Een jazzpodium met slechts tien concerten per jaar, maar wel met de top uit Nederland. Je zou denken dat de meeste jazzliefhebbers zo’n bijzonder podium kennen, maar dat is niet zo. Jazzmuzikanten kennen het vaak wel, maar deze verslaggever had nooit gehoord van de Kultuurwerkplaats in Oosterbeek, een dorp onder de rook van Arnhem.
“De eerste zondag van de maand is het ‘Jazz Sunday’ met matinee-concerten”, vertelt Hans Hermans, een van de oprichters, tevens programmeur en Master of Ceremonies. Hermans: “Het podium bestaat sinds 2019, is met maximaal negentig bezoekers vaak uitverkocht, er staat geen vleugel maar een goed klinkende piano vanwege het kleine zaaltje, en er worden in de meeste gevallen duo’s geboekt.”
Zoals altsaxofonist Benjamin Herman die samen met pianist Timothy Banchet het podium in april 2019 de vuurdoop gaven, en verrassende duo’s zoals drummer Han Bennink met basklarinettist Joris Roelofs of gitarist Anton Goudsmit met zangeres Kim Hoorweg. En wat te denken van de inmiddels overleden bugelspeler Ack van Rooyen die er met pianist Juraj Stanik speelde. Aan bekende namen geen gebrek: Eric Vloeimans, Harmen Fraanje, Jeroen van Vliet, Kika Sprangers, Tony Overwater, Bert van den Brink, Jesse van Ruller om enkelen te noemen.
Een enkele keer, zoals nu, wordt een trio geboekt. Dat alles in een onbekend gebleven, maar gezellig multicultureel zaaltje in Oosterbeek, dat binnen een handomdraai van concertpodium kan worden omgebouwd tot bioscoop of danspaleis.
De in Nederland woonachtige Catalaanse pianist Xavi Torres was er deze zondagmiddag. Hij genoot een klassieke piano-opleiding in Barcelona, ging daarna naar het Conservatorium van Amsterdam en bleef in die stad om zich tot een van de opvallendste ‘Nederlandse’ jazzpianisten te ontwikkelen.
Tijdens de covid lockdown besloot Torres dat hij dertig dagen lang elk etmaal een compositie zou schrijven. Het verdreef de leegte waarin hij zich bevond, hield hem aan het werk en leverde dertig nieuwe composities op waarmee hij vooruit kon. In 2023 werden veertien daarvan op cd gezet (Dox Records) en als Quarantena Songs uitgebracht.
In de Kultuurwerkplaats speelde het trio van Xavi Torres met drummer Jamie Peet en contrabassist Clemens van der Feen, in dezelfde samenstelling die meer dan de helft van Quarantena Songs voor zijn rekening had genomen. Het trio speelde de nummers van de cd, op één uitzondering na waarin de gloednieuwe compositie Baby New van Peet werd gespeeld. Met zo’n indrukwekkende productie werd voor Xavi Torres corona uiteindelijk toch nog een ‘blessing in disguise’.
Zijn klassieke achtergrond en Catalaans-Spaanse wortels maken van Torres een pianist met een ander geluid. In zijn spel vloeien Ravel, Beethoven, romantiek, een snufje Keith Jarrett, en subtiele swing samen. De corona-quarantaine heeft zich uitbetaald in uitdagende composities met een wisselend karakter, die nog steeds de volgnummers van die dertig dagen dragen, en waaraan veelzeggende titels als Social, Empty Streets, Futur, Nueva Era en Perspectiva zijn toegevoegd.
Torres is niet zuinig met zijn noten, die als golven uit de piano kunnen stromen. Zijn spel kan subtiel, ingetogen en romantisch zijn met een lichtvoetige swing; op andere momenten kan hij zijn verhaal evenzogoed met kracht, dwingend, dringend, en allesbehalve vrijblijvend vertellen. De rol die Van der Feen en Peet hebben is opmerkelijk. Met Torres vormen ze een drie-eenheid waarin het lijkt of beiden zich hebben weggecijferd.
Van der Feen speelde in het begin één korte solo, zeer to-the-point, maar hij leek zich verder achter Torres te verschuilen. Het was schijn want zonder zijn puntgave baslijnen, noot voor noot met zorg gekozen, zou het trio ingestort zijn. Hetzelfde geldt voor Peet die zich zelfs in zijn eigen compositie beperkte tot een korte drumsolo. In feite speelde hij met de variëteit aan de door hem uitgedeelde klappen en tikjes, gedurende het hele concert een lange solo, die vermomd was als simpele begeleiding in een jazztrio. Heel bescheiden en daardoor zeer effectief.
Met elkaar vormden het trio en de Kultuurwerkplaats een intieme ruimte die de bezoekers en muzikanten bij elkaar brachten. Er ontstond een sfeer om er samen iets moois van te maken, wat bij veel grotere clubs meestal wordt gemist. Dat het Xavi Torres Trio veel meer luisteraars aan kan dan die kleine negentig van dat bijna geheime zaaltje in Oosterbeek, is natuurlijk een ander verhaal.
Foto’s en tekst TOM BEETZ
XAVI TORRES TRIO
De Kultuurwerkplaats, Oosterbeek, 1 juni 2025
Xavi Torres – piano
Clemens van der Feen – contrabas
Jamie Peet – drums
