Was het een afscheidsconcert van pianist Rein de Graaff of een afscheid van bebop in het Bimhuis? “Dit is misschien wel de laatste keer dat jullie deze muziek in het Bimhuis horen”, somberde Rein de Graaff aan het eind. En dat terwijl hij juist een avond lang had laten horen dat deze muziek nog springlevend is.
Ook Rein is nog springlevend, zijn 76-jarige omhulsel begint wat makkes te vertonen, maar zijn geest is gewoon 25 jaar gebleven. Vijftig jaar professioneel muzikant en vijftig jaar een icoon van de jazz en een van de eersten die zijn eigen pr van de grond kreeg. Speelde in alle uithoeken van jeugdhonken tot concertzalen, zette zich op de markt als ‘Professor Bop’ en werd daarmee de grootste voorvechter van jazz uit de tijd van de jazz.
LOODZWAAR
Het is tot een einde gekomen, die loodzware tournees met de groten uit de jazzgeschiedenis, een geschiedenis die hij beter kende dan zij zelf. En ze wilden graag met hem spelen, op lange tournees dwars door Europa: Dexter Gordon, Teddy Edwards, Charlie Rouse, Hank Mobley, Bud Shank, Arnett Cobb, Al Cohn, Johnny Griffin en nog een lange lijst die de rest van deze bladzijde kan vullen. En uiteraard Dick Vennik met wie hij jarenlang een kwartet vormde.
Bijna altijd saxofonisten, een enkele keer werd een trompettist tot zijn domein toegelaten. Rein wilde als een blazer piano spelen, net zoals zijn grote voorbeeld Bud Powell, hen begeleiden en met hen als gelijkwaardige solist de strijd aangaan.
Nog één keer in een uitverkocht Bimhuis, onderdeel van zijn laatste tournee met een historische jazzgrootheid. Niet toevallig baritonsaxofonist Ronnie Cuber, die Rein vijftig jaar geleden ontmoette toen hij voor het eerst op vakantie was in New York. De avond werd een liefdesbetuiging aan de bebop, al zijn lievelingsnummers stonden op de lijst. Bebop-hits als Confirmation, Ornithology, Parkers Mood, Milestones en Quasimodo, alle van zijn grootste held Charlie Parker die al dood was toen Rein nog met zijn vriendjes op straat speelde, werden met een frisheid gespeeld of ze gisteren waren gecomponeerd.
KLETTEREND BERGBEEKJE
Rein speelde de nootjes als een helder kletterend bergbeekje, sloeg precies op het goede moment de juiste toetsen aan als de saxofonisten hun eerbied aan Parker betoonden. Drie generaties van de beste altsaxofonisten die ons land biedt: Marco Kegel, de lyrische alt met het klassieke geluid, Benjamin Herman die buiten de lijntjes durft te kleuren en een rafelig randje niet schuwt en de jonge Maarten Hogenhuis met een fabuleuze techniek en grillige improvisaties.
En natuurlijk Ronnie Cuber, een baritonbeest met een ronkend onderaards geluid dat het Groningse Veendam op zijn grondvesten deed trillen. Hij kreeg een solo-feature met What’s New? en mocht de kar trekken in de enige niet-bebop standard Softly As In A Morning Sunrise. Misschien overdreven om te zeggen dat Rein de Graaff niet eerder zo goed speelde, maar minder dan zijn beste werk was het zeker niet. Bevlogen, creatief en glashelder bracht hij zijn eerbetoon aan zijn pianohelden door te openen met George Wellingtons Godchild en te eindigen zoals Parker dat deed met het coda van Monks 52nd Street Theme.
LAATSTE PIANONOTEN
Het einde van Professor Bop werd gevierd, maar we zullen vast en zeker zo af en toe nog van een enkel optreden kunnen genieten, zoals Rein de Graaff op deze gedenkwaardige avond ons met zijn laatste pianonoten van Everytime We Say Goodbye liet weten.
Tekst en foto’s TOM BEETZ
Rein de Graaf Trio – Alto Madness
Bimhuis Amsterdam, 15 maart 2019
Rein de Graaff – piano
Benjamin Herman, Marco Kegel, Maarten Hogenhuis – altsaxofoon
Ronnie Cuber – baritonsaxofoon
Marius Beets – contrabas
Eric Ineke– drums
