Vijf concerten mocht klarinettist Steven Kamperman dit seizoen organiseren bij Rasa in Utrecht, omdat hij er artist-in-residence was. Hij bracht ze onder de noemer ‘Steven Kamperman ontmoet…’ Deze avond sloot de serie af, met als gasten trompettist Bart Maris en gitarist Anton Goudsmit. En omdat ze alle drie uit een verschillende stad komen – Kamperman uit Utrecht, Maris uit Gent en Goudsmit uit Amsterdam – koos Steven Kamperman voor zeven nieuwe, eigenhandig geschreven stukken met één gezamenlijk thema: de stad.
Steven Kamperman had zijn concert door twee uiteenlopende componenten een totaal verschillende vorm gegeven. In de eerste set speelde hij met zijn twee gasten de nieuwe composities, na de pauze traden de drie weer aan, met als nieuwe gast Jan Schellink. Met zijn vieren gingen ze volledig vrij aan het improviseren, hetgeen een wonderlijke aanvulling was op de eerste set. Mensen die na een dik uur dachten: ‘het is nu wel mooi geweest’ en dan hoorden dat er nóg een set achteraan kwam, hadden hun hoofd toen misschien al té vol. Maar niet getreurd, de tweede set was als balsem voor het oor: je kreeg er voorwaar nieuwe energie van.
EEN UUR REPETITIE
Met slechts een dik uur gezamenlijke repetitie achter de rug, ging het trio Kamperman-Maris-Goudsmit een enorm risico aan. Dat lag niet alleen aan de korte repetitieduur, maar evenzeer aan de gestructureerdheid van de Kamperman-composities. De musici lazen voortdurend ingespannen vanaf het papier en moesten daarbij ook nog eens hun improvisaties overeind houden. Begonnen werd met Grand Boulevard, een ritmisch-stuwend stuk, dat werd gevolgd door Traffic Lights. Het ging hier om een heel mooi themaatje, dat van alle kanten werd benaderd. Soms omzichtig en herkenbaar, dan weer ingebed in één instrument, waar de anderen omheen improviseerden. Om vervolgens de fase te bereiken waarin gitaar en trompet het vrije veld opzochten. Onmerkbaar, maar reuze interessant ging de muziek over in de Bart Maris-compositie Om den dikken eik.
Dance Hall bleek een deun in marstempo, met voor de gitaar de opdracht om binnen de lijnen korte verstoringen aan te brengen. En toen kwam het onwaarschijnlijke klapstuk van de avond: De Kathedraal, waarvoor volgens Steven Kamperman “expres niet was gerepeteerd.” Waarom niet bleef onduidelijk, want ook hier was sprake van hondsmoeilijke fragmenten, waarvoor best wat repetitie had mogen worden ingeruimd. Evenals in alle andere stukken echter ging het De Kathedraal ook voor de wind. Het stuk begon met een heel lage inzet van bugel en klarinet, hetgeen op de ruimtelijkheid van een grote kerk zou kunnen duiden. Hun unisono-delen hadden wel iets weg van de zo fraaie samenklanken van het Liberation Music Orchestra.
JAZZSWING
Subway, De Muziektent en Syncopen verschilden als hemel en aarde. Het eerste stuk kende als intro een vrije gitaarsolo met daarachter jazzswing van trompet en klarinet, waarna elk instrument het voortouw ging nemen. De muziektent deed nostalgisch en circusachtig aan en in Syncopen werd met tijd gewerkt, ook met de tel dus.
De tweede set was zoals al vermeld één lange improvisatie. Blikvanger hier was een bekende van Steven Kamperman, elektrobox-bespeler Jan Schellink. Deze haastte zich diverse malen achter zijn elektrokastje vandaan om met een microfoon in de hand het geluid van de drie anderen op te nemen en dit nadien te samplen. Bart Maris speelde op een enorme schelp, Schellink op een met snaren bespannen wok. Dit alles leverde vervreemdende sferen op: drie musici die in opperste concentratie hun improvisaties met elkaar deelden en Schellink die de intimiteit verbrak met zijn vooral visueel aandacht trekkende fratsen.
Toch bleef ergernis achterwege, je moest indachtig het thema van de avond: ‘Steven Kamperman ontmoet…’ jezelf gewoon de vrijheid gunnen om hetgeen van het podium kwam, open en bloot te consumeren. Dat deden de vier ook: in hun klanklaboratorium, waar een ritmische ondergrond ontbrak, was het bijna verbijsterend om te constateren hoezeer de vier – zonder van elkaar te weten welke weg nu weer werd ingeslagen – voor uniek samenspel zorgden.
STRIK
Steven Kampermans laatste avond als artist-in-residence was er derhalve een om een grote strik omheen te doen. Knap hoor, héél knap!
RINUS VAN DER HEIJDEN
beeld GEMMA VAN DER HEYDEN
Steven Kamperman ontmoet… Bert Maris & Anton Goudsmit
Rasa Utrecht, 12 mei ’16
Steven Kamperman – klarinetten
Bart Maris – trompet en bugel
Anton Goudsmit – gitaar
Jan Schellink – electronica
Lees ook een interview van JazzNu met:
Steven Kamperman
Bart Maris
Anton Goudsmit
Fijn geschreven stuk! Een kanttekening betreft onderstaande zin: ‘Dat deden de vier ook: in hun klanklaboratorium, waar een ritmische ondergrond ontbrak’… Ik heb toch ook voor het grootste deel juist behoorlijk ritmische drums en bas verzorgd, met uitgebreide en afwisselende samples? Daar heb ik bij vlagen ook live ‘flarden’ van de instrumenten van Kamperman, Maris en Goudsmit aan toegevoegd.
Hartelijke groetjes
Jan