Op een duistere maandagavond in november was het de organisatie van Jazz Maastricht gelukt om twee actuele topmusici uit de hippe New Yorkse scene in Maastricht te presenteren. Voor een bijna uitverkocht Theater aan het Vrijthof demonstreerden zangfenomeen en winnares van de Thelonious Monk Award en Grammy-genomineerde Jazzmeia Horn, en befaamd drumfenomeen Antonio Sanchez uit New York, dat in ‘Jazz with a Message’, politiek engagement, schoonheid en hoogstaande hippe jazz naadloos samengaan.
Jazzmeia Horn beet het spits af met als tweede stuk What’s Going On van Marvin Gaye. Hiermee plaatste zij zich direct met virtuoze scatsolo’s en intuïtieve, hoogstpersoonlijke interpretaties in de jazztraditie van Sarah Vaughan, zonder geïntimideerd te raken door de grote voorbeelden. Gehuld in kleding in Afro-Amerikaanse stijl, met een Nefertiti-achtig hoofddeksel en opvallende sieraden, presenteerde de 27-jarige zangeres zich als een levend kunstwerk in de traditie van Erykah Badu en Nina Simone. Komend uit een artistieke, eclectische familie, kan zij dit ‘format’ gemakkelijk en overtuigend inhoudelijk vullen, zonder dat het lijkt op effectbejag of oppervlakkigheid.
DROOMTEAM
Ondersteund door een gerijpt droomteam in de vorm van een akoestisch kwartet, op handen gedragen door de attent begeleidende pianist Victor Gould met een glansrol voor de gedroomde drummer Henry Conerway III, veroverde Jazzmeia Horn het Maastrichtse publiek stormachtig. Zij deed dat met haar loepzuivere zang, instrumentale solo-aanpak, aanstekelijk plezier en vrijheid en meisjesachtige frisheid. Het publiek viel als een blok voor haar en leefde gretig mee met alle uitgeserveerde, spatzuivere kwinkslagen. Haar interpretatie van Jimmy Rowles’ The Peacock met slechts pianobegeleiding van Victor Gould was indrukwekkend.
Het komt maar een keer in de zoveel jaar voor dat er een nieuwe stem opstaat die vocaal zoveel te bieden heeft, die het levensgevoel van een aanstormende generatie vertolkt en stevig geworteld is in de traditie. En die bekende nummers als Willow Weep For Me en Moanin’ zo scherp kan neerzetten, dat je niet meer kunt voorstellen hoe deze composities ooit anders hebben geklonken.
Een uitzonderlijke vrouw, die haar spirituele inslag in de traditie van John Coltrane niet onder stoelen of banken stak en die ook politiek geëngageerd een duidelijke boodschap verkondigde van vrijheid, respect, Afro-Amerikaanse trots en ontwapenende vrouwelijke kracht.
Een staande ovatie van een uitzinnig publiek sloot het optreden in stijl af.
ANTONIO SANCHEZ
Het project Migration van de Mexicaans-Amerikaanse drummer Antonio Sanchez was uit geheel ander hout gesneden. Waar Jazzmeia Horn volledig akoestisch had gespeeld, daar werd in Migration ander geschut in stelling gebracht. Intense jazzrockdrums, Fender Rhodes, saxofoon en EWI (electric wind instrument, synthesizer aangestuurd door elektronische saxofoon), een zangeres met een loopstation en effecten, en een vette elektrische bas trokken samen een flinke geluidsmuur op in het idioom van de jazzrock van de jaren zeventig, die nu weer helemaal hip is.
Migration wordt vertolkt door een echte ‘power’formatie, samengesteld uit uitstekende instrumentalisten, die allemaal leiders zijn in hun eigen genre en die zich samen verdiepen in de spannende landschappelijk-epische composities van bandleider Antonio Sanchez. Merkwaardig genoeg lukte het met al dit spierballenvertoon niet om de spontane aanstekelijkheid van het veel breekbaarder optreden van Jazzmeia Horn te overschaduwen. Het beetje macho-virtuoze machtsvertoon leek haast gewoontjes, de virtuositeit vanzelfsprekend. De ‘nerdy’ introverte aanpak had niet de vlammende urgentie van de bevlogen akoestische formatie van Jazzmeia Horn.
INDRUKWEKKEND
Groots en indrukwekkend, dat was het wel. En voorzien van een stevige urgente politieke boodschap. Antonio Sanchez ging uitgebreid het publiek toespreken. Hij verwees naar zijn eigen achtergrond als – gelukkig – geaccepteerde Mexicaanse immigrant, die 1994 in New York aankwam en de gelegenheid kreeg daar zijn dromen te verwerkelijken.
Hij zei met pijn te zien dat er nu volop gediscrimineerd wordt naar taal, huidskleur en ras. Dat immigranten ontmenselijkt worden en onderdrukt en dat de tegenstellingen onnodig worden uitgespeeld voor kortzichtig politiek gewin. De naam van het project Migration refereerde hieraan, evenals het stuk Traces in the Sand, opgedragen aan het lot van onfortuinlijke anonieme migranten, die ongezien verdwijnen.
Het was indrukwekkend om te horen hoe politiek en jazz verweven raken, hoe hoog de maatschappelijke urgentie is in de diep verdeelde Verenigde Staten en hoe nijpend het benepen, xenofobe politieke klimaat wordt gevoeld door kunstenaars aan de artistieke frontlinie.
OUDE CONTINENT
Er was beslist sprake van een imponerende avond van ‘Jazz with a Message’, die ons Europeanen duidelijk toonde, hoe gelukkig wij mogen zijn op ons oude continent. Een wervelende avond om niet snel te vergeten. Een compliment aan de bevlogen organisatie van Jazz Maastricht, die na een bezoek aan het Winter Jazzfest in New York in 2017 een jaar lang stevig heeft gelobbyd om deze uitzonderlijke jazzprojecten een podium te bieden.
MATHILDE LÖFFLER
foto’s JEANSCHOUBS
Jazz Maastricht – Jazzmeia Horn Quartet & Antonio Sanchez’ Migration
Theater aan het Vrijthof Maastricht, 12 november ‘18
Jazzmeia Horn Quartet
Jazzmeia Horn– zang
Victor Gould– piano
Barry Stephenson– contrabas
Henry Conerway III– drums
Antonio Sanchez’ Migration
Antonio Sanchez– drums
Chais Baird– tenorsaxofoon
John Escreet– piano / keys
Orlando le Fleming– bas
Thana Alexa– zang
Mooi verhaal Mathilde!