Michael Varekamp.
Michael Varekamp.

Als je van jazz houdt en je wilt deze prachtige muziek doorgronden, dan kun je niet om Louis Armstrong heen. Dit geldt voor zowel de luisteraar als de uitvoerder: Armstrong heeft de trompet tot solo-instrument verheven en er gekoppeld aan zijn stem het begrip melodische improvisatie mee geïntroduceerd én ontwikkeld. De musicus die dit als geen ander heeft begrepen is de Nederlandse trompettist Michael Varekamp. Zijn liefde voor zijn legendarische Amerikaanse vakbroeder legde hij neer in de muziektheaterproductie ’Louis!’, die JazzNu tijdens de première bezocht.

Louis! is een concert en voorstelling tegelijk die bestaat uit teksten, muziek en gefilmde beelden. De productie is te vergelijken met Miles!, waarvan Michael Varekamp de tournee net achter de rug heeft. Toen Miles Davis, nu Louis Armstrong. Een formule die gegarandeerd succes oplevert? Wellicht. Feit is dat Louis! een avond ongecompliceerd vermaak biedt, dat een groot publiek zal aanspreken. Waarschijnlijk niet al te zeer bevolkt door jazzliefhebbers, maar wel door bijvoorbeeld musicalfanaten die van deze voorstelling in elk geval aardig wat van de ontstaansgeschiedenis van jazzmuziek kunnen opsteken.

Michael Varekamp.
Michael Varekamp.

SLIMME VONDST

De opzet van Louis! is dat de inhoud zich afspeelt in het hoofd van Louis Armstrong. Dat is een slimme vondst, want door de kronkelige gedachtengang die hersens kunnen volgen, hoeven de makers geen rekening te houden met een bepaalde chronologische volgorde. En kunnen zij ongecompliceerd door het leven van de trompettist hiphoppen, plus een eigen kijk geven op het verloop van de jazzgeschiedenis. Dat gebeurt in Louis! dan ook volop. Het dient het gemak van het consumentisme, want je hoeft nu alleen maar lui achterover te leunen om hetgeen op het podium gebeurt, lekker bij je te laten binnenlopen.

Als de toeschouwers de zaal betreden, stappen zij een Amerikaanse kroeg binnen uit pakweg de jaren twintig van de vorige eeuw. Aan de linkerkant een barretje met flessen en glazen en een glunderende barkeeper, die listig verpakt ook de DJ is. In het midden wat musici – in aangepaste kledij, met vesten en hoeden: een drummer, contrabassist, pianist-organist, trompettist en een tenorsaxofonist, die loom blazend lijkt te mijmeren over het verloop der tijden. Vanuit deze opstelling begint de voorstelling zomaar.

Joy Wielkens en Michael Varekamp.
Joy Wielkens en Michael Varekamp.

De trompettist is Michael Varekamp. Hij begint te vertellen over Louis Armstrong, die gaandeweg de voorstelling zijn grootste idool blijkt te zijn. Michael Varekamp heeft de hele wereld afgereisd om alles te weten te komen van de in 1971 gestorven jazzreus en heeft in diens huis in Queens, New York – het Louis Armstrong House Museum – zelfs op enkele van zijn trompetten gespeeld. Het is hartverwarmend hoe Varekamp zijn liefde voor Armstrong als een puber belijdt. Maar dan wel een puber die weet waarover hij het heeft. Zijn verhaal wisselt hij af met trompetspel dat is ingebed in het spel van de anderen: tenorsaxofonist Ben van den Dungen, slagwerker Erik Kooger, contrabassist Harry Emmery, pianist-organist Wiboud Burkens en vocaliste Joy Wielkens. De laatste vervult diverse rollen, die van moeder Mayann Armstrong, halfzus Beatrice en een van de vier echtgenotes van Louis. Maar vooral die van zangeres, die met haar krachtige stem de voorstelling het nodige cachet geeft.

Joy Wielkens.
Joy Wielkens.

JOY WIELKENS

Joy Wielkens is niet alleen als vocaliste een sterke persoonlijkheid, ook als actrice loopt zij voor de anderen uit. Haar verhalen bevatten het nodige vuur en vlam waar Louis! grotendeels op drijft. Zij is al snel de lieveling van de toehoorders en daarmee haalt deze productie meteen de sympathie van het publiek en zijn nieuwsgierigheid om te zien en luisteren wat er allemaal gebeurt met die vreemde snuiter die Louis heet, grotendeels binnenboord.

Muziek vormt uiteraard een van de belangrijkste bestanddelen van de productie. Honeysuckle Rose komt voorbij, evenals God Bless The Child, Body and Soul, Do You Know What It Means (To Miss New Orleans), That’s Where I Left My Heart, Summertime, Flee As A Bird To The Mountain, My Blue Heaven, de grote Armstrongkraker Hello Dolly natuurlijk, Wildman Blues, I’m A Fool To Want You, It Don’t Mean A Thing (If It Don’t Mean A Thing) en als vette uitsmijter What A Wonderful World. Lang niet allemaal bij te schrijven op het conto van Louis Armstrong, maar daar zullen alleen historici om malen. De stukken krijgen alle een eigentijds karakter en dat dit niet altijd gunstig uitpakt bewijst de uitvoering van St. James Infirmary. Deze compositie, die in de versie van Armstrong tranentrekkend en kippenvel bezorgend de wereld rondging, is hier verworden tot een stuk platgeslagen amusement. Doodjammer en de voorstelling onwaardig.

Dat de makers de vrijheid hebben genomen om de geschiedenis zijn eigen draai te geven, is hun goede (theater)recht. Dat drukt zich uit in de keuze van de composities, maar ook in de filmprojecties die megagroot tegen de achtergrond worden vertoond. Straatbeelden uit New Orleans, het Lennox Avenue-theater waar Fats Waller grootse triomfen vierde, het Jazzing Orchestra van ‘King’ Joe Oliver – de man die zo’n grote invloed heeft gehad op de ontwikkeling van Armstrong als musicus – en het New Orleans-carnaval Mardi Gras waren zeer ter zake. Spandoeken met teksten als ‘We Shall Overcome’ en ‘Keep your children away from integrated schools’ duiden een heel andere periode van de Amerikaanse geschiedenis aan. En wat een fragmentarische passage van Wayne Shorter te maken heeft met het fenomeen Armstrong mag de kijker zelf bepalen.

Wiboud Burkens, Erik Kooger, Harry Emmery en Joy Wielkens.
Wiboud Burkens, Erik Kooger, Harry Emmery en Joy Wielkens.

ZONDER PRETENTIES

Louis! is een toegankelijke voorstelling, zonder pretenties, maar met liefde gemaakt. Vrijwel drempelloos, waarbij de gedachtenspinsels in het hoofd van de trompettist je met de paplepel worden ingegoten. Het publiek smulde ervan. En deed dat helemaal in de slotscène, toen Michael Varekamp en Joy Wielkens als grande finale What A Wonderful World zongen. Dicht tegen elkaar aan, omarmd, glazig in elkaars ogen kijkend. Fondantzoet, kitscherig en slijmerig naar het voorbeeld van ontelbare Broadwayshows. Had die elementen dáár gelaten en niet getransporteerd naar een productie die een sterker einde had verdiend.

RINUS VAN DER HEIJDEN
beeld GEMMA VAN DER HEYDEN

Louis! – muziek, film en spoken word
Gezien de première in Dakota Theater Den Haag, 18 maart ’16

www.legendsofmusic.nl

Michael Varekamp – trompet en gesproken tekst
Joy Wielkens – zang en gesproken tekst
Ben van den Dungen – tenorsaxofoon
Wiboud Burkens – piano en Hammondorgel
Harry Emmery – contrabas
Erik Kooger – drums
Job Geheniau – VJ

Previous

Mikael Szafirowski (Rondetijd 06:58;04)

Next

Festival Transition wil focus op veelzijdigheid van jazz

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Lees ook