Het heeft even geduurd maar deze dag kon jazzpodium Paradox zijn deuren weer openen. Misschien iets minder gezellig dan vroeger, aan de bar hangen is er niet meer bij en na de eerste set moeten de bezoekers het pand door de nooduitgang verlaten. Het deed Yuri Honing verzuchten dat hij zijn tafeltje met cd’s beter voor de nooduitgang had kunnen plaatsen dan achterin de bar.
Maar tijdens het concert is de oude vertrouwde sfeer weer helemaal terug. Ondanks de corona-opstelling, waardoor maar vijftig bezoekers in de zaal kunnen zitten, was het gewoon een gezellige volle zaal met wat meer ruimte en voor iedereen een uitstekend zicht op het podium.
Het was niet alleen voor Paradox de vuurdoop, al was er de laatste maanden op kleine schaal al geëxperimenteerd met lokale jazzgroepjes. Voor het Yuri Honing Quartet was het zijn eerste presentatie van zijn oorspronkelijk in maart geplande nieuwe project Bluebeard. Voor iedereen dus spannend, niet in het minst voor Honing zelf die zich de laatste maanden zelfs had afgevraagd of hij het nog wel kon, voor een publiek op een podium muziek spelen. Al bij de eerste noten bleek dat die zorg volstrekt ongegrond was. Zijn volle geluid werd gretig door het zo lang drooggestane Paradox trillend van genoegen opgezogen.
De liefhebbers van Honing waren nog maar net bekomen van zijn schitterende vorige project Goldbrun en konden zich afvragen of Bluebeard daarbij in de buurt zou komen. Het antwoord was al snel duidelijk: ja! Sterker nog, de intensiviteit, composities en uitvoering werden door deze recensent zelf, nóg hoger ingeschat. Zou die gedwongen lange pauze, die lange tijd om goed na te denken over je eigen muziek, de gretigheid om het eindelijk aan de wereld te tonen gunstig hebben uitgepakt? Het zou zo maar kunnen.
Blauwbaard dus. Een project gebaseerd op het in Moeder de Gans opgetekende Franse volkssprookje over de rijke Hertog Blauwbaard, die in een afgesloten kamer van zijn burcht een groot geheim bewaart. Het sprookje van Hertog Blauwbaard wordt vaak geïnterpreteerd als het verhaal over een seriemoordenaar, maar het kan ook op een meer psychologische en metafysische manier worden verklaard als een metafoor voor vrouwen die de maatschappelijke regels doorbreken en daarvoor worden gestraft.
Blauwbaard is ook het verhaal over goed en slecht en over licht en donker, zoals weergegeven op de elpeehoes van Bluebeard met een schilderij van de meester van het licht en donker; Caravaggio. In de muziek van Honing heeft de vrouwenversierder en moordenaar de overhand. De tenorsaxofonist is overigens niet de eerste die zich door dit wrede verhaal liet inspireren; musici onder wie Jacques Offenbach, Béla Bartók en Jeff Buckley gingen hem voor.
Het Yuri Honing Quartet laat zijn muziek in korte composities, meestal in een langzaam tempo verleidelijk beginnen. Het schept een broeierige sfeer waarin de verleider Blauwbaard zich van zijn beste kant laat zien. Een onschuldig, subtiel en bescheiden begin, waarin de muziek als een verliefd schoolmeisje uit de hoek komt. Een sfeer die plotseling kan omslaan in een heftige uitbarsting, als een koele bries die in een storm verandert en waarin de verwoestende kracht van Blauwbaard door Joost Lijbaart geaccentueerd wordt door zijn drums als een wolkbreuk te laten donderen. Veel van de composities eindigen abrupt als ze op hun heftigst zijn. Alsof de ultieme daad van Blauwbaard ook meteen het einde is van de ‘state of mind’ waarin hij verkeert.
Het Acoustic Quartet met het prachtige pianospel van Brederode, altijd to the point en nergens overheersend, de opvallend onopvallende IJslandse contrabassist Gudmundsson met zijn prachtige zingende basnoten en Lijbaart die zowel bij de lieflijke stukken als de woede-uitbarstingen de juiste sfeer schept, is een nieuw hoofdstuk van het indrukwekkende Honing-oeuvre.
Tekst en foto’s TOM BEETZ
YURI HONING ACOUSTIC QUARTET – BLUEBEARD
Paradox, Tilburg, 11 september 2020
Yuri Honing – tenorsaxofoon
Wolfert Brederode – piano
Gulli Gudmundsson – contrabas
Joost Lijbaart – drums
