoerde luisteraar van eeuwenoude muziek een brug aangeboden die de afstand tussen toen en nu overspant.
RINUS VAN DER HEIJDEN
Bram Stadhouders – Cantata
Brammetje Records
www.bramstadhouders.nl
Bram Stadhouders – gitaar en composities
David Hoogerheide – live-elektronica en synthesizer
Sebastian Brouwer – zang
