De start van Jazz Middelheim was dit jaar wel héél publieksvriendelijk. Met de komst van Kamasi Washington en Black Star trok het Antwerpse festival tweemaal een bomvolle tent. Maar de artistieke invulling moest elders worden gezocht: bij TaxiWars en Bram Weijters’ Crazy Men.
Kamasi Washington is een afgod voor jonge festivalbezoekers en een duivel in mensengedaante voor jazzrecensenten. Velen van die laatste categorie hebben hun onvrede over deze Amerikaanse tenorsaxofonist al geuit. Verspilde moeite: Washington is een showpik van het kaliber Gregory Porter, die zo mogelijk nóg oppervlakkiger van aard is. Over hem werden vreemd genoeg nauwelijks de bakken gif uitgestort die Washington ten deel vallen.
BEDONDEREN
Laten we er weinig woorden aan besteden: de vaardige instrumentalist Kamasi Washington bedondert de mensheid. Net zoals politici dit doen, wetenschappers, farmaceuten, managers en banken, noem maar op. Tegenwoordig is dit de ‘normaalste’ zaak van de wereld en 95 procent van de mensheid laat het zich welgevallen. Kennelijk ook nog met plezier. Kamasi Washington bewandelt het aalgladde pad van de commerciële fusiemuziek, waarbij het niet uitmaakt dat je alles jat, je band laat rammelen als een spaarpot en vooral alle denkbare clichés uit de kast trekt. Hier houden we het maar bij.
Black Star & Hypnotic Brass Ensemble herbergen de hiphoppers Mos Def en Talib Kweli. Ooit vooraanstaande pioniers van de hiphop, nu kennelijk ook gevangen door de fluisterpraatjes van de muziekindustrie. Die alle één richting aangeven: geld, geld, geld. Mos Def heet tegenwoordig Yasiin Bey en keerde na een afwezigheid van twee jaar weer terug aan het muziekfront, mét zijn maatje van het eerste uur Talib Kweli.
Op Jazz Middelheim verzorgden zij een aalgladde show, die begon met een dj, die een half uur eenzaam op het immense festivalpodium de tent op dansersvoeten zette. Toen de twee legendes aantraden gingen zij er meteen onverbloemd tegenaan, om weer een half uur later gezelschap te krijgen van het Hypnotic Brass Ensemble, zeven zonen van jazztrompettist Phil Cohran.
SCHERPTE
Het publiek kreeg wat het verwachtte: twee rappers die de scherpte van weleer misten maar niettemin mét de mannetjesmakerij van toen het veelal jeugdige publiek volkomen overrompelden. Waarbij de vraag rees of de scherpte van eind jaren negentig een songtekst als ‘Brown skinned lady, I like the way you walk’ had doorgelaten. Nú was het onderdeel van het feestje dat ongetwijfeld ook de actualiteit in Amerika op de korrel nam, maar door de onverstaanbare teksten kopje onder ging in de duizenden gestrekte armen die in massahysterie meedeinden op de bonkende ritmiek van Black Star. Waar zagen we dit toch wel enige angst inboezemende fysieke blijk van eensgezindheid eerder?
TaxiWars heeft een totaal andere benadering van muziek en spreekt door zijn eerlijkheid heel wat meer aan. Het kwartet rond zanger Tom Barman en tenor- en sopraansaxofonist Robin Verheyen bracht nieuw werk van een op termijn te verschijnen nieuwe cd. Geopend werd met Egyptian Night, gevolgd door Fever, een compositie die de start betekende van Tom Barmans explosieve bewegingsdrift op het podium. Samen met Soul Repair werd een triple-opstap gecreëerd die in razende vaart werd afgewerkt, zonder enige onderbreking, met spitse, nerveuze en vooral jachtige ritmes.
POP-CROONER
Maar TaxiWars beheerst evengoed het terrein van melodie en harmonie. Dat uit zich in de rockkant van het TaxiWars-concept: Tom Barman als indringende pop-crooner, met de égards van een in alles overtuigende musicus. Hij drijft het kwartet onafgebroken aan, evenals Robin Verheyen met die steeds maar weer scheurende tenorsaxofoon die de muziek open snijdt als een patholoog anatoom een lichaam. Zonder de griezelige impact ervan, mét het vakmanschap dat de kwartetmuziek tot orkestrale hoogtes brengt. Hetgeen mede werd veroorzaakt omdat zowel Barman als Verheyen ook piano spelen en elektronica bedienen.
Met een zelden gehoorde functionaliteit als die van contrabassist Nicolas Thys en een alle remmen los gooiende slagwerker Antoine Pierre tilde TaxiWars zichzelf naar de hemel van hogeschooljazz. Je kon dan ook niet anders verzuchten dan: tsjonge die Antoine, tsjonge die Nicolas, tsjonge die Robin, tsjonge die Tom. Tsjonge dat TaxiWars!
Bram Weijters’ Crazy Men opende de eerste dag van Jazz Middelheim 2018. Met jazzrock en gesproken woord. Verpakt als eerbetoon aan Koen De Bruyne, die in de jaren zeventig in België de aartsvader was van de uit Amerika overgewaaide jazzrock. De Bruyne’s plaat Here Comes The Crazy Man werd uit de kast getrokken, evenals werk van – uiteraard – Herbie Hancock en eigen composities. En ook een andere Belgische jazzpionier kreeg aandacht: pianist Jack Van Poll.
RAKETSNELHEDEN
Uiteraard werden de raketsnelheden van jazzrock uit haar glorietijd benaderd, en evengoed de intimiteit van een naar het einde toewerkende ballad. Hoofdrollen waren er voor de C-melody-saxofoon en EWI van Andrew Claes, die wedijverde met de trompet van Sam Vloemans en de baritonsaxofoon van Vincent Brijs. Naarmate het concert vorderde, werd de muziek steeds gecompliceerder, maar daardoor niet minder spannend.
RINUS VAN DER HEIJDEN
Foto’s GEMMA VAN DER HEYDEN
Jazz Middelheim 2018 wordt voortgezet op 10, 11 en 12 augustus.
Jazz Middelheim
Antwerpen, Park Den Brandt 9 augustus 2018
Bram Weijters’ Crazy Men
BramWeijters – toetsen en elektronica
Sam Vloeimans – trompet
Andrew Claes – C-melody-saxofoon, EWI, elektronica
Vincent Brijs – baritonsaxofoon
Dries Laheye – basgitaar
Steven Cassiers – slagwerk
TaxiWars
Tom Barman – zang, piano, elektronica
Robin Verheyen – tenor- en sopraansaxofoon, piano, elektronica
Nicolas Thys – contrabas
Antoine Pierre – slagwerk
Kamasi Washington
Kamasi Washington – tenorsaxofoon
Ryan Porter – trombone
Rickey Washington– sopraaansaxofoon en fluit
Rusland Sirota – toetsen
Patrice Quinn – zang
Miles Mosley – contrabas
Tony Austin – slagwerk
Ronald Bruner Jr – slagwerk
Black Star & Hypnotic Brass Ensemble
Yasin Bey – zang
Talig Kweli – zang
Sapph Graves – trombone
Sea Graves – trombone
Amal Baji Hubert – trompet
Jafar Baji Graves – trompet
Gabriel Hubert – trompet
Tarik Graves – trompet
Uttama Hubert – baritonsaxofoon
