Muziekinstrumenten met de letter Y zijn er genoeg, maar in de jazz zijn ze nog zeldzamer dan een dodo. In Chinese muziek kun je nog wel eens Chinese rariteiten tegenkomen zoals de Yu, een percussie-instrument in de vorm van een tijger, maar ook de Chinese luit Yueh Ch’, de Yun Lo (gongs) of de Yehu en de Yazheng, beide vioolachtige instrumenten die op de in deze rubriek besproken djoze lijken. Er is ook nog een Yatga in Mongolië en in Turkije een vergelijkbare Yayli tanbur, beide luitachtige instrumenten. En er bestaat een hakkebord uit Mongolië met de naam Yoochin.
Maar een goede Hollandse lange IJ. Vergeet het maar. Toch is de IJ een belangrijke letter in de jazz, al was het maar omdat het Bimhuis daaraan ligt. Maar er is meer dan ’t IJ. Zonder De Jongs IJS zou het North Sea Jazz festival niet compleet zijn en voor De Jong is dit festival de parel onder de festivals. Je komt zijn ijskarren eigenlijk altijd tegen als je van het ene podium naar het andere gaat, zeggen ze, en nog belangrijker: De Jongs ijskarren zijn ingesteld op de korte piekdrukte en wachtrijen en zijn daarom zeldzaam.
In 2011 kon je behalve het ijs van De Jong ook een concert op instrumenten van ijs meemaken. De Noorse slagwerker Terje Isungset bouwde een heel programma op met uit ijs vervaardigde instrumenten, zoals ijspercussie, ijsdrums, iceofon en ijshoorn, waarbij de Nederlandse gitarist Bram Stadhouders (foto) hem op een ijsgitaar begeleidde. Een festival met instrumenten van ijs. Hoe dat was? Volgens Stadhouders: “Koud. Maar vooral heel leuk hoor, alles is van ijs gemaakt, inclusief de tribune. Na drie keer spelen van dezelfde noot, is de noot weg, fret gesmolten.”
Natuurlijk is er ook ijs van het merk Jazz. Het heet Enjoy en dat is precies waar jazz over gaat. Kun je erop spelen? Nou, dat niet maar Fred Cool Jazz komt al een beetje in de buurt van Terje Isungset: ijsblokvormpjes in de vorm van een gitaar van Fred voor de echte muziekliefhebbers.
