Een fel ineen grijpende mix van jazz, eigentijdse gecomponeerde muziek en literatuur. Dat is het eerste van een serie projecten die de Argentijnse, in Nederland wonende componist Rodrigo Faina presenteert. Onder de titel ‘Different Roots’ geeft hij dit alles gestalte met een keur aan Nederlandse jazzmusici en zelfs met een vleugje ‘het-meer-dan-nijvere-Metropole-Orkest’.
In totaal wordt Different Roots ten gehore gebracht door 22 musici, onder wie componist, bedenker, dirigent en gitarist Rodrigo Faina. In feite zijn het er nog meer, want op het laatste stuk van de cd, Dreams, dat als bonus is toegevoegd treedt ook het Metropole Orkest onder dirigent Jeff Buckley aan. Het monumentale groepsgeluid van Different Roots wordt er alleen nog maar door versterkt.
Dat monumentale is deel van de opzet van Rodrigo Faina. Want om zijn plannen ten uitvoer te brengen, heeft hij zich omringd met het Change Ensemble, waarin een keur van Nederlandse jazzmusici huist. Zie onder deze recensie het overzicht voor deze grootse bezetting. Het gaat niet alleen om musici uit de jazz- en improvisatiehoek, ook mensen die regelmatig optreden met orkesten als het Koninklijk Concertgebouw Orkest, Nederlands Philharmonisch Orkest, Rotterdam Philharmonisch Orkest, Antwerps Symfonie Orkest, Nederlands Ballet Orkest en Metropole Orkest vormen mede de bezetting van het Change Ensemble.
Zijn jonge jaren bracht Rodrigo Faina door in zijn geboorteland Argentinië, meer specifiek in San Antonio de Padua, ten westen van Buenos Aires. Die jaren werden beïnvloed door de literatuur van Julio Cortazar en Jorge Luis Borges, die samenviel met Rodrigo Faina’s belangstelling voor muziek. Als beginpunt voor elk van de acht composities op Different Roots nam de componist dan ook fragmenten en korte verhaaltjes uit drie verschillende boeken: Borges’ The Aleph en Cortazar’s Cronopios Famas en Salvo el Crepúsculo. Ze hebben alle te maken met specifieke tijdsperiodes en plaatsen in het leven van Rodrigo Faina. Juist door dit aspect is de muziek op deze bijzondere cd veel meer op spirituele gronden dan op technisch-compositorische tot leven gewekt.
Het mag door dit alles duidelijk zijn dat Different Roots vele grenzen en categorieën overschrijdt. Binnen die context betoont Faina zich een componist die de confrontatie durft aan te gaan met zíjn vooruitstrevende ideeën en de wijze waarop de gemiddelde componist van eigentijdse muziek zijn visies uitdraagt. Dat schuren vormt een belangrijk element van de artistieke schoonheid die Different Roots oproept.
De opbouw van Different Roots is bijzonder. Het eerste stuk, met de toepasselijke titel Opening verbeeldt wind die vanuit het niets komt opsteken. Orkestrale klanken leiden je naar het tweede stuk Deep, Dark and Blue, waarin slagwerk voor beroering zorgt en zo onrust oproept, die gegarandeerd moet komen. Een stem op de achtergrond mengt zich met de stemmen van koper, rietinstrumenten en contrabas en sprankelend pianospel. Om je uiteindelijk binnen te laten leiden in Speech of the Bear van Julio Cortazar. Daarmee is de toon gezet naar steeds verder opgevoerde spanning, die gaandeweg de cd ook steeds meer naar jazz getinte delen leidt.
Dat is bijvoorbeeld het geval in A Room Full Of People, waarin de opbouw jazzmatig is, maar gaandeweg de erfenis van een componist als Arnold Schönberg zich aandient. Wel op een stevig rockritme, dat de groove aanreikt voor de elektrische gitaar van Guillermo Celano. Maar ook hier is er geen scheiding van geesten: de volop improviserende Celano en slagwerker Marcos Baggiani ontlenen hun inbreng volop aan het fenomeen jazz, de eigentijdse waas van verbindende orkestratie smeert alle invloeden strak egaal ineen.
Rodrigo Faina is erin geslaagd om zijn gevoelswereld die het verleden en heden omvat, te laten opklinken in muziek die een ongrijpbaar verbond sluit tussen gezaghebbende westerse en Zuid-Amerikaanse muzikale uitingsvormen, filosofie en literatuur. De cd-titel Different Roots spreekt boekdelen. Er zijn er Rodrigo Faina ontelbaren voorgegaan in hun smeden van uiteenlopende muziekculturen. Met wisselende resultaten. De poging van Rodrigo Faina staat echter als een huis. Waarbij zijn las tussen muziek en cultuur door zijn bescheidenheid enig is in zijn soort. Gewoon omdat het dit bijzondere album grootsheid verleent.
RINUS VAN DER HEIJDEN
RODRIGO FAINA & CHANGE ENSEMBLE – DIFFERENT ROOTS
Red Piano Records
Rodrigo Faina – gitaar, composities, directie
Fanny Alofs – stem
Marieke Franssen – fluit
Ilse Eijsink – klarinet en basklarinet
Lars Wouters – klarinet en basklarinet
Paul van der Feen – sopraan- en altsaxofoon
Kees Krabben – altsaxofoon
Iman Spaargaren – tenorsaxofoon
Nils van Haften – sopraan-, tenor en baritonsaxofoon
Stefanie Liedtke – fagot
Mark Kaptijn – trompet en fluegelhorn
Gerard Kleijn – fluegelhorn
Erwin ter Bogt – trompet en fluegelhorn
Victor Belmonte – trombone en bastrombone
Daniel Quiles Cascant – trombone
Dave Kutz – tuba
Guillermo Celano – gitaar
Folkert Oosterbeek – piano en Fender Rhodes
Clemens van der Feen – contrabas
Marcos Baggiani – slagwerk en percussie
Jasper le Clercq – viool
Nina Hitz – cello
Metropole Orkest o.l.v. Jules Buckley
