Voor aanvang van het concert van het Paradox Jazz Orchestra legde orkestleider Jasper Staps uit dat identiteit toekennen aan ‘zijn’ orkest de moeilijkste klus was om de ‘Far East Suite’ van Duke Ellington tot een goed einde te kunnen brengen. Het concert wees uit dat dit inderdaad het geval was.

Het Paradox Jazz Orchestra in coronatijd.

Het Paradox Jazz Orchestra (PJO) kent een sterke bezetting, met solisten van naam. Aan de individuen zal het derhalve niet liggen dat er een identiteit moest worden geschapen. Het kan niet anders dan dat Jasper Staps doelde op de zo eigen klank van de orkesten van Duke Ellington. Met name bij diens Far East Suite, opgenomen in december 1966, is eigenheid een eerste vereiste, omdat de muziek die componist en bandleider Ellington – samen met Billy Strayhorn – schreef voor de Far East Suite ook voor hen tamelijk nieuw was.

Martijn Sohier tijdens een gloedvolle solo.

Tamelijk omdat het Duke Ellington Orchestra in 1963 een wereldtournee ondernam, die de musici onder meer naar het Verre Oosten voerde, maar ook het Midden-Oosten en Afrika aandeed. Twintig concerten volstonden om de verworvenheden van oosterse culturen te laten doordringen tot de pen van Duke Ellington. Voor Billy Strayhorn was het zijn zwanenzang, hij stierf in mei 1967.

Een deel van het Paradox Jazz Orchestra met de blazers Jan Menu, David Romanello en Jesse Schilderink. Op de voorgrond Niek de Bruijn en Jos Machtel.

Elk deel van de Far East Suite handelt over land of plaats – en karakter ervan – die het Duke Ellington Orchestra aandeed. Het openingsstuk Tourist Point Of View bijvoorbeeld is gekoppeld aan Syrië. Bluebird Of Delhi wijst zichzelf, Depk gaat over Amman, Agra over de stad van de Taj Mahal en Isfahan is een stad in Iran. In de oorspronkelijke Ellingtonstukken zijn karakteristieken van het voorgaande vrijwel altijd herkenbaar.

Jasper Staps is muzikaal leider en samen met Teus Nobel grondlegger van het Paradox Jazz Orchestra.

In de Far East Suite van het Paradox Jazz Orchestra is dat lang niet altijd het geval. Daar kan bewust voor zijn gekozen, maar het haalt wel de magie van de Ellington-opnamen voor een deel onderuit. Uiteraard zijn er vele raakvlakken: de baritonsolo in het openingsstuk loopt gelijk met die van Ellington, de furieuze solo van altsaxofonist Jesse Schilderink heeft alles van de intensiteit van het oorspronkelijke Blue Pepper (Far East From The Blues).  En wat helemaal spoort met het Duke Ellington Orchestra is de solide orkestklank van PJO, die geen spoor van twijfel achterlaat, maar door aanpak en detaillering nauwe verwantschap vertoont met die van de Amerikanen.

De tenorsaxofonisten Guido Nijs en Daniël Daemen, die ook klarinet speelt.

Het Paradox Jazz Orchestra werkte de Far East Suite chronologisch af. Dat wil zeggen dat acht stukken alles met de 1963-tournee van Ellington hadden te maken en zelfs het negende stuk parallel liep met de plaatopname. Dit Ad Lib on Lippon was de weerslag van een reis naar Japan die Ellington in 1964 ondernam. Het betreft een vierdelige suite, waarvan elk deel uiterst karaktervol is en die door het PJO met flair werd gebracht.

Jesse Schilderink tijdens een furieuze solo in ‘Blue Pepper (Far East From The Blues)’.

Hetzelfde geldt voor de toegift, Sultry Serenade, een werk dat in Nederland groot werd gemaakt door The Skymasters en deel  uitmaakt van een Skymasters-project dat het PJO volgend jaar onderneemt, ‘volgestouwd’ met nooit eerder gespeelde opnamen.

Teus Nobel en Koen Smits

Eerdere thema’s die het Paradox Jazz Orchestra dit seizoen ter hand nam – rondom The Skymasters en Buddy Rich – en waarmee het zich in januari presenteerde, kregen vorm in muziekpodium Paradox. Vanwege grote belangstelling werd voor de Far East Suite uitgeweken naar Concertzaal Tilburg. Die scheen uitverkocht te zijn, maar nogal wat lege plekken deden je daaraan twijfelen. Natuurlijk had de Concertzaal alle veiligheidsmaatregelen rond Covid-19 in acht genomen. En waren gaten in de zaalcapaciteit daardoor onontkoombaar. Maar uitverkocht…

Een deel van het Paradox Jazz Orchestra met Rembrandt Frerichs, Jan Menu, Niek de Bruijn, David Romanello, Jos Machtel, Jesse Schilderink, Guido Nijs, Daniël Daemen en de trompetsectie met Koen Smits, Dave Vreuls en Robin Rombouts.

Het riep rare gevoelens op: de immense Concertzaal die nu zo’n 120 mensen herbergde. Deze gedwongen metamorfose weerhield het PJO er echter niet van om er vol in te gaan. Het was trefzeker, rondborstig, accuraat, overlopend van vakmanschap en swingend en dwingend als beide voorgaande keren. Dat het afweek van het Duke Ellington Orchestra mag je voor lief nemen: PJO’s Far East Suite mocht dan wel het exotische en magische van de oorspronkelijke uitvoering missen, het plaatste de legendarische Ellington-suite wel in een begerenswaardig eigentijds perspectief.

RINUS VAN DER HEIJDEN
Foto’s TOM BEETZ

NASCHRIFT REDACTIE. Zowel Jasper Staps, muzikaal leider van het Paradox Jazz Orchestra als Koen Graat, programmeur van muziekpodium Paradox, lieten weten dat de keuze voor Concertzaal Tilburg voor opvoering van de Far East Suite van Duke Ellington, niets te maken had met te grote belangstelling. De keuze is uitsluitend gebaseerd op de beperkte ruimte van het podium in Paradox. Door de coronamaatregelen was het niet mogelijk een orkest van zestien mensen een passende plek te geven op het podium. In de Concertzaal was daar wel plaats voor. De indruk van de recensent dat het concert niet was uitverkocht, is juist. Waarschijnlijk door de angst voor besmetting hebben nogal wat mensen hun al bestelde kaarten niet opgehaald. Vandaar de lege plekken in de zaal.

PARADOX JAZZ ORCHESTRA – FAR EAST SUITE

Concertzaal Tilburg, 23 september ‘20

Jasper Staps – muzikale leiding
Jesse Schilderink – altsaxofoon en klarinet
David Romanello – altsaxofoon
Guido Nijs – tenorsaxofoon
Daniël Daemen – tenorsaxofoon en klarinet
Jan Menu – baritonsaxofoon
Dave Vreuls – trompet
Robin Rombouts – trompet
Koen Smits – trompet
Teus Nobel – trompet
Martijn Sohier – trombone
Alex van Abeelen – trombone
Ron Olislager – bastrombone
Rembrandt Frerichs – piano
Jos Machtel – contrabas 
Niek de Bruijn – drums

PARADOX JAZZ ORCHESTRA

Previous

Pentadox neemt je mee in een genadeloze achtbaan

Next

Robert Koemans (rondetijd 5.10,29)

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Lees ook