In het sfeervolle Rotterdamse Bird stonden deze avond niet de minste namen op het podium. Naast Nicola Conte ook trombonist Gianlucca Petrella en de langzaam maar steeds zekerder rijzende ster, zangeres Zara McFarlane. Met hun begeleiders werd een geslaagde poging gedaan om een opvallend concert neer te zetten.
De Italiaanse Nicola Conte is naast zijn rol van gitarist ook bekend als producer en dj en dan met name binnen de ‘acid-jazz’-stroming. Door Bird ietwat overmoedig aangekondigd als ‘de godfather’ van dit genre. Immers anderen onder wie het James Taylor Quartet en Incognito waren eerder met dit muzieksoort aan de slag. Wél is Conte bij het grote publiek wellicht bekender, het is maar vanuit welk standpunt je vertrekt.
JORGE BEN
Terwijl de zaal van Bird volstroomt met een een kleine honderdvijftig man gemêleerd publiek, klinkt er een constante stroom van Braziliaanse muziek uit de speakers. Van oudere stukken uit het repertoire van Jorge Ben tot elektro-achtige muziek. Onder het publiek zijn behoorlijk wat Italiaans en Spaans-taligen. Ook bezoekers uit België en Duitsland zijn van de partij.
Wachtend op het moment dat het optreden, later dan gepland, gaat beginnen.
Als Nicola Conte met zijn band het podium betreedt is het direct stil, percussionist Abdissa Assefah begint klein te spelen. Hun instrumenten stemmend en inblazend vallen de andere musici zachtjes bij. Er wordt een mysterieus muzikaal landschap opgetrokken in de zaal. De ritmes van de percussie en drums worden harder, neigen naar Afrikaans en – met het oog op de muziek vooraf – zijn er wat ritmes uit Noord Brazilië. Immers, een mix van veel Afrikaanse ritmes komt samen in een grote smeltkroes. Het klinkt om maar eens wat termen te gebruiken ‘smoothy’, er zijn Afrikaanse randjes te bespeuren, er zit ‘soul’ in en hier en daar steekt er een ‘groove’ de kop op. Hoeveel stijlen passen er in een muziekstuk? Vele zal blijken op deze avond. Trombonist Gianluca Petrelli zet direct in dit eerste stuk een prachtige partij neer, het landschap verder optrekkend. Zacht, soms bijna vervreemdend spelend, is hij vol verve aan de slag met zijn instrument. Een nieuw geluid creërend.
Als het openingsstuk wordt afgesloten neemt Nicola Conte de microfoon en vertelt het publiek dat het wordt meegenomen op een muzikale ontdekkingsreis door het landschap van de spirituele jazz. Waarin plaats is voor invloeden uit Afrika en uit de soul, precies datgene wat zojuist ten gehore is gebracht. Iets wat in zijn beleving erg actueel is met de onrust op het wereldtoneel, waarbij hij de boodschap meegeeft dat liefde en compassie aan de basis van een mogelijke oplossing liggen. Hij sluit af met de woorden dat wat wij vanavond te horen krijgen, de basis zal zijn van zijn nieuw uit te brengen album. Maar dat deze muziek ook een stem nodig heeft om de verhalen te vertellen. Hoog tijd dus voor Zara McFarlane om het podium te betreden.
SOEPELE STEM
Gezien het voorgaande zou je verwachten dat de zojuist ingezette weg wordt doorgezet. Niets blijkt echter minder waar. McFarlane brengt met haar ongelooflijk soepele stem eerst een nummer van zichzelf. Een stuk waarin zij aan iedereen die het nog niet wist laat horen, dat zij in vijf muziekmaten van onderuit naar zeer hoog kan. Om vier maten later weer diep onderin haar bereik te zingen. Wat ook opvalt is de geweldige groei die deze zangeres blijft doormaken in haar stemontwikkeling. Om vervolgens Nature Boy van Nat King Cole in een eigen interpretatie over het publiek uit te storten. Opnieuw dat bijna stuitende gemak waarmee zij soepel haar partijen zingt, ditmaal in combinatie met de trombone van Petrelli.
De volgende stukken die gebracht worden zijn op soul gebaseerde composities, hier en daar swingender, maar vooral gebracht met een opvallende intensiteit. Vaak klein gespeeld, soms opzwepend om dat ritme vervolgens bijna stil te leggen door een partij van een van de musici of de spatzuivere stem van Zara McFarlane.
In eerste instantie wordt er met veel respect naar elkaar geluisterd en met elkaar gespeeld op het podium, maar van een naadloze synergie is geen sprake. Wat je hoort is absoluut indrukwekkend, maar het gaat niet helemaal vanzelf. Logisch als je weet dat dit het tweede en voor zover de agenda’s van de artiesten duidelijkheid verschaffen, ook laatste optreden is in deze bezetting. Ergens rond het zesde nummer van de avond komt ineens de geest uit de fles en begint alles wat deze topmusici in zich hebben, op zijn plaats te vallen. Er wordt overduidelijk geïmproviseerd en aangevuld. Als publiek krijg je meer dan je zou verwachten.
BEATBOXT
Opvallende delen uit het optreden zijn toch wel de zangpartijen waarbij McFarlane de baslijnen zingt, scat en beatboxt terwijl de percussionist en drummer zich in het zweet werken. Eenzelfde indrukwekkende act herhaalt zich met Gianluca Petrella. Minutenlang weet hij op imponerende wijze de aandacht van de aanwezigen vast te houden. Naamgever van deze samenstelling Nicola Conte speelt slechts een onopvallende rol. Natuurlijk, hij speelt zijn gitaarpartijen met verve, maar de show wordt gestolen door zijn gasten op trombone en zang. Gevolgd door Pietro Lusso op Fender Rhodes en Luca Alemanno die vanavond vooral op contrabas speelt. Slagwerk is er van Teppo Mäkynen, terwijl Abdissa Assefah zijn partijen op percussie speelt.
Ondanks de aankondiging van Conte is er nog niet veel Afrikaans te horen geweest. Het is vooral een mooie mix van latin, wat uitstapjes richting bossanova zonder dat te worden, wat afroritmes, veel soul en hier en daar wat uitdagende grooves. Tot het moment dat Assefah en Mäkynen inzetten op slagwerk en er een prachtig stuk gespeeld wordt met bepalende solo’s van beide heren. Prachtig samenspel en interactie tussen beide slagwerkers spatten over het podium. Na afloop geeft Nicola Conte aan dat dit een Ethiopisch jazznummer is, maar een titel noemt hij niet.
Omdat door doordringende geluiden uit een naastgelegen zaal de contrabas en de Fender overstuurd worden in de qua aoestiek toch al wat lastige concertruimte – een oud gewelf onder de voormalige spoorlijn – hebben de muzikanten moeite om de monitors te horen. Gevolg is dat de zangeres in het laatste stuk een aantal malen letterlijk het spoor bijster raakt en de juiste tonen mist. Iets wat Zara McFarlane niet is aan te rekenen, maar Bird als zaalverhuurder en de organisatoren van het aanpalende feest in die zaal des te meer.
GEPIKEERD
Tijd voor Conte om het concert te beëindigen. Hoorbaar gepikeerd bedankt hij het publiek, stelt zijn musici voor en vraagt zich af “wat de mensen hiernaast mankeert”. Na een aantal minuten aanhoudend applaus volgt er toch een toegift. De zangeres heeft zich hersteld, maar verder dan één nummer komt het niet. Het is duidelijk dat men het publiek niet de dupe wilde laten zijn, maar meer zat er voor nu niet in.
De aanwezigen hebben een mooi concert voorgeschoteld gekregen, met een andere speellijst dan je op basis van ‘ervaringen uit het verleden’ mag verwachten. Mooi, intiem, indrukwekkend en met topmusici.
tekst en beeld JAN PIET HARTMANN
Nicola Conte Combo
Bird Rotterdam, 18 juni ’16
Nicola Conte – gitaar
Gianluca Petrella – trombone
Zara McFarlane – zang
Daniele Tittarelli – altsaxofoon
Pietro Lussu – piano en Fender Rhodes
Luca Alemanno – contrabas
Teppo Mäkynen – slagwerk
Abdissa Assefah – percussie
Lees binnenkort op JazzNu het interview met Nicola Conte
