Pianist Fred Hersch zoekt zijn heil al sinds een aantal jaren in meditatie en mindfulness. Zeg maar zen. In 2008 lag hij twee maanden in coma, te wijten aan slechte gezondheid als gevolg van een HIV-besmetting. Een lange revalidatie en zen brachten hem weer op de been. Met de muziek op zijn recente cd ‘Breath By Breath’ vertaalt Fred Hersch in de combinatie van zijn pianotrio met het Crosby Street String Quartet zijn ervaring met zen in acht composities in een suite, ‘The Sati Suite’.
Het woord sati komt uit een Indiaas liturgisch idioom, het Pali. Sati staat voor het diepere bewustzijn van lichaam en geest. De meeste nummers van Breath By Breath ademen dan ook een soort innerlijke rust, sereniteit, soms zelfs enige terughoudendheid. De strijkers vullen stemmig in en aan.
Drie nummers doorbreken de sereniteit van het meditatieve, maar zijn volgens Hersch evengoed het resultaat van het zen-bewustzijn en de dialoog met jezelf. Monkey Mind is een pittig gesprek tussen contrabas, piano en pizzicato. Het nummer Mara verklankt de verleiding van Boeddha tot aardse geneugten, waaraan hij vanzelfsprekend niet toegeeft. In Worldly Winds krijg je een onvervalst pianotrio te horen met een Hersch die zijn wortels in de jazzscene van New York heeft. Muziek die je net als het vijfde nummer van de suite Rising, Falling terugbrengt bij zijn steviger muziek op albums als Live in the Village Vanguard, Point In Time en Forward Motion.
De cd begint heel toepasselijk met hooggestemde klankschalen, zo klinkt het althans, in het nummer Begin Again. De cd besluit na een lange stilte na Worldly Winds met Pastorale, een hommage aan Robert Schumann, de componist bij uitstek voor hen die klassiek piano studeren. De verwijzing naar Schumann, klassieke muziek en de keus om samen te werken met een strijkkwartet ligt voor Fred Herschvoor de hand, omdat hij als kind daarmee opgroeide. In de nummers Awakened Heart (hoe symbolisch) en Know That You Are hoor je in het spel van het strijkkwartet de vroege Beethoven enigszins terug.
In het titelnummer Breath By Breath komt een vleugje van de Amerikaanse componist Samuel Barber voorbij. Dit nummer begint met een hartslag die je wel eens binnendoor hoort, verklankt door de bassist. Oefeningen in meditatie beginnen met controle van je ademhaling. Alles onder controle, dan voegt het strijkkwartet in om de weg te bereiden voor een lyrische pianosolo.
Het album Breath By Breath is dus verre van het clichématige concept ‘jazz ontmoet klassiek’. Dat komt vooral doordat Fred Hersch alle composities zelf schreef. Ondanks één en dezelfde componist en één thema, sati, is het album vreemd genoeg een amalgaam van nogal uiteenlopende muzikale sferen. Hetgeen helaas de aandacht voor de kwaliteit van de muziek verbrokkelt.
JAN BOL
FRED HERSCH
Breath by Breath
Palmetto Records
Fred Hersch – piano
Drew Gress – contrabas
Jochen Rueckert, Rogerio Boccato – slagwerk
Crosby Street String Quartet
Joyce Hammann, Laura Seaton – viool
Lois Martin – altviool
Jody Redhage Ferber – cello
