Lang was het onduidelijk wat dit jaar de opzet van So What’s Next zou worden. Ondanks dat vorige edities goed bezocht werden en met mooie recensies werden beloond, leek er een soort identiteitscrisis gaande in Eindhoven. Dit gekoppeld aan een gebrekkige communicatie die ook nog heel laat op gang kwam, leidde ertoe dat mensen lang niet wisten waarvoor ze een kaartje kochten: wat wel inbegrepen was in de prijs, wat niet inbegrepen, wie er waar speelde in het gratis programma, enzovoort.
Een slimme zet van de organisatie was om Snarky Puppy en Cecile McLorin Salvant lang van tevoren vast te leggen. Met deze twee namen alleen al werd de zaterdagavond ruim van tevoren uitverkocht. Maar tegelijkertijd werd het duidelijk dat het programma op deze avond veel minder uitgebreid zou zijn, geen echte festivalsfeer zou hebben en daardoor ook steeds verder afstapte van de missie om de volgende generatie van opkomende artiesten aan het publiek te presenteren. Dit, leek het, moest worden overgenomen door de gratis stadsbrede programmering op vrijdag en zondag.
Zaterdag – de avond van gevestigde namen… De Amerikaanse mannen van Snarky Puppy verkochten in Nederland al een aantal jaren makkelijk grote zalen uit en hun fan-base blijft gestaag groeien. De grote zaal van het Muziekgebouw was dan ook tot aan de nok vol, inclusief mensen staand en zittend in gangen en op trappen. Snarky Puppy gaf in Eindhoven een heel strak optreden. Zoals altijd ontweek de groep de gemakzucht van makkelijk scoren met beproefde nummers. En durfde ze haar set overwegend in te vullen met nieuwe muziek, uit het dit jaar uitgekomen album Immigrance.
De zelfbenoemde ‘Snarky Horns’ werden versterkt door Bob Reynolds, die eerder dit jaar door het land toerde met zijn eigen project. De jarige Mike Maz Maher, kreeg veelvuldig de kans om uit te blinken met zijn met effecten versterkte trompet, een nieuw geluid bij Snarky Puppy. Bandleider Michael League nam opvallend vaker solo’s op zich dan tijdens veel eerdere concerten, tot groot plezier van de aanwezigen. En Eindhoven werd benoemd tot polyritmische-klap hoofdstad van de wereld, toen het publiek als tiende bandlid ondersteuning bood bij het nummer Xavi.
De sfeer in de kleine zaal had geen groter contrast kunnen opleveren: goed gevulde stoelen, stille sfeer en alleen twee mensen op het podium: zangeres Cécile McLorin Salvant en pianist Sullivan Fortner. Waar het voor een festival meestal goed uitpakt om diversiteit te programmeren, was dit keer het contrast wel heel groot. Maar het was dan ook niet de bedoeling dat het publiek dít en het optreden van Snarky Puppy bezocht, want het ticket voor deze avond gold maar voor een van de twee. Van de prachtige samenwerking van Cécile McLorin Salvant en haar pianist werd aandachtig genoten. Haar bereik en de controle die ze over haar stem heeft, de balans tussen zorgvuldig afgeronde rustige stukken en gevoelig pianospel, en een klein dosis humor en luchtigheid is altijd grond voor een prachtig optreden.
Uit de stal van platenlabel Ground Up Music opende Sirintip de show in de grote zaal. Ze wist met stem en effecten haar multiculturele invloeden (als Zweedse-Thaise zangeres woonachtig in Amerika) te verweven tot etherische sferen. In de foyer zette Maisha, een van de vele getalenteerde namen uit de UK-scene, prachtige soundscapes neer, met een hoog cineastisch gehalte. De uitdaging om te laten vergeten dat Nubya Garcia deze keer niet op saxofoon speelde (in tegenstelling tot haar concert op North Sea Jazz), werd niet zomaar overwonnen, maar de ineenvlechting van groove met de bas-drums-percussie was goed geolied. Ook de toetsensolo’s waren indrukwekkend.
Wie rechtstreeks van McLorin Salvant uitkwam in de foyer, moet behoorlijk gevloerd zijn geweest door het funkgeweld van Ghost-Note. Deze mannen timmeren al een aantal jaren flink aan de weg en weten nummers neer te zetten die de meest funky grooves mengen met strakke geïmproviseerde solo’s. Muziek om te luisteren en bij te dansen, en een prima band om de nacht af te sluiten.
De rustige jazzclubachtige sfeer van locatie Meneer Frits was goed gekozen voor het Youngwoo Lee Quartet. Met mooi, elkaar aanvullend werk van toetsen en tenorsaxofoon en een bijzondere rol weggelegd voor drummer Sun-Mi Hong, is dit ensemble er eentje om in de gaten te houden. Een korte wandeling verder, bij Thomas, speelde GreyHeads. Een funky instrumentele groove, sterke saxofoonpartij, en een snufje elektronica maakten er een plezierig optreden van. Maar in het oerwoud van vergelijkbare bands waren de composities net niet origineel genoeg om erg op te vallen. Het geluid op deze locatie had beter gemoeten, daar ondervonden zo te zien de muzikanten ook last van. En waarom alle podiumlichten die wel aanwezig waren allemaal uit bleven, is een raadsel.
De grootste ‘buzz’ van deze zondagprogrammering was rond de Amerikaanse zanger Michael Mayo. De kleine zaal van de Oude Rechtbank werd snel gevuld. Met zijn engelenstem en zijn onnavolgbare manier om te spelen met loops, autotune en andere effecten, liet Mayo snel vergeten dat hij alleen het podium bezette. Dat zangeressen Sirintip en McLorin Salvant zelf in het publiek zaten te genieten, was geen toeval.
Intussen was het donker geworden en regende het hard in de straten van Eindhoven. Daar was op dat moment geen betere remedie tegen te vinden dan het warme karakter van nieuwe-muziek-horecacomplex Fifth NRE. In zaal The Main, met een zittende jazzcafé-opstelling, klonk het lichtvoetige gitaarspel van de Edison-genomineerde Israëlische gitarist en componist Eran Har Even. Gevoed door zijn multiculturele achtergrond en versterkt door een ijzersterke band was te horen dat ook met een klassiekere bezetting nog volop originaliteit te brengen is.
In een van de andere zalen van dezelfde locatie, The Stage, was bassiste Linda May Han Oh de afsluiter van de zondag. Niet bepaald een opkomende artiest, want ze heeft haar sporen al veelvuldig verdiend in samenwerkingen met onder andere Pat Metheny. Maar wellicht in een minder bekende opzet dan die van haar eigen kwartet. Jammer genoeg was het publiek al naar huis of naar andere concerten, want dit werd een speciaal optreden. Naast de bekende rol van Linda Oh op contrabas, nam ze eigenlijk nog vaker ook elektrische bas en zang voor haar rekening. De nummers waren eigentijds en origineel, soms misschien ingewikkeld, maar niet moeilijk om te beluisteren en van te genieten. Linda’s strakke samenspel met haar gitarist, die ook bijzonder mooie solo’s liet horen, was om van te smullen.
Er waren bij dit festival pareltjes van concerten, veel meer dan een persoon ooit kan zien of horen op een dag of in een weekend. Sommige locaties waren zeer geschikte podia, andere functioneerden minder goed. En jammer genoeg was niet overal het publiek aanwezig dat artiesten verdiende. Er is zeker iets voor te zeggen om zoveel muziek gratis aan te bieden in de hoop nieuw publiek aan te trekken, maar dit leidde misschien vaker dan niet naar een onderschatting van wat de muziek werkelijk waard is.
Ondanks de uitverkochte zaterdag, zijn opzet en programmering van de zondag duidelijk aan herziening toe: is hier sprake van losse concerten of betreft het een festivaldag? En moeten zulke beproefde namen eigenlijk een plek hebben op een festival dat zich altijd al profileerde als ‘het aan de man brengen van de volgende stap van de jazz’?
Op de eerste editie van het festival, in 2013, speelde immers een toen volstrekt onbekend Snarky Puppy als opkomend talent, en terecht. Maar deze band en Cecile McLorin Salvant zijn al jaren niet meer ‘wat er komen gaat’ maar ‘wat er is’. Het idee om de zondag te gebruiken om showcases neer te zetten van (ook) opkomende artiesten blijft interessant. Of het er zoveel moeten zijn, op zoveel (niet altijd even snel te belopen) locaties, en of dit allemaal gratis aangeboden moet blijven, zijn vragen die de organisatie zich zou moeten stellen.
Na op zich een paar mooie dagen muziek blijft nog wel de vraag knagen over dit festival: So, what’s next?
Tekst en foto’s SOPHIE CONIN
So What’s Next
Diverse locaties binnenstad Eindhoven, 1, 2, 3 november ‘19
Snarky Puppy
Bob Reynolds – altsaxofoon en effecten
Chris Bullock – tenorsaxofoon en dwarsfluit
Mike Maz Maher – trompet en effecten
Justin Stanton – toetsen en trompet
Mark Lettieri – gitaar
Shaun Martin – toetsen
Michael League – basgitaar
Marcelo Woloski – percussie
Jamison Ross – drums
Cécile McLorin Salvant
Cécile McLorin Salvant – zang
Sullivan Fortner – piano
Sirintip
Sirintip – zang en effecten
Justin Stanton – toetsen
Michael League – basgitaar
Ross Pederson – drums
Ghost-Note
Jonathan Mones – altsaxofoon, dwarsfluit
Sylvester Onyejiaka – tenorsaxofoon, dwarsfluit
Peter Knudsen – gitaar
Dominique Xavier Taplin – toetsen
Dwayne ‘Mononeon’ Thomas – basgitaar
Nate Werth – percussie
Robert Sput Searight – drums
Maisha
Onbekend – tenorsaxofoon
Shirley Tetteh – gitaar
Amané Suganami – piano en Wurlitzer
Twm Dylan – contrabas en basgitaar
Tim Doyle – percussie
Jake Long – drums
Youngwoo Lee Quartet
José Soares – tenorsaxofoon
Youngwoo Lee – piano en toetsen
Tijs Klaassen – contrabas
Sun-Mi Hong – drums
GreyHeads
Onbekend – tenorsaxofoon
Andrés Pasinetti – fluit
Istvan Szögi – trombone
Simone Cesarini – elektrische gitaar
Marco Apicella – toetsen en elektronica
Nello Biasini – drums en elektronica
Michael Mayo
Michael Mayo – zang en effecten
Eran Har Even
Eran Har Even – gitaar
Xavi Torres Vicente – piano
Omer Govreen – contrabas
Ivars Arutyunyan – drums
Linda May Han Oh Quartet
Linda May Han Oh – contrabas, basgitaar en zang
Will Vinson – altsaxofoon
Matthew Stevens – gitaar
Eric Doob – drums
