En weer is Paul van Kemenade een nieuwe richting ingeslagen. Parallel lopend aan de grote hoeveelheid uitgebrachte cd’s ziet hij kans zijn muzikale visie telkens maar weer verder aan te scherpen. Waardoor de luisteraar er kennis van kan nemen dat zijn evolutie zich nog altijd groots ontwikkelt. De altsaxofonist, die een dezer dagen zestig jaar wordt, bloeit wat creativiteit betreft als nooit tevoren. En deze nieuwste cd ‘Daytime Sketches’ is er weer een flagrant voorbeeld van.
Tijdens een van zijn buitenlandse tournees vorig jaar maakte Paul van Kemenade kennis met de Braziliaanse slagwerkster Mariá Portugal. Zijn muzikale ziel liep er van over. Hij vatte direct het plan op op korte termijn ‘iets met haar te gaan doen’. Bijna samenvallend met dat voornemen was er het optreden met toetsenist Jasper van ’t Hof tijdens het festival Stranger Than Paranoia. Dat voor zowel het publiek als meer nog voor Paul van Kemenade, verrassend uitpakte. Het plan was snel gesmeed: met beide virtuozen moest er een nieuwe cd komen en wel zo snel mogelijk. En daar-is-t-ie dan: Daytime Sketches.
Dat Mariá Portugal en Jasper van ’t Hof er hetzelfde over moeten hebben gedacht, druipt van de nieuwe cd af. De ijzersterke indruk die de cd al bij de eerste maal beluisteren nalaat, kan slechts zijn teweeg gebracht door het enthousiasme dat Daytime Sketches uitdraagt. De uitdagingen die de drie musici aan elkaar stellen, zijn treden omhoog naar een niveau dat tot aan de hemel reikt. En deze bewering is geen beeldspraak: wat een muzikale rijkdom wordt hier in de breedste zin uitgespreid.
Mocht hij daar al ooit last van hebben gehad, dan heeft Paul van Kemenade eventuele beperkingen, angsten of vooronderstellingen wat zijn muzikale uitvoeringen betreft, op Daytime Sketches nog forser van zich afgeschud. Zijn spel kent geen begrenzingen, hij loopt als een fabrikant met zijn handen op de rug door alle lagen van zijn muziek. Dat levert vaak adembenemende momenten op. Soms zijn die gestoeld op ingehoudenheid (in Gato), dan op eigengereidheid en een andere keer op de intuïtie van een groot musicus. En altijd is er dat inmiddels bijna heilige kenmerk: de uiteenbarstende lyriek, het felle onderste-uit-de-kan van zijn altsaxofoon. Kreten van vreugde, van verrukking, van ongebreideld speelplezier, ze zijn op Daytime Sketches nog verder aangepunt.
De aanwezigheid van Jasper van ’t Hof en Mariá Portugal is op zich al een verrassing, maar hoe zij mét Paul van Kemenade een nieuwe eenheid smeden betekent een nog onontgonnen terrein. Mariá Portugal is een mirakel. Zij paart een onbegrensde vindingrijkheid aan een superb vakvrouwschap, dat zij slechts aanwendt om de muziek van kosmische elementen te voorzien.
Jasper van ’t Hof en Paul van Kemenade mag je inmiddels oude rotten in het vak noemen. Ze kennen elkaar al lang, maar tot een samenwerking is het pas sinds kort gekomen. De een blijkt een waardevolle aanvulling op de ander. Het openingsstuk van de cd, Prime Time Serenade getuigt daarvan. De spaarzame beginnoten zijn de rugdekking voor de altsaxofoon en monden uit in – jazeker – een prachtige serenade voor hetgeen nog moet komen. Gato – het tweede stuk van Daytime Sketches – behoeft geen verdere uitleg. Wie ooit van de naam Gato Barbieri heeft gehoord, weet wat hem of haar hier te wachten staat.
In de titelcompositie Daytime Sketches hoor je Jasper van ’t Hof op zijn best. Met aan jazzrock gelieerde elektronische klanken, dwingend, in afwijkende maatsoorten. Daarmee het pad plaveiend voor Mariá Portugal, die even drenzend onder de improvisaties van toetsenist en altsaxofonist door flitst. Hier hoor je jazzmuziek tot in verre kwadraten. Muziek vol sfeer, mysterieus, verbonden met verleden en heden.
En zo kun je van elke compositie de loftrompet steken. Laten we ons beperken tot Um Draminha Pro Senhor Incrivel, waar het ritme is gedrenkt in Braziliaanse muziek en de solerende altsaxofonist zoetjes van de inlandse caipirinha nipt. En tot Hospel, dat Coleman Hawkins’ Nighthawk in herinnering roept, waar dan Hammondorganist Jimmy Smith onderdoor zoeft.
Maar nee, het zijn Paul van Kemenade, Jasper van ’t Hof en Mariá Portugal, zinsbegoochelaars in deze barre tijden.
RINUS VAN DER HEIJDEN
Portugal – Van Kemenade – Van ’t Hof — Daytime Sketches
Kemo (eigen beheer)
Paul van Kemenade – altsaxofoon
Jasper van ’t Hof – piano, toetsen, computer
Mariá Portugal – slagwerk
Gast: Simone Sou – percussie
