Het is een knaller van een plaat en dat is het! ‘Naamu’ van Teun Creemers is een ongeëvenaarde mix van jazz, West-Afrikaanse muziek en funk, die als debuutalbum zich meteen rotsvast nestelt tussen alle andere cd’s en lp’s, die nog altijd in groten getale in Nederland uitkomen.
Teun Creemers verwierf bekendheid als basgitarist in De Raad van Toezicht, ook al zo’n band die grenzen in muziek zeker niet vereert. Hoewel Naamu vooral de nadruk legt op diverse stijlen in West-Afrikaanse muziek, is in de behandeling van Creemers’ basgitaar duidelijk te horen hoezeer hij ook terreinen als jazz, punk, impro, rock en groove tot zijn vakgebied rekent. Het eindresultaat van Naamu omschrijft de leider als Malinke Groove Jazz en dat is wellicht de beste definitie van deze onontkoombare muziek.
Normaal zouden westerse oortjes als de onze horendol worden van de onafzienbare berg complexe ritmes die Afrikaanse muziek per definitie in zich bergt. Maar op Naamu is daar geen sprake van omdat Teun Creemers op uiterst fijnzinnige wijze de bedoelde oortjes ‘zalft’ met op de korabespeling gebaseerde tokkeltechniek die met één hand op deze Afrikaanse harp wordt uitgeoefend. Voeg daarbij de eindeloze herhalingen in ritmes en zangpartijen en je wordt afgerekend op hypnotiserende klanken.
De manier waarop Teun Creemers zijn basgitaar behandelt is niet nieuw. Met name in pop- en wereldmuziek komt die vaker voor, in jazz in mindere mate ook. Maar zoals hij zijn spel inpast in deze verbluffende mengeling van muziekculturen is wél nieuw. Zijn frasering is strak afgemeten, polyritmisch, interpunctueel en is vaak als een melodie door het totaalproduct heen geweven. De totaalklank op Naamu is orkestraal – geen wonder door de grote bezetting – maar in het midden ervan vormt Teun Creemers’ basgitaar een krater waarin lava met golven uit de luidsprekers knalt.
De ervaring die Teun Creemers in allerlei bands (en richtingen) heeft opgedaan, maakt hij hier voor tweehonderd procent te gelde. Dat is mede te danken aan het lijstje Nederlandse musici dat hij heeft samengesteld: alt- en tenorsaxofonist Miguel Boelens, tenorsaxofonist Jesse Schilderink, basklarinettist Mete Erker, percussionist/drummer Antoine Duijkers, drummer/percussionist Yoran en Yaniv Vroom, percussionist Yannick van ter Beek en zeker ook gitarist Teis Semey. Voor de rest van de in totaal uit 21 musici bestaande bezetting tekenen mannen en vrouwen uit Mali.
Hún inbreng werd behalve in Nederland opgenomen in studio’s in Frankrijk, de Verenigde Staten en Mali. Die omstandigheid zorgt er uiteraard ook voor dat de sferen die het album sieren, onderling heel verschillend zijn. Met als eindresultaat een dikke punt: Naamu is een kruidvat van rauwe jazz, hallucinerende West-Afrikaanse klanken, zinsbegoochelende grooves en poëzie. Dit laatste vooral in de teksten die in het Bambara, een van de West-Afrikaanse talen worden gezongen en daardoor onverstaanbaar zijn. Maar de eenheid die Teun Creemers smeedt in de muziek op Naamu die helemaal van zijn hand is, is universeel. Teksten hoef je in sommige gevallen niet te verstaan om te kunnen voelen dat ook zij een wezenlijke bijdrage leveren aan muziek uit de hogeschool van creativiteit, fantasie en vakmanschap.
En voor wie al het bovenstaande nog niet overtuigend genoeg is, hij of zij hoeft alleen maar het eerste nummer van Naamu te draaien, A Nyininka, met een hunkerende baslijn van Teun Creemers. Dan wordt overduidelijk dat die hunkering slaat op de overige zeven stukken van de plaat, even subliem als overtuigend.
RINUS VAN DER HEIJDEN
TEUN CREEMERS
Namuu
Zennez Records
Teun Creemers – basgitaar, djeli n’goni en achtergrondzang
Kankou Kouyaté – lead- en achtergrondzang
Yakouba ‘Bloffou’ Sagara – leadzang
Ami Dante – achtergrondzang
Lassine Diara – achtergrondzang
Bah Kouyaté – achtergrondzang
Eva Dembeler – achtergrondzang
Legre Thibaut – achtergrondzang
Harouna Samake – kamele n’goni
Sefoudi Kouyaté – kora
Mamadou Diabate – balafoon
Balla Kouyaté – balafoon
Teis Semey – gitaar
Miguel Boelens – alt- en tenorsaxofoon
Jesse Schilderink – tenorsaxofoon
Mete Erker – basklarinet
Antoine Duijkers – percussie en slagwerk
Yoran Vroom – slagwerk
Fantison Araby O’Bryan – mandinka percussie
Yariv Vroom – percussie
Yannick van ter Beek – percussie
