Nou big band spelend Nederland, ga maar terug staan. Uit het niets is een concurrent opgestaan die je niet kunt veronachtzamen. De naam? Paradox Jazz Orchestra. Zeventien musici en een dirigent verzorgden een geboortefeest dat zijn gelijke niet kent. Het orkest daalde uit het niets neer en wacht gegarandeerd een grote toekomst. Daar is geen letter van overdreven, want het visitekaartje dat het orkest uitdeelde, knalde als het vuurwerk dat binnenkort wordt verboden.

Jasper Staps leidde het Paradox Jazz Orchestra vakkundig en daardoor naar grote hoogten.
Jasper Staps leidde het Paradox Jazz Orchestra vakkundig en daardoor naar grote hoogten.

Het is ongelooflijk dat het orkest er ineens staat. Na een incubatieperiode van een half jaar en één repetitie van nog geen twee uur ontpopte zich een big band die knetterde als de legendarische orkesten van Duke Ellington, Thad Jones/Mel Lewis of Count Basie. Dat even strak speelde, de arrangementen even deskundig ‘uitmolk’ en solistisch grootse prestaties leverde. Het Paradox Jazz Orchestra (PJO) ontpopte zich als een fenomeen. Of je van big-bandmuziek houdt of niet, dit orkest trekt je de jazztraditie binnen, je waart er tijdens de duur van een concert lijfelijk in rond en ondergaat meteen wat eigentijdse elementen kunnen toevoegen aan muziek die vaak als passé wordt beschouwd. Maar gewoon nog springlevend is.

Teus Nobel verzorgde op flugelhorn een van de mooiste solo's van het concert.
Teus Nobel verzorgde op flugelhorn een van de mooiste solo’s van het concert.

Het is niet voor niets dat Nederland meer dan 150 big bands telt. Het overgrote deel wordt bevolkt door amateurmusici. De weinige professionele orkesten echter die er zijn, hebben aan het Paradox Jazz Orchestra een zware kluif. Neem een veelgeroemd orkest als het Jazz Orchestra of the Concertgebouw. Het telt evenals het PJO grote solisten. Maar die zijn bij het jazzorkest van het Concertgebouw geen garantie voor verheven big-bandmuziek. Integendeel, de groepsklank is vaak saai, plichtmatig, zonder dat de elektrificerende effecten van de grote, historische jazzorkesten het niveau naar een hoog gelegen plan trekken. Show, het publiektrekkende element van vroegere Amerikaanse orkesten als dat van Lionel Hampton voeren bij het Jazz Orchestra of the Concertgebouw tegenwoordig maar al te vaak de boventoon.

Michiel Stekelenburg was ook als solist sterk. Hetgeen ook gezegd kan worden van contrabassist Jos Machtel.
Michiel Stekelenburg was ook als solist sterk. Hetgeen ook gezegd kan worden van contrabassist Jos Machtel.

Bij het Paradox Jazz Orchestra is daar geen sprake van. Het orkest focust volledig op de muzikale inhoud, is wars van uiterlijk vertoon, kent een dirigent die het orkest strak in de hand houdt en enthousiasmeert. De gloedvolle soli zijn daar de juichende blijken van. Waardoor de solisten zonder met de ogen te knipperen kunnen wedijveren met die van het Jazz Orchestra of the Concertgebouw.

Martijn Sohier trad meerdere malen naar voren als solist.
Martijn Sohier trad meerdere malen naar voren als solist.

Een bomvol Paradox kon vanaf vroeg in de avond een wezenlijk deel van de totstandkoming van het nieuw orkest meemaken. Onderdeel van de vijfdelige concertserie die het orkest gaat ondernemen, is dat telkens vóór elk concert een repetitie wordt ingeruimd, die hoogstens twee uur duurt. Bij deze eerste uitvoering, waarin het werk van The Skymasters werd geëerd, was de repetitie meteen de kennismaking van de musici met elkaar. Natuurlijk kenden de meesten elkaar wel, maar in deze constellatie samenspelen was nieuw.

Tom Beek en Robin Rombouts voor de solistenmicrofoons.
Tom Beek en Robin Rombouts voor de solistenmicrofoons.

Muzikaal leider Jasper Staps, die samen met trompettist Teus Nobel ook initiatiefnemer was voor deze big band, pakte de repetitie drastisch aan. De hele speellijst voor de avond werd doorgespeeld. Met spitse aanwijzingen als ‘Twee maten voor de special, twee maten voor G’, ‘Twee maten de tijd nemen voor het crescendo’ en ‘Niet kapot repeteren, niet kapot repeteren’ werden de zeventien neuzen in dezelfde richting geduwd. Het ging allemaal vanzelf, onbekommerd en zonder moeilijkdoenerij. Toen Jasper Staps op zeker moment om water vroeg – “Mag ik wat flesjes, een stuk of zeven…tien, achttien” – betrad medewerkster Anne van Paradox met in haar kielzog haar dochtertje het podium met een mand met flesjes water. Niemand die er last van had, de muziek stoomde gewoon door.

Het Paradox Jazz Orchestra op volle sterkte.
Het Paradox Jazz Orchestra op volle sterkte.

Na een drie kwartier pauze begon het eigenlijke concert, Remembering The Skymasters. Met een arrangement van Jerry van Rooyen werd Nobody Else But Me ingezet. Fijnzinnig in de details, snoeihard in de totale orkestklank. Zo verliep het hele concert, met arrangementen van de Skymasters van zo’n halve eeuw oud, waarvoor naast Van Rooyen ook Rob Pronk, Herman Schoonderwalt, Frans Elsen, Kenny Knepper en Ferdinand Povel hadden getekend. Opvallend was Neosho van Peter Herbolzheimer, door het orkest voorzien van een prachtig slepend ritme en met een uitzonderlijk fraaie solo op flugelhorn van Teus Nobel.

Koen Smits behoort tot de jonge garde van het Paradox Jazz Orchestra.
Koen Smits behoort tot de jonge garde van het Paradox Jazz Orchestra.

Teus Nobel was niet de enige die handenvol punten scoorde als solist. Met Martijn Sohier, Martin van de Berg, Daniel Daemen, Tom Beek, Robin Rombouts, Guido Nijs, Rembrandt Frerichs, Michiel Stekelenburg, Niek de Bruin, Jan Menu en Koen Smits trad zowat het hele orkest voor de solistenmicrofoons. Bekende en minder bekende Skymasters-stukken kwamen voorbij, zoals Autumn in New York, I’m Old-fashioned, Whirligig, Tangerine en The Sentence. Met als uitsmijter de officieuze Skymasters-tune The Preacher.

Jan Menu is een gevestigde waarde in Nederland-Jazzland. Zowel als groepslid als als solist.
Jan Menu is een gevestigde waarde in Nederland-Jazzland. Zowel als groepslid als als solist.

Met het Paradox Jazz Orchestra is een nieuwe hype geboren. Maar ditmaal een die zal beklijven. Dit orkest is zo strak, gedisciplineerd, vol enthousiasme en zo aanstekelijk, dat het niet uitmaakt wat voor muziek er op de lessenaars staat. Nu waren het The Skymasters, volgende maand Buddy Rich, in maart Duke Ellington, in april Jerry van Rooyen en in mei weten-we-nog-niet. Maar nogmaals, dit orkest kan alles aan. Het is zelfs voorspelbaar dat The Skymasters zelf van het Paradox Jazz Orchestra wakker hadden gelegen.

RINUS VAN DER HEIJDEN
Foto’s TOM BEETZ

 

PARADOX JAZZ ORCHESTRA – REMEMBERING THE SYMASTERS

Paradox Tilburg, 29 januari ‘20

Jasper Staps – muzikale leiding
Daniel Daemen – altsaxofoon
David Romanello
– altsaxofoon
Guido Nijs
– tenorsaxofoon
Tom Beek
– tenorsaxofoon
Jan Menu –
baritonsaxofoon
Martijn Sohier – trombone
Alex van Abelen
– trombone
Ron Olislager
– trombone
Martin van de Berg
– bastrombone
Martijn de Laat
– trompet
Robin Rombouts
– trompet
Teus Nobel
– trompet
Koen Smits
– trompet
Thomas Welvaadt
– trompet
Michiel Stekelenburg
– gitaar
Rembrandt Frerichs
– piano
Jos Machtel
– contrabas
Niek de Bruijn
– slagwerk

 

PARADOX JAZZ ORCHESTRA

Previous

North Sea Jazz Festival 2020 maakt programma bekend

Next

Ties Mellema schept een nieuwe wereld voor zichzelf

4 comments

  1. Wat een prachtig geschreven verslag van een gedenkwaardige avond. Een verslag dat volledig recht doet aan een fenomenaal nieuwe big band: Paradox Jazz Orchestra!

  2. Vanwege het label Skymasters aan me voorbij laten gaan. Heb ik niks mee. Voor mijn tijd. Ten onrechte lees ik. Mooi. Ik was wel bij Joshua Redman met de JOCG. Ik had ze niet eerder gehoord, maar ze klonken achter de gastsolist geweldig. Met Martijn Vink geen plechtmatigheid! Mooie solo ook van Ruud Breuls. Prachtige arrangementen. En gelukkig geen standards maar uitsluitend werk van Joshua.

  3. Ik was erbij en dit was hogeschool musiceren. Als opnametechnicus heb ik nogal wat voor de microfoons gehad maar wat had ik dit graag opgenomen. Ik ken Teus sinds zijn entree in het HaFaBra-orkest waar zijn vader in speelde. Hij kwam daar later nog een aantal malen als solist terug. Hij was voor mij de aanleiding deze big band te bezoeken en het orkest was magisch. Zoals al geschreven is, hier zouden originele Skymasters een flinke kluif aan gehad hebben dit niveau te evenaren.

  4. Ik snap eigenlijk niet zo goed waarom in een recensie van deze big band het JOTC wordt gerecenseerd. Ik heb de schrijver dezes gemist bij het fantastische concert van deze big band met Joshua Redman. En voor de rest hoe meer big bands hoe leuker het wordt.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Lees ook