Een album waarover diep is nagedacht. Waar het dagelijks leven de inspiratiebron van is en waar – bewust of onbewust – de jazztraditie aan ’s luisteraars oor voorbij trekt. Dat is een korte inhoudelijke omschrijving van ‘Killing the Mozzarella’ van het kwartet Braskiri. Een voortzetting van het trio Bert Lochs/Dirk Balthaus/Daniel Herskedal.
Het trio nam twee platen op, waarna Herskedal vertrok en het Bert Lochs en Dirk Balthaus een mooi idee leek om de groep uit te bouwen tot een kwartet. Eerst moest een plaatsvervanger worden gevonden voor de tubaïst. Die arriveerde in de persoon van Steffen Granly, waarna de vierde man slagwerker Wim Kegel werd. En er meteen een geboortealbum werd uitgebracht: Killing the Mozzarella. De titel komt komisch over en is deels ook zo bedoeld. Bert Lochs kwam ervoor op het idee toen hij op tournee in Napels aan zijn eettafel een verpakking met mozzarella te lijf ging. Hij stak een mes in het plastic rond die befaamde Italiaanse buffelkaas, waarna het erin aanwezige water alle kanten opspatte. ‘Ik heb de mozzarella gedood’, was daarbij zijn gedachtengang. Een titel was geboren, ontsproten aan de dagelijkse praktijk. Andere titels op deze plaat indiceren ook in die richting: Brave Mr. Blackbird (over een vogeltje in de tuin van Bert Lochs), Koempel (zie slotalinea), Carpriccioso en Valse du vent. Alle negen stukken zijn van de hand van Bert Lochs.
De titel mag dan wel humoristisch en luchtig overkomen, de cd doet dat niet. Killing the Mozzarella is een doorwrochte plaat, waarop de talloze mogelijkheden die jazz en improvisiemuziek aan uitvoerders bieden, bijna klinisch zijn benut. Iedere instrumentalist haalt alle fijnstof uit zijn spel, waardoor een waar monument van samenspel is ontstaan. Daarbij is een evenwichtige afweging tot stand gekomen tussen intrigerende luistermuziek en naar vrijheid reikende improvisaties. Fraai voorbeeld daarvan is de compositie Uncloud, die de op hol geslagen trompet van Lochs met losgerukt drumspel van Wim Kegel laat achterhalen door de piano. Als de prooi is gegrepen, laat Dick Balthaus rusten vallen in zijn pianospel, die lucht en stilte bieden om de vrije improvisatie van net daarvoor fijntjes te laten bezinken.
Killing The Mozzarella geeft richting aan allerlei stijlen, van modieuze hiphop tot New Orleansklanken, van harmonische composities tot onderzoek en exploiratie van vrije improvisaties, van blues tot groove. Tijdens het meermalen beluisteren vormde zich bij deze recensent het denkbeeld, dat wanneer je deze plaat aan iemand zou laten horen die nog nooit een noot jazz heeft gehoord, hij een schematisch overzichtje tussen zijn oren krijgt van wat deze zo imponerende muziekstijl allemaal vermag.
Wie deze cd aanschaft, zal zich wellicht verbazen over het opgenomen gedicht Canary in a Coalmine van Hanz Mirck. Met als slotregels: Zo diep gaan we niet voor onszelf / ademend graven wij ons / door de stilte. Wat heeft dat in hemelsnaam met de muziek van Braskiri te maken? Alles! Want een kanarie in een kolenmijn is een begrip dat begin vorige eeuw vorm kreeg. Kanaries werden vanaf toen meegenomen in de diepte van een mijn. Als deze zo gevoelige beestjes ziek werden, dan was het ‘wegwezen’ voor de mijnwerkers. Dan was er zich namelijk levensbedreigend carbanmonoxidegas aan het vormen. Killing the Mozzarella is een waarschuwing dat zijn inhoud ‘levensbedreigend’ kan zijn. Gelukkig van de muzikale soort.
RINUS VAN DER HEIJDEN
Braskiri – Killing the Mozzarella
Berthold Records
www.braskiri.nl
www.berthold-records.de
Bert Lochs – trompet en flugelhorn
Steffen Granly – tuba
Dirk Balthaus – piano en Fender Rhodes
Wim Kegel – slagwerk
