Yuri Honing is een musicus die je in de ruim drie decennia van zijn kunstenaarschap hebt kunnen leren kennen als een kameleon. In de begintijd van zijn carrière kon je hem voorzichtig nog indelen bij jazz, maar via pop gerelateerde cd’s, elektronische-, barok- en klassieke raakvlakken, is hij via zijn laatste cd ‘Bluebeard’ beland in… Ja, waarin?
Laten we even terug gaan naar voornoemd begin van de carrière van Yuri Honing. Als je dat indeelt bij jazz, zouden er bij het beluisteren van Bluebeard herinneringen kunnen opborrelen aan de jazzgigant Thelonious Monk. Niet meteen beginnen te steigeren omdat Monk een pianist was en Honing een saxofonist. Nee, hun overeenkomst ligt in het intellectuele niveau van beiden en daaraan gekoppeld hun wijze van improviseren. Grofweg zou je kunnen zeggen dat Monk zijn spel kenmerkte door het weglaten van noten. Om in de ruimtes die daardoor ontstonden, suggesties te wekken die multi-verklaarbaar zijn voor degene die zijn muziek ondergaat.
Op Bluebeard tref je die ruimtes ook aan. Sterker nog, Yuri Honing loopt er spitsroeden mee. De noten die hij weglaat krijgen afgeronde suggesties door zijn drie bandleden, Wolfert Brederode, Gulli Gudmundsson en Joost Lijbaart. Op een waarlijk duizelingwekkende wijze. Waar Yuri Honing in elk van de acht stukken op Bluebeard mijmert over de afschrikwekkende Blauwbaard, en hij het daarbij in vloeiende lijnen noodzakelijk acht die mijmeringen voor een deel in stilte te laten plaatsvinden, scheppen pianist, contrabassist en slagwerker daaronder een eigen wereld.
Bluebeard bevat muziek die genreloos is. Kom daar in deze tijden nog maar eens om. De leider van een kwartet mag die gedachtegang en vakkennis dan wel aanhangen, de drie begeleiders zitten meestal op een eigen spoor, in hun eigen cocon. Yuri Honing heeft van die hobbel geen last, omdat zijn drie medemusici volledig los staan van elk idioom. Daardoor kan Bluebeard naar een eenzame hoogte worden gehesen. Een traag voort sluipende tenorsaxofoon is immers niet meer de graadmeter voor vreugde of verdriet, een in warme klanken wentelende piano, contrabas en slagwerk evenmin.
Blauwbaard is een sprookjesfiguur, een 17e-eeuwse kasteelheer, bedacht door schrijver Charles Perrault. Blauwbaard blijkt een seriemoordenaar, een griezel aan wie je eerder donderende, gitzwarte filmmuziek koppelt dan de bezonken klanken van het Yuri Honing Acoustic Quartet. En ook die keuze past precies in de ontwikkelingscurve van Yuri Honing. Zijn muziek is al langer niet meer onder één hoedje te vangen, zijn uitwerking van het Blauwbaard-concept evenmin.
Yuri Honing heeft het sprookje Blauwbaard als uitgangspunt genomen voor de muziek op Bluebeard. Hoe hij die inspiratiebron hoorbaar maakt, mag de luisteraar beoordelen. Het Yuri Honing Acoustic Quartet mediteert op het thema, verbindt er als in een droom klanken aan. Het schept nieuwe poëzie, die gaat voortleven naast de driehonderd jaar oude teksten van Charles Perrault. Bluebeard is daarmee veel meer dan een in strakke kaders vastgelegd verhaal. Het laat ruimte voor improvisaties, voor voortdurende, spannende interactie tussen vier ongrijpbare musici en de dreinende vraag: wat is dit voor muziek? Die vraag wordt ondergeschikt gemaakt aan het concept dat Yuri Honing koos. Want Bluebeard geeft daarop in elke noot het enig juiste antwoord.
RINUS VAN DER HEIJDEN
Yuri Honing Acoustic Quartet
Challenge Records
Yuri Honing – tenorsaxofoon
Wolfert Brederode – piano
Gulli Gudmundsson – contrabas
Joost Lijbaart – slagwerk
