Martin Fondse is de nieuwe Componist des Vaderlands. Buma Cultuur, dat het begrip Componist des Vaderlands initieert, heeft Martin Fondse met ingang van januari 2022 voor een periode van twee jaar benoemd.

Martin Fondse, de nieuwe Componist des Vaderlands.

Een onafhankelijke jury koos Martin Fondse als Componist des Vaderlands. De vijf juryleden noemen hem een muzikale duizendpoot: “Hij begeeft zich met zijn werk tussen verschillende muziekstijlen van pop en jazz tot klassiek en hedendaags. Martin werkt samen met de meest uiteenlopende achtergronden in diverse disciplines zonder zijn eigen identiteit te verliezen. Hij is een echte muzikale verbinder.”

Martin Fondse is behalve verbinder ook een muzikale duizendpoot. Hij is niet alleen pianist, ook componist, arrangeur, vibrandoneonist, educator, orkestleider en dirigent. De 54-jarige musicus won in 2017 al de Boy Edgarprijs, de meest prestigieuze onderscheiding op het gebied van jazz- en improvisatiemuziek in Nederland. Een jaar eerder won hij de Zilveren Notenkraker, in 2012 een Edison Award Jazz National en in het gehele verloop van zijn carrière nog ettelijke onderscheidingen. Hij componeerde en arrangeerde voor ontelbaar vele musici onder wie Gregory Porter, Pat Metheny, George Duke, Basement Jaxx, Laura Mvula, Carleen Anderson, Anna Calvi, Daniel Jobim, Christina Branco, Eric Vloeimans en Benjamin Herman. En voor films, theater- en dansgezelschappen en een twintigtal orkesten en ensembles zoals Het Concertgebouworkest, Metropole Orkest, ASKO|Schönberg en Nederlands Blazers Ensemble. 

Martin Fondse werd eind augustus benaderd voor de functie van Componist des Vaderlands. “Er werd mij gevraagd een soort plan in te dienen. Ik denk dat er nog wel meer kandidaten waren, maar wie dat waren weet ik niet. Ik heb toen een plan ingediend en ben het geworden”, is zijn simpele redenering. Of hij erover na heeft moeten denken? “Jazeker, ik vroeg me af of ik dit wel wil. Wat is dit voor positie? Het is niet zomaar een eretitel, je moet er wel iets voor doen, bijvoorbeeld de muzieksector zichtbaarder maken”. Dit waren enkele van zijn overwegingen, maar met name dat zichtbaarder maken ziet Martin Fondse als een van zijn kerntaken.

“Als Componist des Vaderlands word je zichtbaar, die titel geeft mij de gelegenheid mijn passie te delen. Zaken die ik ga aandragen worden eerder opgepakt vanwege die titel. En wie mij kent weet dat ik niet achterover ga leunen, ik ga dóen.”

Martin Fondse druk aan het werk als componist.
Martin Fondse druk aan het werk als componist.

De vorige drie Componisten des Vaderlands, Willem Jeths, Mayke Nas en Calliope Tsoupaki kwamen uit de hoek van de eigentijdse gecomponeerde muziek. Martin Fondse uit die van de jazz- en (hedendaagse) improvisatiemuziek. De nieuwe Componist wil het muziekveld in de volle breedte gaan dienen. “Ik denk dat het daarbij goed is dat ik uit de jazzscene kom. Het scheelt als je weet hoe het daar werkt. Ik denk dat deze sector extra zichtbaar gemaakt kan worden.”

Hoe Martin Fondse de komende twee jaar zijn functie gaat invullen heeft hij vastgelegd in het plan dat hij bij Buma Cultuur indiende. “Een jaar heeft twaalf maanden, Nederland telt twaalf provincies. Ik wil elke maand de scene van die provincies gaan bezoeken. Daar wil ik niet alleen de componisten gaan ontmoeten, maar ook de uitvoerders. Ik wil in elke provincie onderzoeken hoe muziek onderdeel is van de samenleving. Of er echt verschil is met de provincies en de Randstad. En zo ja, wat gaan we daarmee dan doen? Ook voor mezelf wil ik dat weten: wat gebeurt er in die stad of in dat dorp? Wat is daar de functie van muziek? In de komende twee jaar bezoek ik dus elke provincie tweemaal. En als dit niet lukt? Dan doe ik twee maanden over het bezoeken van elke provincie.”

De nieuwe Componist des Vaderlands is altijd aan het werk, overal duikt hij of zijn werk en invloed op. Zo’n nieuwe functie erbij, is dat allemaal wel te doen? “Ik ben het gewend om in korte tijd iets te maken. Deadlines zijn zo verweven met mijn werk. Afgelopen donderdag werd in het praatprogramma M mijn benoeming bekend gemaakt. Ik heb in het gesprek (met presentatrice Margriet van der Linden, rvdh) heel veel kwijt gekund. Erg fijn. Voor de gelegenheid heb ik het stuk M gecomponeerd. Was daar de avond van tevoren aan begonnen en heb het op de ochtend van de uitzending afgemaakt.” Hetgeen een muzikale heldendaad was, want M bestreek tijdens de uitzending met een ‘klassiek’ ensemble en een daverende rockband zowat alle uithoeken van muziek. M stond daardoor als het spreekwoordelijke huis.

Een ander deel van de ‘opdracht’ die Buma Cultuur aan Martin Fondse meegaf is het volgen van de actualiteit en daarop inspelen. Geen probleem voor de nieuwe Componist des Vaderlands. Hij wil er daarbij voor waken om alleen maar op sensationele ontwikkelingen in te springen. “Als je naar sensationeel nieuws kijkt, zie je vaak alleen maar hoe het wordt gemaakt. Voor de meeste mensen ziet hun leven er zo niet uit. Ik wil ook alledaagse dingen laten horen, een soort landschapjes schetsen. Ik ga zeker niet werken met woede of eerste emoties.”

Martin Fondse: Componist des Vaderlands, muzikale duizendpoot én verbinder.
Martin Fondse: Componist des Vaderlands, muzikale duizendpoot én verbinder.

Buma Cultuur heeft geen eisen gesteld aan de aanvaarding van de functie Componist des Vaderlands. “Ik word wel geacht op de actualiteit in te spelen en de sector zichtbaar te maken. Muziek is een essentieel onderdeel van onze maatschappij. Dat moet ik laten zien. Muziek gaf tijdens de eerste maanden van de corona alleen maar troost. Later dat jaar niet meer? Vreemd is dat. Als muziek naar de randen van de maatschappij wordt gedwongen, gaat het niet alleen nog maar om spelen. Er is een grote taak voor ons allen weggelegd.”

Alleen al aan het wijder verbreiden van jazz en actuele geïmproviseerde- en gecomponeerde muziek, zou Martin Fondse de handen meer dan vol hebben. Dat weet hij als geen ander. “Veel mensen zijn bang van die muziek. Ze hebben niet in de gaten dat ze daar toch gewoon mee in contact staan. Ze worden er dagelijks mee geconfronteerd door bijvoorbeeld reclames en filmmuziek. Extremen vindt niet iedereen mooi, ook middle-of-the-road muziek kun je kleurrijker maken.”

En tot slot: Martin Fondse heeft niet de pretentie dat het hem na twee jaar gelukt is muziek breed onder alle lagen van de bevolking te brengen. “Maar ik ga er wel mijn best voor doen.”

RINUS VAN DER HEIJDEN
Foto’s GEMMA KESSELS

 

De jury voor de benoeming van Componist des Vaderlands (2022-2024) bestond uit David Kweksilber (jazzmusicus), Maarten van Boven (algemeen en artistiek directeur Muziekgebouw aan ’t IJ), Bert Palinckx (artistiek directeur November Music), Makira Mual (o.m. samensteller Podium Witteman) en Adriana van Dooijeweert (rechter).

 

www.componistdesvaderlands.nl

 
Previous

Het Prinses Christina Jazzconcours in coronatijden

Next

De toespelingen van het duo Govreen en Kolko

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Lees ook