Liedkunst is een muziekvorm die in de 19e eeuw hoogtijdagen kende, lang voordat jazzmuziek was geboren. Liedkunst behoort tot het erfgoed van klassieke muziek en derhalve breng je haar niet snel in verbinding met jazz. Soms worden er echter uitzonderingen op de regel gemaakt, zoals in het geval van het album ‘Life, you are beautiful’ van Kristina Fuchs en Jeroen van Vliet.
Zangeres Kristina Fuchs beweegt zich al ettelijke jaren langs en over de scheidslijn van liedkunst, volksmuziek en jazz. Het valt daarom te verwachten dat Life, you are beautiful ook onder die noemers valt. En dat is ook zo. Gelukkig maar, zou je bijna zeggen, omdat de intentie van de plaat nauw aanhaakt bij het muzikale concept en voor die samensmelting geen betere facetten hadden kunnen worden gevonden.
De intentie van Life, you are beautiful is tegenwicht bieden aan wat er voor dramatisch plaats vindt op de wereld waarop wij leven: politieke onrust, smeltende ijskappen, oorlogen. Zijn kunstenaars dan niet verplicht de barricaden op te gaan, zo vragen Kristina Fuchs en Jeroen van Vliet zich af. En omdat beiden ervan uitgaan dat jij, luisteraar, aan hun kant zult staan, leggen zij uit wat hun voor ogen staat: het leven, in al zijn schoonheid; respect, ongeacht voor wie; de onaantastbaarheid van iedereen; de noodzaak om zieken en vervolgden te helpen, de natuur boven eigen gewin te stellen. Kortom: geweten.
Hún geweten willen zij delen met het jouwe, door voor een concept te kiezen waarin de muziek vloeit als water, zodat zij in elk muizengaatje van jouw geweten kan doordringen. Daar zijn beide bevlogen musici volledig in geslaagd.
Van Kristina Fuchs is van eerdere plaatopnamen bekend dat zij aan het begrip zangeres een volledig eigen invulling geeft. Wat vocalisten die een academische opleiding hebben gevolgd daar hebben geleerd, daar heeft Kristina Fuchs schijnbaar lak aan. Zij zingtzegt en zegtzingt dat het een lieve lust is, overschrijdt menige grenzen, wringt haar stem in onmogelijke bochten, stoeit met woorden. Dit laatste niet alleen met de klinkers en medeklinkers ervan, evenzeer met de betekenis die de schrijvers er ooit aan hebben gegeven.
Voor Life, you are beautiful is gekozen voor vier gedichten van Wislawa Szymborska, de Poolse winnares van de Nobelprijs voor Literatuur 1996, een van de 19e eeuwse Britse schrijfster Charlotte Brontë en een van het Amerikaanse boegbeeld van de Harlem Renaissance, Langston Hughes. De overige vier zijn van de beide uitvoerders zelf.
De teksten van met name Wislawa Szymborska zijn niet een-twee-drie te consumeren. Liedkunst heeft het in zijn uitvoering vaak even zwaar als dichtkunst, je moet er wel iets voor doen om in de ziel van beide kunsten neer te dalen. Dat hoeft bij Life, you are beautiful niet. Je kunt alle teksten volgen middels het cd-boekje, maar mocht je vastlopen, dan luister je verder met gesloten ogen en hoor je hoe de zangstem rond de woorden sluipt, ze omsingelt, ze bewerkt, er met eigen klanken een dragend instrument van maakt. Een dat zich niet laat reguleren of intomen, maar als een losgeslagen saxofoon in de freejazz nog slechts op emotie zijn zegje wil doen.
Over Jeroen van Vliet is tot hier nog weinig gezegd, maar het mag voor de hand liggen dat zijn aandeel even belangrijk is als dat van de vocaliste. Zijn piano draagt soms de teksten, cirkelt er evengoed omheen, maakt ze vloeibaar en bedt de poëzie in in dromen en muzikale vergezichten. De stemimprovisaties breken nogal eens uit door hoe Kristina Fuchs haar kunst bedrijft, die van de piano dienen de lyriek, de verfijning, het voorzichtig toucheren van andere culturen, het op glazen voeten betreden van muzikale avonturen.
Dat zowel Jeroen van Vliet als Kristina Fuchs daarbij op minutieuze wijze gebruik maken van elektronica, zorgt ervoor dat Life, you are beautiful ons zo in gevaar zijnde leven van hoop voorziet en het doorlopen ervan meer dan de moeite waard maakt.
RINUS VAN DER HEIJDEN
KRISTINA FUCHS & JEROEN VAN VLIET
Life, you are beautiful
Trytone
Kristina Fuchs – stem en elektronica
Jeroen van Vliet – piano en elektronica
