Als je het begin van ‘Fragments Of Expansion’ met de slotakkoorden vergelijkt, denk je dat er sprake is van twee verschillende cd’s. Maar niets is minder waar. Aan het woord is immers Pentadox.
Pentadox is een sextet, dat in een gloednieuwe opzet een driemanschap met dezelfde naam opvolgt. De kern van de groep ligt in België en wel met de musici Sylvain Debaisieux op tenor- en sopraansaxofoon, Bram De Looze op piano en Samuel Ber op slagwerk. Voor haar tweede cd, Fragments Of Expansion, heeft Pentadox musici uit Amerika uitgenodigd: trombonist en elektronicawizard Weston Olencki, cellist Lester St. Louis en contrabassist Nick Dunston.
Die zes hanteren een afwijkend concept. In ensembles waarin improvisatie een belangrijke rol speelt, gaan de componisten in – of buiten – zo’n groep als eersten aan het werk. Zij leggen doorgaans een basis uit met vorm, ritme, melodie en harmonie. Daar tussendoor krijgen de bandleden gelegenheid te improviseren. Pentadox hanteerde een omgekeerde werkwijze: uit improvisaties werden stukken geboren, die als kop en staart ook vorm, ritme, melodie en harmonie meekregen, maar waarin de zucht naar interactie en experiment van de groepsleden even belangrijk zijn.
Want de Belgische kern van de groep droeg de uiteindelijke composities aan. Dat waren er negen, vijf zijn gezamenlijke improvisaties en de compositie Erik’s Vibe ontstond vorig jaar tijdens Gent Jazz. Dat festival speelde een sleutelrol in de ontstaansgeschiedenis van dit Pentadox, want na een residentie in juni toog de groep een maand later naar Gent Jazz, waar zij zichzelf ten doop hield.
Fragments Of Expansion is de samenballing van improvisatie, compositie, interactie en experiment, alles gevangen onder wat je elektro-akoestische jazz zou kunnen noemen. Dat elektrodeel krijgt volop gestalte in Urchin, waar elektronisch gekraak en gesuis de piano van Bram De Looze in verwarring wil brengen. Dat lukt uiteraard van geen kanten.
De muziek van Pentadox is een ritje in de achtbaan, dat de luisteraar genadeloos door elkaar schudt en zonder aanziens des persoons volkomen vrij door allerlei eigen vondsten scheurt. Allerlei ja, want de muziek kent nauwelijks rustpunten, sjeest van A naar Z en doet alles aan wat daartussen zit. Daarbij blijkt dat een cello best vriendjes kan zijn met een trombone en dat een contrabas vrijwel evenveel gereguleerde chaos kan brengen als slagwerk.
Daardoor is Fragments Of Expansion een uitstalraam geworden van niet altijd even sterke impro-elementen, maar de durf van de zes musici en hun volstrekt individuele kijk op hoe composities eruit zouden moeten zien, maakt deze cd alleszins het beluisteren waard.
RINUS VAN DER HEIJDEN
PENTADOX – FRAGMENTS OF EXPANSION
W.E.R.F.
Sylvain Debaisieux – sopraan- en tenorsaxofoon
Weston Olecki – trombone en elektronica
Lester St. Louis – cello
Bram De Looze – piano
Nick Dunston – contrabas
Samuel Ber – slagwerk
