Het was een discutabel gezelschap dat deze avond bezit nam van het podium van Paradox. Drie keurige Zwitserse heren, met de bijpassende stijve lichaamshouding en een Amerikaanse jazzmusicus van naam, van wie de stijfheid naar zijn gezicht was opgestegen. Met andere woorden: een nauwelijks bewegend pianotrio en een schijnbaar emotieloze altsaxofonist. Daar moest het karig opgekomen publiek het mee doen.
We hebben het over het trio Vein en Greg Osby, toch geen zomaar te veronachtzamen jazzmuzikanten. Een ensemble waar de aanwezigen nauwelijks hoogte van konden krijgen, hetgeen veroorzaakte dat er gaandeweg het concert een handvol mensen wegliep. Het was vooral slagwerker Florian Arbenz die het had gedaan: zijn ruim bemeten volume stond de meesten niet aan. Maar ook het gekozen muzikale ontwerp maakte velerlei tongen los. Kortom, Vein en ook Greg Osby hebben wel eens mildere reacties gekregen.
DOORGAAN
Gedurende het hele concert was er maar één credo: doorgaan, doorgaan, doorgaan. Dat betekende snelheid en kracht en dat waren waarschijnlijk de elementen die bij een aantal aanwezigen niet in de smaak vielen.Toch zat hierin de charme van een deel van het concert, want zijn dit geen wezenlijke bestanddelen van moderne jazz? Luister nog maar eens op je gemak naar Charlie Parker en John Coltrane, ware ‘speed kings’ binnen de jazz. De mannen van Vein en Greg Osby zijn weliswaar geen Parker of Trane, maar hún bezieling straalt zeker af op de Zwitsers en de Amerikaan.
Vein is bekend als pianotrio; bij dit concert deed zich het bijzondere voor dat het plotsklaps een klassiek jazzkwartet werd doordat Osby zich bij de drie voegde. Daarmee werd uiteraard de muziek anders, maar niet zoals dat bij de vorm solist-ritmesectie meestal het geval is. Vein laat zich niet in het hoekje van uitsluitend begeleiden proppen; het trio was zeker niet ondergeschikt aan zijn gast. De laatste cd The Chamber Music Effect getuigt al van de enorme zelfstandigheid van de Zwitsers, met Greg Osby erbij werd nóg een verdieping onder de muziek geschoven. Uit de groepsklank klonk kracht en uitgebreide kennis van de historie van de jazz. Dat betekende in de praktijk dat de saxofoonexercities van Osby niet braaf werden ondersteund, maar leidden naar individuele improvisaties, die de muziek de hoek van het avontuur indreven.
Greg Osby had het duidelijk op zijn heupen waar het om notensproeien ging. Vooral in het nieuwe stuk The River produceerde hij – om in stijl met de titel te blijven – niet aflatende notenwatervallen. Waarbij het voor de zoveelste maal tijdens dit concert verbaasde, hoeveel hij er aan zijn altsaxofoon weet te onttrekken. Misschien kan het dan haast niet anders, dan dat dit ten koste gaat van de expressie. Alle energie wordt immers opgeslorpt door de daartoe benodigde techniek. Maar ja, misschien… Hetgeen echter niet wil verzachten dat de formele houding van de vier musici voor de toehoorders storend werkte bij de acceptatie van dit concert. Greg Osby maakte zelfs een ergerniswekkende indruk: hij had er gewoon geen zin in. Wat technisch gefreak en notenriedels, zo kun je je ook van een concert afmaken.
BALLAD
Het immer voortgaande karakter van het concert werd tweemaal onderbroken door een ballad. We’ll Be Together Again was er een van. Het deed niet alleen de oren van de aanwezigen goed, ook de muziek in haar totaliteit was ermee gediend. Zou het daarom toeval zijn geweest, dat het laatste stuk als titel had: No Change Is Strange?
RINUS VAN DER HEIJDEN
beeld GEMMA VAN DER HEYDEN
Vein en Greg Osby
Paradox Tilburg, 18 november ’16
Michael Arbenz – piano
Thomas Lähns – contrabas
Florian Arbenz – slagwerk
Greg Osby – altsaxofoon
