Om het ‘klassieke’ jazzpianotrio te doorbreken, moet je van goeden huize komen. Of je het voortouw nu laat aan de piano, of aan de gezamenlijke inspanningen van de drie musici, het is praktisch niet te voorkomen dat je in herhalingen valt. Wat nog erger is: in de herhalingen van de herhalingen van de herhalingen. Mensen als Brad Mehldau, Myra Melford en Keith Jarrett ontlopen die val. En ook Boelo Klat. De Groninger heeft dat meermalen bewezen, op zijn nieuwste cd ‘Lost in Berlin’ geeft hij er weer fijnzinnige proeven van bekwaamheid van.
In veertien eigen composities legt Boelo Klat zijn visie op de pianistiek uiteen gerafeld neer. Die eigen composities zijn al opmerkelijk, dat uiteen rafelen wellicht nog meer. Boelo Klat laat onbekommerd horen uit welke bronnen hij put, streeft in zijn techniek nergens esthetische schoonheid na, speelt op instinct en intuïtie en laat aan zijn medemusici evenveel ruimte als hij zichzelf toestaat. En dat is álle ruimte. Dit alles resulteert in een sprankelend, open concept waarin de spaties tussen de noten de luisteraar de gelegenheid bieden de daaraan voorafgaande noten in zich te laten opzuigen. En tevens om de belangstelling om wat komen gaat, kaarsrecht overeind te houden.
Boelo Klat durft het aan het beschaafde toucher dat de meeste pianisten nastreven, achter zich te laten. Waar gehamerd dient te worden, gebeurt dat ook. Zelfs wanneer je verwacht dat dat op precies dát moment wel eens ongepast zou kunnen zijn. De pianist maakt – hoe tegenstrijdig het in dit verband misschien ook klinkt – elke noot pasklaar.
Boelo Klat is een verhalenverteller en zijn twee begeleiders vullen zijn verhalen op efficiënte wijze aan. De ene keer haast de pianist zich om zijn vertelling zo snel mogelijk over te brengen, een andere keer doet hij er op zodanige wijze zijn gemak over, dat je zou kunnen vrezen dat er nooit een einde aan komt. Maar elk van de veertien composities doet Klats verteltrant alle recht: hij verpakt ze in zijn persoonlijke, eigenwijze cellofaan en transformeert ze zodoende in muzikale heerlijkheden, waarvan het ten allen tijde goed snoepen is.
De cd begint met het titelstuk Lost in Berlin, waarmee in een tweede versie de cd ook wordt besloten. De beginnoten van deel een doen denken aan Dave Brubecks Take Five, maar die impressie duurt maar heel even, omdat Boelo Klat meteen zijn eigen richting instuurt. En het is alleen die eigen weg die verder wordt bewandeld. Hoe fraai Boelo Klat kan versnellen laat hij horen in de compositie Joy, hoe vertragend en impressionistisch in Igor. Zo valt er van elk van de veertien stukken wel iets karakteristieks te melden. Dat gaan we niet doen, maar de vele stijlen waarvan de pianist zich bedient en hoe die aansluiten bij het spel van contrabas en slagwerk – en omgekeerd – laten Lost in Berlin een weldadige lust voor het oor zijn.
Een van de stukken op deze cd is getiteld Mijmeringen. Het cd-hoesje vermeldt onder dezelfde titel de tekst van een gedicht van Liesbeth van Dijken. Wat het instrumentale Mijmeringen met het tekstuele heeft te maken, mag een raadsel zijn. Wellicht behoort het tot de geheimen van Klatwerk3. Of is het zomaar een mijmering.
RINUS VAN DER HEIJDEN
Klatwerk3 – Lost in Berlin
Live in Europe / Amstel Records
Boelo Klat – piano en composities
Ruud Vleij – contrabas
Ancel Klooster – slagwerk en percussie
www.boeloklat.nl
www.klatwerk3.nl
www.liveineurope.nl
