De ramshoorn is een veel gebruikt instrument, maar dan wel tijdens de joodse erediensten. De ramshoorn, door joden sjofar genoemd, galmt door de volle synagoge op Rosj Hasjana, het Joods Nieuwjaar. We horen dan honderd tonen, tien keer per dag tien tonen met aartsvader Abraham in gedachte, die in plaats van zijn zoon Isaak een ram offerde. In orthodox-joodse huizen wordt de sjofar nog wekelijks geblazen als aankondiging van de sabbat. In de uit het Hebreeuws vertaalde Nederlandse bijbel wordt de ramshoorn bazuin genoemd. Een foutieve vertaling, want de bazuin is een ongebogen koperen trompet zonder ventielen.
Sjofars zijn er in allerlei soorten en maten. Ze worden gemaakt van dierenhoorns, soms versierd met zilveren beslag maar meestal onbewerkt. Voor de ramshoorn komen alleen schapen, geiten, berggeiten, antilopen en gazellen in aanmerking. Omdat je de ramshoorn niet kunt eten maar alleen blaast, hoeft hij niet kosjer te zijn. Desondanks worden kosjere sofars verkocht die overigens nog steeds oneetbaar zijn.
Buiten het religieuze gebruik wordt in ‘gewone’ muziek de ramshoorn slechts in beperkte mate bespeeld. Er zijn wat Israëlische jazzmusici die dit moeilijk bespeelbare instrument gebruiken zoals Shlomo Gronich, Arik Livnat en Yoram Lachish (foto). Niet-joodse jazzmusici die de ramshoorn wel eens aan de lippen zetten zijn er nauwelijks, met als uitzonderingen de Braziliaanse multi-instrumentalist Hermeto Pascoal, trompettist Lester Bowie en de islamitische Yusef Lateef.
Merkwaardigerwijs zijn er nog al wat ramshoornblazers uit Noorwegen met als het meest in het oog springend componist Terje Isungset en de saxofonisten Karl Seglem en Hans Fredrik Jacobsen. Dit heeft echter niets met de joodse traditie te maken. In Noorwegen werd de ramshoorn, daar heet hij bukkehorn, gemaakt van de hoorn van een ram of geit en van oudsher door herders gebruikt als signaalinstrument.
In de pop is het gebruik nog zeldzamer. Een enkel voorbeeld beperkt zich tot Madonna die in haar Confession Tour Yitzhak Sinwani inzette om op de ramshoorn te blazen.
