Veel van de muziekinstrumenten die in deze rubriek zijn besproken, kom je zelden tegen. De piano is een instrument dat je zelden níet tegenkomt. Bij de enkele jazzgroepen die geen piano gebruiken, de laatste jaren overigens steeds vaker, staat dit instrument op zijn minst toch nog onder een hoes op het podium.
Grofweg zijn er twee typen, te weten met horizontaal en met verticaal aangebrachte snaren. Ze klinken wat anders, hun aanslag voelt anders, maar ze zijn in principe hetzelfde. Op het podium staat meestal een vleugel met horizontale snaren. In het Engels wordt deze meer logisch een grand piano genoemd, die overigens verschillende groottes van baby grand tot concert grand piano kunnen hebben. Wat wij piano noemen zijn piano’s met verticaal aangebrachte snaren, die in het Engels upright piano heten. Tot zover wat iedereen al lang van de piano weet.
Minder bekend is dat je tegelijk kunt zingen en pianospelen. Volgens pianist–zangeres Ellyn Rucker uit Denver, Colorado is dat vreselijk moeilijk en wordt het zelden gedaan. Zij overviel me een tijd geleden hiermee en daagde mij uit andere namen dan de hare te noemen. Ik herinner me dat ik nog Ray Charles stamelde en daarna een totale blackout kreeg. Later toen ze weg was schoten me hele volksstammen te binnen van Mose Allison, Blossom Dearie en Fats Waller tot onze eigen Pia Beck toe.
Je kunt een piano ook volstoppen met allerlei attributen van metaal, hout, leer, rubber en plastic die je her en der vindt. Pianist-componist John Cage was een van de eersten die dit deed en werd er beroemd mee. Zijn ‘prepared piano’ kreeg veel navolgers en menigeen plukt de pianosnaren, legt zijn hand erop of stopt het instrument vol met voorwerpen. In ons land is Albert van Veenendaal een fervent prepared pianist.
Je kunt ook nog andere dingen met een piano doen. Fats Domino speelde erop, maar kon met zijn buik zelfs de grootste concertvleugel over het podium duwen. Cecil Taylor maakte rondom de vleugel bezwerende danspassen. Jamie Cullum (foto) speelt erop, maar gebruikt hem ook als duikplank.
Je hebt ook mensen die benieuwd zijn naar de eigen klank van de piano. Violist Joe Venuti deed dat door zijn piano uit het raam van zijn New Yorkse appartement te duwen en de toon te bepalen die eruit kwam toen hij op het trottoir te pletter sloeg.
