Wie tijdens het afgelopen, stormachtige weekend in Den Haag op zoek was naar een uitnodigende, prikkelende en warme omgeving had het beste bij het State X New Forms-festival kunnen binnenlopen. Vrijheid van de muzikanten en artiesten om te innoveren, de nieuwsgierigheid van het publiek naar nieuwe vormen en de wederzijdse inspiratie en respect zijn de overheersende gevoelens die daar konden worden opgedaan. Al viel niet alles in de smaak of ging niet alles perfect, iedereen was hier naar toe gekomen om hoog gekwalificeerde muziek te maken, ernaar te luisteren en voluit ervan te genieten. Dit schiep een sfeer waar muzikanten als kind in een snoepwinkel durfden te creëren, waar publiek graag verrast werd en beide groepen blij waren om buiten hun comfortzone te treden.

De programmering voor deze editie – een samenwerking tussen Paard van Troje en Good Music Company – legde bewust de nadruk op jazz. Dat levert goed nieuws op: de jonge generatie jazzmuzikanten staat als een huis, verankerd in jazztraditie en durf en ontwikkelt zijn eigen identiteit en stijl. Zonder excuses of bezwaar werden veelvuldig klassiekers opnieuw gearrangeerd, tot aan de hymne Amazing Grace (Cory Henry’s The Revival) en Beethoven (Avishai Cohen’s The Big Vicious) toe. De walkman maakte zijn rentree als onmisbaar elektronika-instrument bij Mark Guiliana Beat Music. En het EWI (Electronic Wind Instrument) nam de solo’s op zich bij Stuff. Ook een terugkeer van de percussionisten was merkbaar bij onder andere Wojtek Justyna, Snarky Puppy en Bill Laurance, telkens als onafscheidelijke rechterhand van de dit jaar bijzonder sterke drummersbezettingen.

Tussen innovatie en herkenning, met een hoog muzikaal niveau en ook feestelijk gehalte, is State X New Forms 2015 een geslaagd evenement, dat hopelijk de komende jaren ook een sterke jazz-invloed zal behouden.

Anna von Hausswolff.
Anna von Hausswolff.

ANNA VON HAUSSWOLFF

De band van Anna von Hauswolff creëerde vanaf de eerste seconde een duistere sfeer waar haar heldere, dynamische stem doorheen sneed in bijna opera-achtige aria’s. Het beeld klopte net zozeer als de muziek door haar lichte, feeërieke verschijning in contrast met de verdere in het donker omhulde band. De groep was bijzonder sterk en Anna von Hauswolff zorgde voor de eerste verrassing van de dag, de toon was gezet.

Bill Laurance is vooral bekend als pianist bij Snarky Puppy, maar heeft de afgelopen jaren ook veel lof gehad voor zijn solowerk. Naast een aantal klassiekers van zijn eerdere twee albums Flint en Swift gaf hij het publiek ook een voorproefje van Aftersun, zijn nieuwste plaat die in februari verschijnt. Met name het zonnige en sfeervolle, bijna roadtripachtige The Pines belooft veel goeds.

Bill Laurance was ook de eerste artiest die gebruikt maakte van de creatieve ruimte die dit festival biedt. Door niet alleen de Nederlandse violiste Vera van der Bie voor een prachtige solo op Chia uit te nodigen, maar ook door op het podium plaats te maken voor een dansgroep uit Rotterdam. Deze visuele aanvulling kwam goed tot zijn recht. Zijn gevoelige pianospel, ondersteund door ijzersterke, doch discrete begeleiding van Michael League (basgitaar en contrabas), Robert Sput Searight (drums), Justin Stanton (keyboard) en Nate Werth (percussie) verdiende zonder meer de aandacht die het publiek van de grote zaal hem gaf.

Snarky Puppy was de onbetwiste publiekstrekker van deze eerste avond. Dat was niet alleen te zien aan de tot de nok gevulde grote zaal, maar ook aan het enthousiasme van het publiek dat, zo te zien en horen, voor de helft bestond uit fans. Bekende nummers werden in een nieuwe jasje gestopt, waaronder een zeer funky versie van Binky. Ook hier was er volop ruimte voor gasten, onder wie Friederike Darius, fluitiste en initiatiefneemster van de samenwerking tussen het Metropole Orkest en Snarky Puppy voor hun Grammy-genomineerde Sylva.

SPETTEREND

Friederike Darius sloot aan, alsmede Julio Pimentel en Steven Brezet op percussie voor een spetterende versie van Tio Macaco. Wellicht was dit niet het strakste en meest precieze optreden dat Snarky Puppy dit jaar in Nederland gaf. En het geluid liet het hier en daar ook afweten. Maar de groep maakte de verwachtingen meer dan waar en sloot een druk en succesvol jaar feestelijk af met een publiek dat daar maar al te graag aan meedeed.

Dankzij het allereerste concert van Tatran op Europese bodem had State X een primeur zoals bezoekers  van dit festival al lang gewend zijn. De grote zaal vulde zich dan ook langzaam met nieuwsgierige mensen, die deze band uit Israël kwamen ‘checken’. Naast de vakkundigheid van de muzikanten viel nog het meest het  gigantisch dynamische bereik van hun composities op. Van verfijnde gitaar-melodische lijnen, tot ritmische explosies van de tandem bas en drummer. Ze wisten heel snel een sfeer neer te zetten en daarop verder te borduren. Tatrans muziek wordt meer ervaren om te luisteren dan om een heel meeslepende set bij te wonen, maar zij blijft verrassen.

Bijna aan de andere eind van het spectrum trapte Ukandanz de tweede dag van het festival af. De energie op het podium bij het spelen, dansen en opzwepen van het publiek was ongelooflijk. Zelden kreeg een band al zo vroeg op de avond het publiek aan het dansen. Het muzikale niveau was hoog, de combinatie tussen Ethiopische muziek, jazz en funk herinnerde aan het project Ethiopia van The Ex, waarvan de duidelijkste link zanger Asnake Gebreyes is. Een heel sterk begin van dag twee.

WOJTEK JUSTYNA TREE… OH!?

Inmiddels was in de lounge aangesloten Wojtek Justyna Tree… Oh!?. Gezien het innoverende karakter van de meeste bands tot dan toe, toonde dit kwartet een ‘traditioneler’ genre van jazz en fusion. Wat hen aantrekkelijk maakte was de sterke samenwerking van drummer en percussionist. Een goede, makkelijk te beluisteren band met een drankje in de hand, die misschien voor het publiek van State X net niet ver genoeg gaat. Maar aan de andere kant wel zorgde voor afwisseling van stijlen.

Basgitarist Chris Morissey van Mark Guilliana Beat Music.
Basgitarist Chris Morissey van Mark Guilliana Beat Music.

De verwachtingen waren hoog gespannen in de afgeladen kleine zaal toen Mark Guiliana – zojuist door Drum! Magazine uitgeroepen tot een van de tien Drummers Who Made A Difference In 2015 – en zijn band Beat Music het podium op kwamen. Door bas, toetsen en elektronika werden elektronische grooves ingezet die Guiliana oftewel versterkte met strakke en originele ritmes, òf gebruikte als basis voor spetterende solo’s. Wie dacht na de helft van dit concert verder te gaan naar een volgend optreden bleef betoverd en vol verwachting staan voor wat die mannen nog meer zouden laten horen. Chris Morissey op de bas is niet alleen de solide basis van de band, maar ook een hele sterke solist. Jason Lindler leek moeiteloos het werk van drie mensen te doen en genoot er zichtbaar van. En het gebruik van een walkman door elektronikaspecialist Steve Wall was een mooie knipoog naar een voorbij analoog tijdperk. Toen vriend en trompettalent Avishai Cohen een gastsolo kwam doen, was het feest compleet. Zeer zeker een van de hoogtepunten van dit festival, grote-zaalwaardig.

STUFF.

De grote zaal was aardig vol om het opkomende Belgische talent Stuff. te komen ontdekken. Voor Stuff. lijkt het adagium ‘rules are made to be broken’ heel erg van toepassing, waardoor een festival als State X hun op het lijf is geschreven (of is het andersom?) Goede muzikanten, die alle genres lijken te beheersen en die ook kunnen mengen tot een eigen stijl, mede doordat ze daar onverwachte instrumenten als EWI en draaitafel doorheen weefden. Ze speelden gedurfde composities en genoten er zichtbaar van. Ook al een van de ontdekkingen van dit festival en de moeite waard om in de toekomst in de gaten te houden.

Wie bij Mark Guiliana was, had al een voorproefje van trompettalent Avishai Cohen kunnen horen. Het project The Big Vicious was, zoals meerdere gedurende het weekend, speciaal voor dit festival opgezet. En ook Cohen benadrukte de vrijheid die het festival hem creatief verschafte. In een opvallende bezetting van twee drummers en twee gitaristen, plaatste The Big Vicious oude vertrouwde muziekstukken in een nieuw jasje, van Beethoven tot Radiohead. Het drummersduo speelde als één man, elkaar aanvullend zonder overheersend te worden en gaf elkaar daarbij volop de ruimte. Riffs en subtiele melodieën volgden elkaar op bij beide gitaristen, waar de trompetsolo’s voorzichtig op leunden. De heldere klank van Avishai Cohens trompet, het spelen met effect en de kracht van het simpel houden, maakten dit alles tot een ijzersterk concert. Avishai Cohen, die voor de eerste keer op het festival aanwezig was, zei het zelf overduidelijk: hij zou voortaan graag tot de traditie van het festival worden gerekend.

Afsluiter in de kleine zaal was Cory Henry’s The Revival. Dat het goed zit met de reputatie rond dit muzikale multitalent was te merken aan de nokvolle zaal. Voor een concert dat om een uur ’s nachts begon! Het voelde aan alsof dit een one-man show had kunnen zijn. Cory Henry: geef hem een toetsenbord en een orgel. Muts aan, schoen uit, neem maar elk inspirerend liedje of melodie en hij gaat ermee aan de slag. Deze avond passeerden onder meer de revue Yesterday (Beatles), Superstition (Stevie Wonder) en Amazing Grace. Voor deze man is muziek maken niet alleen een feest, maar ook een sociale aangelegenheid en ook hij maakte heel blij gebruik van de vrijheid van het festival om zich te laten omringen door getalenteerde vrienden, met een onverwacht gastoptreden van een bevriende bassist.

Wojtek Justyna Tree Oh Diogo Carvalho.
Diogo Carvalho van Wojtek Justyna Tree… Oh!?.

UITDAGENDER

Gezien zijn andere projecten, zijn talent en de opzet van dit festival, had Henry’s concert muzikaal gezien uitdagender kunnen zijn, meer de grens opzoekend. Een feestelijke afsluiting was het zeker, door een man die elk instrument dat hij aanraakt zich weet eigen te maken. En dat is wat het publiek en het festival verdienen om nu al zin te krijgen in volgend jaar.

tekst en beeld SOPHIE CONIN

State X New Forms-festival
Paard van Troje Den Haag, 11 en 12 december 2015
www.state-xnewforms.nl

Previous

SPOTIFY CORRIE VAN BINSBERGEN

Next

ANTON GOUDSMIT (RONDETIJD 08:09;05)

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Lees ook