COLUMN
Amy is de titel van een documentaire over het leven van zangeres Amy Winehouse. De film van de Britse regisseur Asif Kapadia is opgebouwd uit interviews en archiefbeelden van filmpjes die de zangeres zelf maakte. Ook is er nog niet eerder uitgebrachte muziek van Amy Winehouse te horen. De film ging in het weekeinde van 16 mei op het Filmfestival van Cannes in première.
Amy is vanaf 11 juni in de Nederlandse bioscopen te zien.
In februari 2008 publiceerde deze auteur een column naar aanleiding van het feit dat Trijntje Oosterhuis haar tweede cd, The Look of Love had uitgebracht bij het Amerikaanse jazzlabel Blue Note. In die column wordt getracht Amy Winehouse en Trijntje Oosterhuis met elkaar te vergelijken. Lees hieronder hoe dat afloopt.
Amy Winehouse opvolgster van Billie Holiday?
COLUMN (febr. 2008)
Minister Donner had het deze week over versoepeling van het ontslagrecht. Via allerlei internationale verdragen moet dat voorstel maar eens stevig uitgeprobeerd worden. In Amerika bijvoorbeeld, bij het platenlabel Blue Note, waar scouts kennelijk liever met hun ogen luisteren dan met hun oren. Was dat niet zo, dan hadden ze allang de Britse zangeres Amy Winehouse ingelijfd. Maar nee, daar bij Blue Note hangen ze liever volgevreten achterover om met zelfgenoegzame stem een nieuwe Billie Holiday aan te kondigen. Beluisterd met de ogen, jawel, want Trijntje Oosterhout oogt beter dan Amy Winehouse. En háár houdbaarheidsdatum is waarschijnlijk ook nog lang niet in zicht. Eruit met die scouts. Haal lui binnen met oren.
Een nieuwe Billie Holiday, jazeker. Niet Madeleine Peyroux, die Billie zo goed kan imiteren. Ook niet Trijntje Oosterhuis, die denkt dat ze dat bijna net zo goed kan. Maar wel Amy Winehouse. Wie gaat er nu al rechtop zitten om onder dit artikel te reageren en ferm te stellen dat zij in geen enkel opzicht op Lady Day lijkt? Hoezo dan niet, schat? Heeft zij niet dezelfde swing, de heerlijk luie maar o zo gemakkelijke manier van zingen, een intonatie zoals alleen de grootste jazzvocalisten hebben, de rauwe doorleefdheid in haar stem als is zij zestig jaar oud? En dat zwarte geluid, u hoort het niet? Goh. O, u ergert zich aan haar liedjes. Popdeuntjes zijn het. Jawel mijnheer/mevrouw. Popdeuntjes, u hebt gelijk. Maar neem eens de moeite daar doorheen te luisteren. Luister naar Back To Black, het titelstuk van haar gelijknamige cd. Laat de dwingende drums weg, of voor het gemak de gehele begeleiding. Hoor de opbouw in die unieke stem, haar gemakkelijk reiken naar de hoogte, iets wat ieder aankomend en zelfs gearriveerd jazzdeerntje in dit land ten enenmale mist.
Nou ja, zo zou de tweede wijsneus kunnen reageren: een zichzelf van de wereld snuivende en zuipende adolescente vergelijken met Het Instituut Holiday… Ja hoor, kom maar, reageert u maar. Al loopt de beschuldiging van snuiven en innemen parallel aan de leefgewoonten van Billie Holiday, dan nog mag dat geen criterium zijn. Dus laat Amy Winehouse rustig haar gang gaan, als ze maar blijft zingen.
Amy Winehouse heeft de pech dat ze in het popcircuit terecht is gekomen. Nou ja, pech… Ze zal er zelf voor hebben gekozen. Maar op Back To Black hoor je ook blues, ska, soul. Misschien kent ze jazz nauwelijks of niet. Dan luistert ze er toch even naar en het probleem is opgelost. Want als ze zo veelzijdig is als haar stem bewijst, dan pikt ze jazz even gemakkelijk op als een ME-er een kraker.
En dan is het de tijd voor de scouts van Blue Note. Als ze door minister Donner er al niet uitgetrapt zijn, dan dienen zij of hun opvolgers hun vette batterij uit hun fauteuils te hijsen, spoorslags naar Engeland af te reizen en te doen waarvoor ze zijn ingehuurd: een prachtig nieuwe, échte ster inpikken. Een die de afgelopen twee decennia niet beluisterd mocht worden. Die de Sam Cooke-klassieker Cupid even gemakkelijk kan vertolken als Billie Holiday’s God Bless The Child.
En als Blue Note haar dan werkelijk binnenhaalt, zijn we gegarandeerd af van de zoveel duizendste kopie uit het Great American Songbook. Want daar is Amy Winehouse natuurlijk veel te eigenwijs voor. Kan ze over die Amerikaanse scout zeggen: ‘He left no time to regret / Kept his dick wet’ (uit Back To Black). En hebben we misschien de juiste opvolgster voor Billie Holiday.
Amy Winehouse en Trijntje Oosterhuis, wie had gedacht dat ze nóg eens samen de actualiteit zouden halen. Amy Winehouse is niet meer, ze stierf op 23 juli 2011 precies op de manier waarop een aantal échte jazzvocalistes dat vóór haar ook had gedaan. En Trijntje Oosterhuis? Die is haar Blue Note-avontuur allang vergeten; jazzzangeres, het zou wat… Ze pikt zoals iedere popzangeres in Nederland ongegeneerd mee uit elke ruif die haar wordt voorgezet. Met als beschamend voorlopig eindpunt haar deelname aan het tranentrekkende Eurovisie Songfestival. Hoe ver kun je zinken?
RINUS VAN DER HEIJDEN
