De eerste van drie feestavonden die zijn georganiseerd naar aanleiding van het veertigjarig muzikantschap van Paul van Kemenade, leek op een robijnen huwelijksfeest. Zo een dat in de zuidelijke provincies nog ouderwets wordt gevierd. Daar komen dan lui op af, die je van je hele leven nog niet hebt gezien. Maar ze horen er wel bij, omdat ze nu eenmaal deel uitmaken van de familie. Met z’n allen dus de feestmuts op en hossen maar.
Zo ging het deze avond ook in Paradox, waar een duizelingwekkende muziekmarathon vooral een feest van de herkenning werd. Niet alleen voor de bezoekers onderling, maar zeker ook voor wat op het podium te berde werd gebracht. Klapstuk van de avond werd het optreden van het Paul van Kemenade Quintet, in de bezetting die bestond van 1989 tot 2003 en het ensemble wereldroem heeft gebracht. Met pianist Jeroen van Vliet, contrabassist Eric van der Westen, slagwerker Pieter Bast en trombonist Hans Sparla, die deze avond werd vervangen door Louk Boudesteijn. Het ensemble speelde vijftien jaar lang niet met elkaar en was op deze jubileumavond weer voor het eerst bijeen.
TOPCONCERT
De meeste van de aanwezigen waren voor dít concert naar Paradox getogen en ze kregen waarvoor ze hadden betaald: een topconcert van een supergroep. Niks geen nostalgie, gewoon dat zeldzame vakmanschap dat zich nooit verloochent. De bandleden van toen zijn uitgezwermd en hebben roem vergaard op verschillende niveaus. Hun ervaring en deskundigheid barstten uit alle poriën van het een half uur durend concert. Dat het uitverkochte Paradox tot uitzinnig enthousiasme bracht.
Met een variant op een bekende Duke Ellingtoncompositie, zou je kunnen stellen dat Take The PvK Train onweerstaanbaar oprukte naar het land waar het tot in de eeuwen der eeuwen swingt. Met Just For The Occasion werd Paradox meteen plat gespeeld, de minisuite Mo’s Mood rafelde de blues uiteen – waarbij de vroege muziek van New Orleans opnieuw werd benoemd – en Call vaagde het allerlaatste flintertje gereserveerdheid weg. Het optreden van het Russisch-Amerikaanse kwartet Vintskevich/Taylor dat de avond nadien afsloot kwam ermee in de verdrukking; het was te veel van het goede geweest.
Het jubileumconcert mag met recht een marathon worden genoemd. Begonnen om 20.30 uur, legden de Amerikanen en Russen er ver na één uur ’s nachts de pannen op. De avond werd één lang muzikaal lint, slechts onderbroken door korte pauzes voor de changementen op het podium. Vijf duo’s beten het spits af: dat van Mariá Portugal en Paul van Kemenade was het eerste. Het begon overdonderend, met een razende slagwerkster die al bij de eerste klap de vraag opriep: hoezo Han Bennink? Accordeonist Oleg Fateev en gitarist Mark Tuinstra traden nadien aan. Een akte van vrolijkheid werd nadien gedompeld in weemoed. Jammer was dat zij zich niet aan de afgesproken tijd van twintig minuten per duo hielden.
HOOGTEPUNT
Pianist Niko Langenhuijsen en contrabassist Wiro Mahieu zorgden voor een eerste hoogtepunt. Mahieu’s ode aan de onlangs overleden Nijmeegse contrabassist Bas Rietmeijer, Liedje voor Bas, greep je naar de keel; in The Gathering maakten de twee musici het mogelijk dat een tamelijk hoekige pianosolo zomaar vergleed in onbedaarlijke swing. Gitarist Jacq en contrabassist Bert Palinckx zijn nog altijd de avantgardistische zoekers die ze al waren in de jaren zeventig: hun schurende en knarsende muziekexperimenten beeldden uit hoeveel gezichten de bloeirijke Tilburgse jazzscene kan tonen.
De duoreeks werd afgesloten door flamencogitarist Maurice Leenaars en Paul van Kemenade. De altsaxofonist was hier voor de eerste keer zittend te aanschouwen, waarbij hij soms even behaaglijk onderuit zakte als op foto’s van de veel corpulentere Ben Webster is te zien. De lyriek bloeide hier als een weelderige braamstruik in augustus, zó verstrengelden zich gitaar en altsaxofoon.
Rusland en Amerika zijn al genoemd, de wereldreizen die de musicus Paul van Kemenade onderneemt, brachten hem ook naar China. Daar ontmoette hij het Dong Jinming Kwartet, dat hij prompt uitnodigde om op zijn feestavond te komen spelen. Twee bespelers van de eru – de knieviool – vormden het front, een yangqin (oorspronkelijk Perzisch snaarinstrument dat met hamertjes wordt bespeeld) en bamboefluit completeerden het instrumentarium van de Chinezen. Hoewel de muziek van het kwartet uiterst melodieus klinkt, lijkt het of alles is geïmproviseerd. Dat toont zich met name in hoe de instrumentklanken in elkaar grijpen en hoe de solopartijen volkomen natuurlijk in de totaalklank worden ondergedompeld.
PAARDENRACE
Hilarisch, maar vooral uiterst illustratief was het slotstuk waarin muziek een paardenrace uitbeeldde. “Ik hoop dat jullie het kunnen horen”, kondigde leider en eruspeler Dong Jinming vooraf voorzichtig aan. Ja hoor, het gehinnik en hoefgetrappel waren niet van de lucht!
RINUS VAN DER HEIJDEN
Foto’s GEMMA VAN DER HEYDEN
Paul van Kemenade – 40 jaar musicus
Paradox Tilburg, 4 oktober ‘17
Vijf duo’s
Paul van Kemenade – altsaxofoon/Mariá Portugal – slagwerk
Oleg Fateev – accordeon/Mark Tuinstra – gitaar
Niko Langenhuijsen – piano/Wiro Mahieu – contrabas
Jacq Palinckx – gitaar/Bert Palinckx – contrabas
Maurice Leenaars – flamencogitaar/Paul van Kemenade – altsaxofoon
Dong Jinming Quartet
Dong Jinming – eru
Dong Shihuili – eru en percussie
Zhou Daiyu – yangqin
Shao Sufang – bamboefluit
Paul van Kemenade Quintet
Paul van Kemenade – altsaxofoon
Louk Boudesteijn – trombone
Jeroen van Vliet – piano
Eric van der Westen – contrabas
Pieter Bast – slagwerk
Vintskevich/Taylor Quartet
Nick Vintskevich – sopraan- en altsaxofoon
Leonid Vintskevich – piano
Kip Reed – basgitaar
Joel Taylor – slagwerk
Rinus, weer een weergaloze weergave van een fantastische avond. Zo fijn, dat Paul op deze manier ook geëerd wordt voor zijn keuzes voor de verschillende combinaties. Het was trouwens ook een heel fijn publiek, dat mag ook gezegd… En inderdaad de laatste band zat ietwat in de verdrukking zeiden ook mijn inmiddels vermoeide oogleden… Mooie foto’s ook, van Gemma.
Groet Chris