I Compani bestaat 33 jaar. Drieëndertig jaar, is dat niet meer een reden voor een carnavalsvereniging om het jubileum te vieren (3 x 11, het gekkengetal)? I Compani vindt van niet. Leider, componist en sopraan-, alt- en tenorsaxofonist Bo van de Graaf greep het 33-jarig bestaan aan om een jubileum-cd uit te brengen. En wat voor een!
I Compani 33 bevat 22 met de grootste zorg uitgekozen composities die de grillige loopbaan van dit zo uitzonderlijke jazzensemble schetsen. Jazz moet bij I Compani echter breder dan breed worden uitgelegd: de groep dook inspiratie op bij etnische muziekvormen als tango, Arabische-, Balkan- en Zuid-Amerikaanse strijdmuziek, bij die van de legendarische big bands uit de jazzhistorie, kamermuziek, variété- en theatermuziek, circusmuziek, moderne improvisatieklanken, hedendaagse gecomponeerde muziek, nou ja, bij alles wat je kunt bedenken.
Er zijn meer ensembles die zich breed oriënteren, maar er zijn er weinige of geen die dat zo zorgvuldig doen als I Compani. I Compani 33 is er het overtuigende bewijs van. Samensteller Bo van de Graaf heeft zich niet laten leiden door de wens, van de cd een chronologisch overzicht te maken. Ook heeft hij belangrijke pijlers in het bestaan van I Compani, zoals de bewerking van filmmuziek van Nino Rota, van Verdi, van Gato Barbieri, buiten beschouwing gelaten. De keuze van Bo van de Graaf was eenduidig: op I Compani 33 staan de 22 mooiste van de zeventig stukken uit het I Compani-repertoire.
En mooi zijn ze! Wat een verscheidenheid. Wie de elf I Compani-albums kent, zal van deze uitgave nauwelijks verrast zijn. En toch weer wel, want de doorsnee van die elf platen is gedegen, avontuurlijk en bepaald overtuigend wat de kracht van de groep betreft. Die kracht is al vanaf de geboorte in 1984 bekend: de grootste musici van Nederland zaten in de vele bezettingen die bewust ontstonden omdat leider Van de Graaf bij elk project de juiste uitvoerders zocht. En wat hij daarmee voor elkaar kreeg eist de grootste bewondering op: wie de muziek van I Compani ook uitvoerde, het was altijd I Compani.
In de inleiding van deze bespreking wordt het getal elf afgedaan als het gekkengetal. Dat is het ook. Maar ‘elf’ wordt ook gezien als een meestergetal. Binnen de numerologie wordt ‘elf’ gezien als het getal van gelijkwaardigheid, afgeleid van Uranus, een belangrijke hervormer en filosoof die streefde naar gelijkwaardigheid. ‘Elf’ wordt derhalve beschouwd als de kracht om zaken te hervormen en zodoende meer gelijkwaardigheid te realiseren.
Laten we daarom de slotconclusie als volgt luiden: I Compani 33 is de apotheose van wat Bo van de Graaf’s groep voor elkaar heeft gekregen: muziek uit alle hoeken en gaten universeel maken en door deze gelijkwaardigheid een aparte kracht toevoegen aan alle moois dat het Nederlandse jazz- en improvisatiemilieu al heeft te bieden.
RINUS VAN DER HEIJDEN
I Compani – 33
22 Composities door Bo van de Graaf
icdisc, distributie Toondist
Bo van de Graaf– samenstelling, composities, saxofoons
Diverse musici
www.icompani.nl
www.subdist.com
www.toondist.nl
