Eerst was er de samenwerking tussen pianist Stevko Busch en altsaxofonist Paul van Kemenade. Inmiddels is met de komst van Markus Stockhausen en Markku Ounaskari het kwartet Fugara ontstaan, waarvan deze cd een eerste indruk geeft.
Met Fugara is het meteen raak. Het album is een toonbeeld van spiritualiteit en zoeken naar nieuwe wegen. Die zijn gevonden in het samenbrengen van westerse en Russisch orthodoxe en oosterse muziekstijlen. En in eenvoud. Overkoepelend element is daarbij de keuze voor uiterst melodieuze basisthema’s, waarop precieus wordt geïmproviseerd.
De cd begint met een fragiele pianosolo, die licht klinkt als een speeldoos. Aan het einde ervan schuift de altsaxofoon van Paul van Kemenade op kousenvoeten aan om druipend van lyriek de melodie te versterken. Nadien mengt de trompet van Markus Stockhausen zowel piano als altsaxofoon tot een nieuw geheel, waarmee het melodieuze karakter van de muziek nog verder wordt versterkt. Op de achtergrond houdt het slagwerk van Ounaskari positief bonkend de muziek in het juiste spoor.
Stevko Busch stelt zich op elk van de zeven nummers bescheiden en tegelijk leidend op. Paul van Kemenade speelt als in zijn begintijd, toen hij poëtisch als geen ander uit vooral de Amerikaanse jazztraditie putte. Zijn toon is dwepend en overtuigend, gevoelvol en verslavend tegelijk. Hij toont hier wel heel overtuigend, dat zijn ontwikkeling als jazzmusicus een nieuw tijdperk heeft betreden. Teruggrijpend op de lyriek uit zijn begintijd, heeft hij alles wat hij daarna doorliep op volstrekt natuurlijke wijze in zijn hedendaagse geluid geabsorbeerd. Je krijgt er kippenvel van.
Hoewel de muziek nergens zomaar kabbelt, zou je door de omschrijving hierboven kunnen denken dat het allemaal mooi en ordelijk is. Het tegendeel is waar: in het stuk Cheru, gebaseerd op een Bulgaars orthodox lied, breken de vier symfonisch uit en tasten zij uitgebreid elkaars mogelijkheden af. Om aan het einde verstild in hun schulp terug te kruipen.
Fugara is een monumentale plaat. Voor die kwalificatie tekenen alle vier de musici: Stevko Bosch door zijn vorstelijke spelopvatting; Paul van Kemenade door het volledig benutten van dát waar hij zo goed in is: aangrijpende lyriek; Markus Stockhausen door zijn spel dat gedrenkt is in schoonheid én uitgebreide improvisatietechniek en de Fin Markku Ounaskari door zijn zowel ritmische als melodische benadering van het slagwerk.
RINUS VAN DER HEIJDEN
Paul van Kemenade e.a. – Fugara
KEMO
Paul van Kemenade – altsaxofoon
Markus Stockhausen – trompet en flugelhorn
Stevko Busch – piano en menselijk gefluit
Markku Ounaskari – slagwerk
