Pianist Jeroen van Vliet is de winnaar van de Buma Boy Edgarprijs 2014. De jury kende de prijs toe, omdat Jeroen van Vliet ‘behoort tot de paar grote dichters van de Nederlandse geïmproviseerde muziek.’ Bovendien is hij ‘een warm persoon die zich nooit laat verleiden om in onnodig gecompliceerde vormen te musiceren, maar altijd trouw is aan de mooie klank.’
De keuze voor de winnaar kwam op een opmerkelijke wijze tot stand, zo meldt de jury in zijn rapport. ‘Vanuit een bijna onzichtbaar hoekje en allesbehalve opdringerig, werd zijn naam steeds vaker genoemd om vervolgens unaniem te worden gekozen als de meest vanzelfsprekende winnaar van de belangrijkste jazzprijs in Nederland.’ De uiteindelijke keuze komt precies overeen met de persoon Jeroen van Vliet: hij is en was altijd de bescheidenheid zelf, maar uit die bescheidenheid is een zeldzaam mooi muzikantschap geboren.
De Buma Boy Edgarprijs wordt uitgereikt aan een musicus die zich al geruime tijd onderscheidt door zijn verdiensten op creatief gebied ter verlevendiging van de Nederlandse jazz en geïmproviseerde muziek. De prijs bestaat uit een geldbedrag van €12.500, een plastiek van Jan Wolkers en de gelegenheid om een speciale concertavond in het Bimhuis te programmeren. De prijs werd in 1963 voor het eerst uitgereikt als Wessel Ilckenprijs en werd in 1980 omgedoopt tot Boy Edgarprijs. Vanaf 1992 ging de prijs verder als VPRO Boy Edgarprijs. Recente prijswinnaars zijn Oene van Geel (2013), Yuri Honing (2012), Ferdinand Povel (2011), Anton Goudsmit (2010) en Ernst Glerum (2009). Dit jaar is de naam veranderd in Buma Boy Edgarprijs.
BELANGRIJK DEEL
Jeroen van Vliet (Rosmalen, 1965) woont in Tilburg en droeg daar voor een belangrijk deel bij aan de ontwikkeling van het plaatselijke jazzmilieu. In 1985 won hij het Middelsee Jazztreffen, in 1988 met zijn groep Iris het NOS/Meervaart Podium. Jarenlang speelde hij in het Paul van Kemenade Quintet en Quadrant van Eric van der Westen. Ook had en heeft hij een eigen trio met contrabassist Frans van der Hoeven en slagwerker Pascal Vermeer en is hij leider van het trio OGU. Hij speelt onder meer in Gatecrash van Eric Vloeimans – vooral op Fender Rhodes – en maakt deel uit van het Joris Posthumus Quartet. Hij is ook een begenadigd begeleider van de zangeressen Ineke van Doorn, Kristina Fuchs en Simin Tander.
Hoewel pianist, componist en bandleider Jeroen van Vliet dertig jaar actief is, is hij pas de laatste jaren zowel nationaal als internationaal echt doorgebroken. Zijn deelname in groepen van trompettist Eric Vloeimans heeft daar voor een deel aan bijgedragen. Hij kreeg in de loop van de tijd diverse cartes-blanche uitgereikt, evenals compositie-opdrachten (onder meer voor het North Sea Jazz Festival).
Het is echter de gestage ontwikkeling die Jeroen van Vliet doormaakte, die hem tot de gerijpte en gelauwerde musicus van nu maakt. Hij is in de drie decennia dat hij als professioneel musicus werkzaam is, altijd zijn eigen gang gegaan. Op dezelfde bedeesde wijze als die zijn wezen als persoon én musicus kenmerkt. Bedachtzaam, lyrisch en intuïtief werkte hij steeds naar een ongekende klankrijkdom én klankkleur toe, waarbij helderheid altijd de boventoon voert en er geen noot te veel klinkt.
Het is deze ontwikkeling, die hem de Buma Boy Edgarprijs 2014 oplevert. Dat is te lezen in het juryrapport: ‘Jeroen van Vliets verschijning en noten schreeuwen niet om aandacht. Maar tegelijkertijd voel je de finesse, persoonlijkheid en onvoorwaardelijke overgave in een authentiek verhaal met een volstrekt eigen kleuridioom. Sluipend maken zijn verhalen zich van je meester.’
VERRAST
Jeroen van Vliet is blij verrast door de toekenning van de Buma Boy Edgarprijs 2014. “Het ligt missschien wel in de lijn van de verwachtingen, omdat ik de focus altijd richt op inhoudelijk goede zaken, zonder de bedoeling dat iets succesvol wordt; ik ben niet zo’n ellebogenman. Daarom heb ik deze prijs niet zien aankomen. Nu blijkt dat meerdere mensen in mijn werkwijze meegaan, ook de jury van de Buma Boy Edgarprijs. Maar ik ben ook om een andere reden verrast. De prijs wordt telkens in een verschillend segment toegekend. Oene van Geel bijvoorbeeld kreeg hem vorig jaar; Ferdinand Povel in 2011. Dat zijn twee musici met een totaal andere insteek. Ik sta veel dichterbij de wereld van Oene en Anton (Goudsmit), die de prijs in 2010 kreeg. Ik had niet verwacht dat ze dit jaar iemand uit de wereld van hén naar voren zouden schuiven.”
De Buma Boy Edgarprijs 2014 wordt op 14 december uitgereikt in Amsterdam. Dat gebeurt met een muzikale feestavond in het Bimhuis. “Het globale programma ziet er als volgt uit”, vertelt Jeroen van Vliet. “Er komt een concert met OGU met een speciale gast, van wie ik de naam nog onder de pet houd. Dan haal ik mijn geliefde ensemble Sikeda nog eens voor het voetlicht en spelen we ook nog met Estafest. Ik ga de muziek voor deze groepen de komende tijd arrangeren. Of we nieuwe stukken spelen? Dat is niet zeker.”
Het wordt een drukke zomer en najaar voor Jeroen van Vliet. Want er is nog een belangrijk project dat wacht. Willem Kniknie, directeur van MuziekPodium Zeeland, heeft de Tilburger gevraagd een nieuwe versie van de Zeeland Suite te creëren, een voor hedendaagse bezetting. De Zeeland Suite van Leo Cuypers was oorspronkelijk een compositie-opdracht van Nieuwe Muziek Zeeland aan deze componist. Hij maakte er een negendelige suite van, die in 1976 op diverse locaties in Zeeland werd opgevoerd. Nadien kwam er een grammofoonplaat en nog later een cd van uit, die tot het mooiste behoren wat de vaderlandse geïmproviseerde muziek heeft opgeleverd.
ZEELAND SUITE REVISITED
“Op 5, 6 en 7 september gaan wij op een paar buitenlocaties in Zeeland de Zeeland Suite Revisited uitvoeren. Er komt ook een beeldregistratie van”, zegt Jeroen van Vliet. ‘Wij’ zijn tenor-/sopraansaxofonist Mete Erker, gitarist Anton Goudsmit, contrabassist Frans van der Hoeven, altsaxofonist Joris Posthumus, altsaxofonist/basklarinettist Joris Roelofs, slagwerker Pascal Vermeer en Jeroen van Vliet zelf. “Eén stuk van de oude suite is opnieuw gearrangeerd, de rest is nieuw materiaal. Het wordt een compositie van een uur. Met de locaties plus de muziek van de oude suite in gedachten gaan wij van dat oude idee een versie anno 2014 maken. Leo schudde toendertijd lekker alles uit zijn mouw en dat heb ik ook gedaan met mensen, huisdieren, lekker grooven. Op die lijn gaan we zitten.”
RINUS VAN DER HEIJDEN
beeld: GEMMA VAN DER HEYDEN
