De ‘Zeeland Suite Revisited’, de versie die Jeroen van Vliet en ‘zijn mannen’ dit jaar presenteerden, heeft vanuit de hoek van JazzNu veel aandacht gekregen. Het zou genoeg geweest moeten zijn, ware het niet dat de ‘Zeeland Suite’ nog een keer extra aandacht verdient. Er is namelijk een prachtig dubbelalbum uitgekomen, dat een cd en een dvd bevat. Over de cd gaan we het hier niet hebben, die heeft al – verdiende – aandacht gekregen. Maar de dvd, die kan niet onbesproken de kast in.
Want de registratie van vijf concerten op vijf locaties, verspreid door de provincie Zeeland, is een juweeltje. Op initiatief van Muziekpodium Zeeland zijn vier cameramensen aan de slag gegaan om het nu al historische meesterwerk op video vast te leggen. De oorspronkelijke Zeeland Suite, door pianist/componist Leo Cuypers in 1977 geschreven als een ode aan de provincie Zeeland, is binnen de geschiedenis van de Nederlandse jazz, onsterfelijk geworden. De Zeeland Suite Revisited is geschreven door pianist/componist Jeroen van Vliet en gaat de oorspronkelijke versie keihard achterna: ook hier is sprake van een beklijvend kunstwerk.
Van de versie uit 1977 zijn ook filmopnamen gemaakt. Als je ze 38 jaar na dato bekijkt, doen ze vooral onschuldig aan. Waarmee een regelrechte tegenstelling in de hand wordt gewerkt, want voor de uitvoering van de muziek tekende het Willem Breuker Kollektief, nu niet bepaald een hofje braveriken. Anno 2015 liggen de kaarten anders: de videoregistratie van de Zeeland Suite Revisited is een magistraal evenwicht tussen geluid (muziek) en beeld. Fantastisch opgenomen in die eerste septemberweek van 2014 op al die mooie plekken in Zeeland. En daarna intrigerend gemonteerd, waardoor een verbazingwekkende eenheid is gecreëerd tussen spelende musici en zich aan zee, lucht, land en zon openbarende landschappen.
En, om nog even terug te komen op het woeste Breuker Kollektief: de musici die Jeroen van Vliet naast zich heeft staan, behoren tot de iconen van de Nederlandse jazz anno nú. Zeer beslist ook geen braveriken, maar vooral deskundige stuurlui die de acht gestructureerde Van Vlietcomposities soepel en fantasierijk over de woelige Zeeuwse baren manoeuvreren.
De beelden van de Zeeland Suite Revisited zijn geschoten in Burgh-Haamstede, Baarland, Hedwige Polder, Poortvliet en Vlissingen. Soms worden de composities die eerder op een andere plek zijn gespeeld, gemixt door de beelden van nu. De mooie cameratechniek, waarbij onder meer heel nabije registraties van gezichten worden gemaakt, leveren een levendige en intieme sfeer op. Die je nader bij de muziek betrekt, je er rechtstreeks in meezuigt. De filmers hebben hierdoor kans gezien visueel uit te drukken hoe dicht deze muziek bij de natuur staat.
De sfeerbeelden zijn áf. Je vaart bijvoorbeeld met een bootje door een slotgracht van Baarland. Een andere keer, als het intrigerende stuk Ostinato in de Hedwige Polder wordt gespeeld, krijg je de koeltorens van de kerncentrale in Doel – in een lichte nevel gehuld – door de muziek geweven. Beelden die je niet gemakkelijk meer kwijtraakt. De verscheidenheid van sfeerbeelden in een lange tenorsaxofoonsolo van Mete Erker in de compositie Maurits’ Twist werkt uitermate versterkend. Hoewel deze werkwijze voor de hand ligt, is het hier een knappe vondst waarvan alle mogelijkheden worden uitgebuit. Met als resultaat dat je je geen moment verveelt tijdens die vóórtdurende solo-exercitie. In een concertzaal of jazzclub had dat wel kunnen gebeuren, omdat je dan alleen maar naar de solist kunt kijken.
De filmploeg heeft ook op andere gebieden knap werk geleverd. Als je de zeven uitvoerders van de Zeeland Suite Revisited niet zou kennen, zorgen de cameramensen voor een aangename eerste ontmoeting. De soli van de rietblazers Joris Posthumus, Mete Erker en Joris Roelofs, van gitarist Anton Goudsmit, contrabassist Frans van der Hoeven, pianist Jeroen van Vliet en slagwerker Pascal Vermeer zijn met smaak en groot vakmanschap aaneen gelast. Dit dient niet alleen de vaart die de muziek vereist, maar ook de spanning om de tachtig minuten durende filmregistratie op het puntje van je stoel tot het einde te blijven kijken.
Nu het eerste deel van de concerttournee van de Zeeland Suite Revisited door Nederlandse theaters vrijwel achter de rug is, kan de zomer prettig besteed worden door kennis te nemen van het kostbare kleinood dat cd en dvd vormen. Om straks tijdens het tweede deel van de tournee – met nog vier concerten in november – het door het dan ontstane enthousiasme, ergens nog eens live mee te beleven.
Lees ook: Zeeland Suite stevig verankerd in Zeeuwse klei
RINUS VAN DER HEIJDEN
Jeroen van Vliet – Zeeland Suite Revisited
Muziek Podium Zeeland
www.jeroenvanvliet.com
www.muziekpodiumzeeland.nl
www.tjoonkgvl.nl
Musici
Joris Posthumus – altsaxofoon
Mete Erker – tenor- en sopraansaxofoon
Joris Roelofs – klarinet en basklarinet
Anton Goudsmit – gitaar
Jeroen van Vliet – piano
Frans van der Hoeven – contrabas
Pascal Vermeer – slagwerk
Dvd
Tjoonk Geluid Video Licht
Camera’s – Rieks Soepenberg, Melvin Rijk, Paco Maaskant, Tommie Knijff, Jaap Verseput
Video-editing Joost Kuiper, Pacco Maaskant
