Een intrigerende samenvloeiing van percussie en snarenmuziek. Zo kun je de cd ‘Modèles Volatils’ van het duo Raoul van der Weide en Henk Zwerver omschrijven. Maar bij aandachtig beluisteren is er meer.
Dat méér zit hem in de ‘ad hoc klankfiguraties zonder restricties of instructies’, zoals beide musici hun concept omschrijven. Wat dat betekent zeggen die woorden volledig, maar wil je ze wat begrijpelijker duiden, dan kun je zeggen dat Raoul van der Weide en Henk Zwerver aan muziek zijn begonnen die geen vooropgezet plan of beperkingen kent. Nog eenvoudiger: ze hebben zes stukken bij de kop genomen en zijn er in volledige vrijheid mee aan het musiceren geslagen.
En ook dat kun je nog nader preciseren door musiceren door experimenteren te vervangen. Het is onwaarschijnlijk dat het duo het handvol stukken in de binnenzak had, Atelier 5 in Amsterdam is binnen gestapt, is gaan spelen en meteen een opnameband heeft laten meelopen. Er zal van tevoren heus wel over de aanpak zijn gesproken, maar de stukken die uiteindelijk zijn ontstaan – met fraaie titels als Before the beginning, Manières de la main en L’esprit des cordes – zijn instant composed stukken die je nog het best kunt laten aanschuiven bij dat Before the beginning…
Modèles Volatils is een slechts dertig minuten durend album, dat akoestische muziek bevat die schuurt en wringt, maar steeds boeit. Dit laatste omdat geen noot hetzelfde is. De samenspraak tussen de contrabas van Raoul van de Weide en de gitaar is meestal wazig, omdat de instrumenten zo worden behandeld dat je ze vaak niet van elkaar kunt onderscheiden. De gitaarsnaren worden afgeknepen, trillend losgelaten en percussief bespeeld. De klankkast van de contrabas wordt beklopt, de snaren ontstemd en soms hoor je een miniem zwevende gestreken passage.
Alles voltrekt zich in haast. Voor de variëteit is er percussie en zelfs een heuse kraakdoos, ooit in de jaren zeventig gepresenteerd door Michel Waisvisz – goh, dat zo’n ding nog wordt bespeeld. Het levert een klankrijkdom op die geen enkel groot gebaar kent, maar zit verborgen in de opeenstapeling van kleine geluiden, die steeds in groten getale de instrumenten verlaten.
Modèles Volatils getuigt van durf om na de glorietijd van dit soort vrije improvisatiemuziek – zeg grofweg de jaren zestig tot en met negentig – de ingeslagen weg hiervan te vervolgen. In een tijd waarin veel muziek als hap-slik-weg wordt aangeboden te komen met iets waar je je tanden wel eens stuk op kunt bijten, kan vooral voor mensen die nauwelijks weet hebben van instant composing een interessante zoektocht opleveren. En voor wie het allemaal al weet of denkt te weten is Modèles Volatils een fraaie hernieuwde kennismaking.
RINUS VAN DER HEIJDEN
RAOUL VAN DER WEIDE / HENK ZWERVER
MODÈLES VOLATILS
Casco Records / distr. Subdist en Toondist
Raoul van der Weide – contrabas, kraakdoos en percussie
Henk Zwerver – gitaar
