JAZZNU WIL DE STAND VAN ZAKEN DOORLICHTEN ROND HET ORGANISEREN VAN CONCERTEN. ALS STRAKS HET ‘NIEUWE NORMAAL’ ZICH AANDIENT, HOE PAKKEN JAZZCLUBS DAT ORGANISEREN DAN AAN? EN BESTAAT ER NA AFLOOP VAN DE CORONACRISIS NOG WEL ANIMO OM OP DE OUDE VOET VERDER TE GAAN? DE SERIE ‘JAZZ NA CORONA’ TRACHT ANTWOORDEN TE GEVEN OP EEN AANTAL VRAGEN.
Alle scenario’s – met de nadruk op alle – worden onderzocht om het North Sea Jazz Festival 2021 op de best mogelijke manier te laten plaatsvinden. Dat zegt Michelle Kuypers, programmeur en booker bij het grootste in-door jazzfestival ter wereld.
“Wij tasten evenzeer in het duister als de rest van Nederland”, zegt programmeur Kuypers. “We hebben heel veel plannen gemaakt en onderzoeken alle scenario’s. Er worden steeds kleine stappen genomen in de coronacrisis. We kunnen pas iets vastleggen als we vooruitzicht hebben. Wij zijn een grote organisatie en lopen daardoor veel risico. Maar we zijn heel optimistisch. Mensen hebben enorme behoefte aan live muziek en zelf willen wij uiteraard ook aan de slag.”
Er wordt achter de schermen van NSJF keihard gewerkt om alle mogelijkheden die benut kunnen worden, uit te zoeken. “Wij zijn een niet-gesubsidieerd, groot bedrijf. Uiteindelijk draait vrijwel alles om de inkomsten via bezoekers. Bij organisaties die worden gesubsidieerd, gaat het anders. Dan is er sprake van andere verantwoordelijkheden. Onze verantwoordelijkheid is om een zo goed mogelijk programma aan te bieden aan ons publiek. Daar betalen zij voor. We voelen ons ook verantwoordelijk om Nederlandse musici te laten optreden. Op het festival kunnen zij zich presenteren aan ons internationale publiek. Als alles stil ligt kan dat niet, helaas. We kunnen gelukkig gebruik maken van de NOW-regeling van de overheid.”
FINANCIËLE BUFFER
Het North Sea Jazz Festival maakt onderdeel uit van concertmoloch MOJO. Je zou zeggen dat er dan toch sprake is van een zekere financiële buffer. “Straks liggen we meer dan een jaar stil”, licht Michelle Kuypers toe. “Ook al ben je groot, hoe lang houd je dat vol? Wij zijn een organisatie met tachtig mensen en daarnaast zijn er de vaste lasten. Er zijn op dit moment alleen uitgaven. Geen inkomsten. We organiseren in samenwerking met TivoliVredenburg, Muziekgebouw Eindhoven en de Oosterpoort door het jaar heen ook enige kleinere evenementen, respectievelijk Transition, So What’s Next en Rockit!, maar ook die waren het afgelopen jaar alleen online te volgen, of werden gecanceld. Er zijn ook lichtpunten, maar die zijn nog een stip op de horizon. Als er weer concerten georganiseerd mogen worden, denken wij dat er een enorme honger zal zijn bij het publiek om die bij te wonen”.
De voortdurend veranderende beperkende omstandigheden rond Covid-19 leiden ertoe dat het North Sea Jazz Festival tot op het laatste moment voordat het evenement weer kan losbarsten, moet improviseren en scenario’s aanpassen. Betekent dit dat het internationale karakter van het festival aangetast wordt? En dat NSJF – evenals een aantal jazzclubs – zich grotendeels zal moeten gaan wenden tot Nederlandse musici? “We onderzoeken elke mogelijkheid”, zegt Michelle Kuypers nogmaals met stelligheid. “We moeten roeien met de riemen die er op dat moment zijn. Als het om buitenlandse musici gaat, hoop ik op ‘iets’ uit Europa. Brexit voelt natuurlijk ook niet lekker aan. Ik ben iets optimistischer over de reisbeperkingen dan vele anderen. Ik weet bijvoorbeeld dat John Scofield volledig is gevaccineerd. Als grenzen echter dicht blijven, gaat er veel niet door.”
Ze wijst erop dat grote groepen die vaak uit veel meer dan musici bestaan, waarschijnlijk niet zullen komen. “Kleinere groepen met musici die het heel hard nodig hebben of risico’s durven nemen, zijn misschien wel te boeken. Alles heeft te maken met schaalindeling. Het maakt nog al een verschil of we 25.000 mensen mogen toelaten of dertig. Van een aantal hoofdscenario’s onderzoeken we de verwachtingen en de mogelijkheden. We zijn voortdurend in gesprek met Ahoy’, artiesten en agenten. Het is onzeker of we in juli een evenement mogen organiseren voor 25.000 mensen. We houden ook rekening met andere scenario’s.”
INDRUKWEKKEND
En dan, optimistisch: “We zullen onze uiterste best doen om binnen de mogelijkheden die er zijn iets indrukwekkends neer te zetten, waarmee we zo goed mogelijk recht doen aan wie we zijn. Maar iedereen weet wat de consequenties van de maatregelen in de strijd tegen corona zijn. Ik denk niet dat het publiek ons deze situatie kwalijk neemt. Vorig najaar was heel pittig. Toen in maart bekend werd wat de gevolgen waren van corona, hebben we alles drie maanden vooruit geschoven. Toen kwam in het najaar de tweede lockdown, dit was opnieuw een klap. Maar nu ziet de situatie er beter uit. De vaccins zijn er, het publiek staat te springen. Optimisme is ook een houvast. Ik heb de verwachting dat onze kleinere festivals in het najaar doorgaan en ook dat het clubcircuit weer op gang komt.”
En Michelle Kuypers is hoopvol over Fieldlab Evenementen, waarvan vorige week het eerste proefproject van de grond kwam in het Beatrix Theater in Utrecht. Fieldlab is een gezamenlijk initiatief van de evenementensector en de overheid en onderzoekt de mogelijkheid onder welke voorwaarden straks weer grote evenementen als festivals, congressen en sportwedstrijden kunnen worden gehouden. “MOJO draait erin mee”, zegt Michelle Kuypers. “Er wordt nu gekeken wat een en ander inhoudt als mensen gaan bewegen. Wij volgen de ontwikkelingen van Fieldlab op de voet.” Logisch, want de jaarlijkse bezoekersaantallen van North Sea schommelen tussen de 75.000 en 80.000 mensen. Die zich ook nog eens allemaal verplaatsen.
NOODVERBAND
Het driedaagse festival werd vorig jaar hard getroffen door Covid-19, waardoor de organisatie zich genoodzaakt zag het evenement door te schuiven naar 9, 10 en 11 juli van dit jaar. Er werd toen een noodverband gelegd met het project Metropole Orkest & Friends. Daarbij traden op Gregory Porter, Ibrahim Maalouf, Benjamin Herman, Michelle David, Jamie Cullum, Christian Scott aTunde Adjuah, Yola, Akwasi en Tini Thomsen. Het concert werd uitgezonden door de NPO en het werd gestreamd. Waarmee in feite ook een experiment werd afgesloten, want streaming is ook een van de scenario’s waar NSJF naar kijkt. “Daar hebben wij best wat van geleerd. Ikzelf heb ook wat streamingconcerten gevolgd, terwijl ik daar niet zo van hou. Het is een nieuwe ontwikkeling. Ons festival trekt mensen tussen de 18 en 80 jaar. Misschien is die laatste categorie ook wel geïnteresseerd in streaming.”
Kijkt NSJF ook al uit naar 2022, als naar verwachting Covid-19 en zijn mutanten overwonnen zijn? “Natuurlijk. Veel festivals zijn verplaatst. Wij kijken ook naar verplaatsing van data.” Houdt dat in dat North Sea niet in het vertrouwde tweede weekeinde van juli wordt gehouden? Aarzelend: “Dat kan een van de scenario’s dit jaar zijn, ja. Maar nu is dit niet aan de orde. Primair organiseren wij in de zomer. En als dat niet kan, dan volgt het scenario ‘later dit jaar’.”
Michelle Kuypers heeft net als de rest van de mensen van NSJF, de tijd dat er nauwelijks te werken was, besteed aan dieper in de muziek te duiken. Is dat niet vreemd voor een programmeur, van wie je toch mag verwachten dat hij of zij dat altijd doet? Al was het maar om vakkundig te kunnen programmeren. “Natuurlijk gebeurt dat”, zegt Michelle Kuypers. “De muziekwereld staat immers niet stil. Nu zie je dat er veel mooie samenwerkingen zijn ontstaan. Daaruit vloeit een eindeloze ‘pool’ musici uit om op te wachten. Maar ik ben ook het archief ingedoken, me gaan bezig houden met ouder werk. Abbey Lincoln bijvoorbeeld heb ik opnieuw beluisterd. Ik heb ook gekeken hoe de lijnen zijn met het nu. We delen onderling ook informatie: heb je dit gehoord? En dat misschien? Dit alles heeft natuurlijk te maken met hoe jezelf in je leven duikt.”
VERBOUWING
En waar de ploeg van het festival zich ook mee bezig houdt, is Ahoy’. Het complex heeft een grote verbouwing achter de rug en is onlangs opgeleverd. “Wij zijn nu bezig met het opnieuw inrichten van de zalen voor North Sea. Er is bijvoorbeeld een nieuwe RTM Stage met 2700 tot 7000 zitplaatsen. Vergelijkbaar met de vroegere PWA-zaal in het Congresgebouw in Den Haag. Daar zijn we enorm blij mee. In totaal zijn er veel meer vierkante meters bijgekomen. Een aantal zalen heeft een goede update gekregen. Dus er is voor ons flink werk aan de winkel.”
RINUS VAN DER HEIJDEN
Dit is het laatste deel van de serie ‘Jazz Na Corona’.
