Musici die een conservatoriumopleiding hebben gevolgd, of dat nu een klassieke of lichte is, hebben de muziek van Johann Sebastian Bach geheel of gedeeltelijk tot de hunne moeten maken. Tijdens interviews met jazzmusici hoor je ze vaak daarover nog mijmeren. Dat je echter Bachs muziek kunt omsmeden tot eigen, nieuw gereedschap, gebeurt niet vaak. De Nederlandse (concert)pianist Edwin Berg deed het. Hoe is te beluisteren op de cd ‘Bach&Berg’.
Tussen 2014 en 2016 heeft Edwin Berg zich – meer nog dan hij altijd al deed – bezig gehouden met de muziek van Johann Sebastian Bach. Je zou denken dat een concertpianist zich in zo’n geval zou ingraven in Bachs omvangrijke oeuvre, maar dat is niet het geval bij Erwin Berg. Hij heeft delen van Bachs nalatenschap als uitgangspunt genomen voor uitgebreide improvisaties en daarop voortbordurend voor nieuw, eigen werk. Bach&Berg telt veertien stukken, zeven ervan zijn eigen composities. De overige bewerkingen – of beter gezegd: eigen visies – van Bachs oeuvre. De cd begint met de Achtste Inventie in F en eindigt met Air.
Edwin Berg maakte bewerkingen en ging improviseren op Bach. Niets bijzonders, want dat deed de barokmeester zelf ook volop. En met hem vele anderen. Edwin Berg wilde van Backs muziek zeker geen jazz maken, maar haar modernere, eigentijdse toetsen meegeven. Toch hoor je vaak lijnen naar de jazz en dat is niet verwonderlijk, want de pianist speelt bijvoorbeeld in GIZMO, met Guillermo Celano op gitaren, Rodrigo Reijers op contrabas en Philippe Lemm op slagwerk. En eerder ging hij ook al een samenwerkingsverband aan met slagwerker Steve Altenberg.
Zelf zegt hij over de muziek van Bach dat zij “zo sterk, ritmisch, motorisch, polyfoon en melodisch is, dat je er alle kanten mee op kunt.” En dus durfde hij het gerust aan om met de Prelude in c uit het Wohltemperiertes Klavier van Bach aan de haal te gaan. “Ik speel het stuk al bijna tien jaar in 7/8 maat en nog steeds vlieg ik er soms uit”, lacht hij. “Daardoor klinkt het elke keer anders.” Toch is het niet alles Bach wat de klok slaat: 20 mag je zien als een knipoog naar de muziek van Philip Glass, doei doei domenico legt verbindingen met de pianosonates van Scarlatti, incluis invloeden van Debussy en Ravel. En wat te denken van alien olaf, dat ontstond als begeleiding van een tekst over de laatste uren van trompettist Chet Baker in Amsterdam. Bij de première ooit uitgevoerd door ALI Haurand en OLAF Zwetsloot, vandaar de titel.
Klassieke puristen zouden wel eens mateloos kunnen steigeren bij het aanhoren van Bach&Berg. Dat maakt echter niet uit, want het gaat hier om een bijzonder project. Het mysterieuze is dat je nauwelijks hoort waar Berg speelt en waar Bach begint en/of eindigt. Misschien dat de uitgesproken Bachkenner wel tegen herkenning aanloopt, maar de uitgekiende en ingenieuze visie van Edwin Berg zou je kunnen doen vermoeden dat de oude Bach tot nu toe onbekend werk heeft nagelaten. Dat dit geenszins het geval is en alles tot het soloproject van Edwin Berg moet worden gerekend, maakt Bach&Berg tot een flonkerend kleinood voor zowel jazz- als klassieke muziekfanaten.
RINUS VAN DER HEIJDEN
Edwin Berg – Bach&Berg
eigen beheer
Edwin Berg – piano
