Aanpakken, dat is het muzikale credo van Ben van den Dungen. Die toeter in de mond en gáán. Zo is deze jazzmusicus bekend geworden en zo is zijn muzikale leven ook verlopen. Dat fijnzinnigheid daarbij wel eens op de tweede plaats komt, moet je accepteren. Wat voorrang krijgt is het gedegen vakmanschap en de lenigheid van de tenor- en sopraansaxofonist.
Op de nieuwste cd van zijn kwartet, 2 Sessions, gáát Ben van den Dungen wederom, zeker ook met gedetailleerd spel. Na Ciao City uit 2013 en A Night at the Club (2014) heeft Ben van den Dungen er met zijn kwartet nu voor gekozen om een cd op te nemen zonder deze voor te bereiden. Gewoon spelen en in de studio maar zien wat daar van komt. Na een tournee door Argentinië en Uruguay in het najaar, dook het Ben van den Dungen Quartet in december en januari Studio De Smederij in Zeist in en dat leverde twaalf stukken op. Zij zijn deels van de hand van de leider en voor het andere deel bestaan ze uit composities van Tadd Dameron, Thelonious Monk, Marius Beets, Russ Columbo en Horace Silver. Een mooie en doordachte keuze.
2 Sessions opent met Mating Call van Tadd Dameron. De pianist nam in november 1956 de gelijknamige elpee op met John Coltrane als solist en John Simmons op contrabas en Philly Joe Jones op slagwerk. Mating Call is een van de – vroege – parels uit de modale periode van John Coltrane. Hij is schatbewaarder van de zes Dameroncomposities, waarbij het titelstuk zelfs boven de andere uitstijgt. Het is een mooie keuze van Ben van den Dungen om 2 Sessions juist met Mating Call te openen. Wat opvalt is dat Coltrane voor de uitvoering koos voor de tenorsaxofoon en Van den Dungen voor de sopraansax. Maar als je deze versie hoort, zou je zweren dat Trane is gereïncarneerd om Mating Call ook eens te laten beluisteren op de sopraansaxofoon. Zó dicht ligt Ben van den Dungens sopraangeluid tegen dat van Coltrane aan. Verrassend.
2 Sessions ademt volledig de sfeer van de modale jazz uit de jaren vijftig. De ritmesectie met pianist Miguel Rodriguez, contrabassist Marius Beets en slagwerker Gijs Dijkhuizen speelt de ongecompliceerde, maar tegelijk onontkoombare swing van de jazz uit die periode. Solist Ben van den Dungen wordt nergens in de weg gezeten door eventuele solo-aspiraties van zijn bandleden, liever door een uiterst effectieve ondersteuning die de wortels van de jazz uit die tijd, de blues en fanasievolle improvisatie op thema’s, prachtig blootlegt.
Zoals al opgemerkt trok Ben van den Dungen met zijn kwartet, dat hij uiterst liefheeft, naar de studio. Hij had nieuwe stukken uitgekozen, niet die ze in Zuid-Amerika hadden gespeeld. Even oefenen dus en dan maar opnemen. De tweede opnameset vond een maand later plaats. De ballade Two Sessions werd voor de tweede keer opgenomen en klinkt dan nogal afwijkend van de eerste opname. Precies zoals de bedoeling was van Van den Dungen. Hetzelfde gold voor de Russ Columbo-klassieker Prisoner of Love. Bij de eerste opname was iedereen doodmoe, behalve contrabassist Marius Beets. Toen werd het een duo-opname met Van den Dungen, in de tweede set trad het gehele kwartet aan. Mooi om te constateren dat een contrabas en een tenorsaxofoon een spannender en intrigerender sfeer kunnen oproepen dan een volledig kwartet.
Dit alles zijn kleine, op het eerste oog onbelangrijke elementen. Maar ze geven deze 2 Sessions wel behoorlijke kwaliteitsimpulsen. Het luistergenot wordt verhoogd en zo ontkom je zeker niet aan de slotconclusie dat het Ben van den Dungen Quartet niets nieuws heeft gebracht, maar wel de jazztraditie de juist eer heeft aangedaan. We hadden het hierboven al over een schatbewaarder, al was dat John Coltrane. Hier doet Ben van den Dungen hetzelfde, maar wel op zijn manier.
RINUS VAN DER HEIJDEN
Ben van den Dungen Quartet – 2 Sessions
Jazz & World Agency Music
Ben van den Dungen – tenor- en sopraansaxofoon
Miguel Rodriguez – piano
Marius Beets – contrabas
Gijs Dijkhuizen – slagwerk
