Eerst is er niets. Dan nietig gefluister. Er duiken belletjes op, zacht, tinkelend. Het gefluister verheft zich, er komen woorden, er ontstaat een boodschap, er duikt percussie op en er is stilte. Stilte die als in de natuur hooguit een in de verte tjilpende vogel laat horen. Er is anders gezegd ‘Silent Conversation’.

Het begin van Under The Surface is gemaakt. Muziek van drummer Joost Lijbaart, zangeres Sanne Rambags en gitarist Bram Stadhouders. Klanken die met fluwelen handschoenen zijn neergevleid op een bedje van dons. Die naar verderop blijkt, moeten worden gekoesterd, omdat zij precieuze kostbaarheden in zich bergen. Gecreëerd door drie musici van wie die hen kent, ze nooit in één combinatie zou hebben gedacht. Die echter een waagstuk hebben ondernomen dat een gouden randje heeft opgeleverd. Omdat er een prachtig en doorwrocht album uit is ontstaan. Eén dat je met regelmaat uit de cd-kast zult trekken, ook nadat de eerste kennismaking is ingedaald.

De cd wordt gekenmerkt door sferen, ‘sounds’ zoals leider Joost Lijbaart ze noemt. Het zijn geluiden die intuïtief zijn aaneen geregen, gedeeltelijk geïmproviseerd tot stand gekomen, voor een ander deel gecomponeerd. Sterk aspect daarbij is dat je niet hoort wat is gecomponeerd en wat wordt geïmproviseerd. Zelfs de lasnaden zijn onhoorbaar. Waardoor je in een cocon wordt geschoven waarin van alles gebeurt en die geen verdere uitleg behoeft. Die desondanks muziek herbergt vol mysterie en tijdloosheid en – zoals de titel zo treffend aangeeft – zich onder de oppervlakte gaat begeven. Niet alleen onder die van de muziek, maar zeker ook onder het bewustzijn van de luisteraar.

Als je Under The Surface meermalen beluistert – hetgeen vanzelf gebeurt – hoor je het enorme vakmanschap van de drie musici. Van Joost Lijbaart is dat al langer bekend: hij is een van de effectiefste slagwerkers van dit land. Bram Stadhouders heeft in korte tijd een volwassen, diep doordringende status als gitarist opgebouwd, die een palet hanteert met ontelbaar veel kleuren. Kleuren die hij als een textielkunstenaar weeft rond alle muziek waarmee hij in aanraking komt. Op deze cd is het niet anders. Omdat de muziek alle richtingen inslaat, is het vooral Bram Stadhouders die vanuit de achtergrond met kleine klanken – niet alleen op gitaar, maar ook met een delicate inzet van synthesizer – naar het enorme bouwwerkt toewerkt, dat Under The Surface uiteindelijk wordt.

En dan is er nog Sanne Rambags. De 22-jarige zangeres die nog moet afstuderen aan het conservatorium, getuigt van een durf die je jarenlang hebt gemist bij aankomende zangeressen binnen dit ‘vakgebied’. Zij hanteert een vrijheid die haar bij de vertolkingen van haar eigen teksten geen enkele beperking oplegt. Zij improviseert, fluistert, neuriet, zingt, declameert en stelt klankpatronen samen die ongekend zijn. Daarmee raakt zij soms aan de muziek van Philip Glass en dan weer aan die van zangeres Shakti Yoni op het psychedelische album Camembert Electrique van de progressieve rockband Gong. Maar het zijn slechts raakvlakken die haar met deze voorbeelden verbindt. Overal en altijd blijft Sanne Rambags haar zelfverzekerdheid puur naturel overeind houden. Haar stem is een zelfstandig instrument naast de gitaar en de percussie, de improvisaties ermee een wezenlijk onderdeel van de totaalklank. Daarom zijn de teksten handvaten om tot dit resultaat te komen en daardoor wellicht enigszins ondergeschikt. Maar omdat ze van de hand van Sanne Rambags zijn, verdienen ze om er kennis van te nemen. Jammer dat er geen tekstvel bij de cd is gevoegd.

Hoe ragfijn je bijvoorbeeld het samengaan van de stem en de gitaar kunt meemaken, is te horen in Sibylla. Het stuk levert muziek op die je bijna niet durft aanraken, omdat zij anders zou kunnen breken. Er zijn ook aardsere klanken, op de momenten dat de stem zich manifesteert zoals wij een stem kennen en percussie en gitaar haar een steuntje in de rug geven. In Adem bijvoorbeeld waarin bijna sprake is van een duel tussen stem en gitaar, scattend en fraai verglijdend naar hemelse hoogten.

Under The Surface is een album dat het verdient wereldwijd te worden gedistribueerd. Het bezit een muzikale inhoud die mondiaal wordt verstaan, omdat hij zo dicht bij dat deel van de psyche komt, waarin alle belevenissen die een mens opdoet tijdens zijn leven, wordt opgeslagen.

RINUS VAN DER HEIJDEN
 

Joost Lijbaart – Under The Surface
Challenge Records

Joost Lijbaart – slagwerk en percussie
Sanne Rambags – zang
Bram Stadhouders – akoestische gitaar, synthesizers, lier en percussie

www.joostlijbaart.com

www.challengerecords.com

 

Previous

Joost Lijbaart c.s. met muziek die achter de stilte zit

Next

Misha Mengelberg in vrije vrolijkheid herdacht

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Lees ook