Op vier podia in de binnenstad van Tilburg ontrolt zich van vrijdag 6 tot en met zondag 8 september het derde Music Film Festival. Met wederom een aantal verrassingen, die de combinatie van film en muziek alle eer aandoen. Jazzliefhebbers worden verrast met twee films, een over muziekfenomeen Pierre Courbois en een over Darius Brubeck, inderdaad de zoon van. Beide lijdende voorwerpen zijn live aanwezig tijdens concerten in muziekpodium Paradox.
Maar de programmering van het Music Film Festival 2024 bevat meer verrassingen. Wat te denken bijvoorbeeld van de invloedrijke film Purple Rain met Prince in de hoofdrol – ook al is hij veertig jaar oud – een Ramses Shaffy-avond, de Nederlandse première van de documentaire The Black Keys, een film over de opera L’Elisir d’Amore – met jonge acteurs/musici van Opera Zuid – een avondvullende documentaire over Paul Simon en het slotstuk van het festival, een optreden van de Belgische rockband Het Zesde Metaal.
De documentaire over Darius Brubeck werd al besproken in JazzNu. Zie de verwijzing onder dit artikel. De film De Pionier met Pierre Courbois in de hoofdrol van regisseur Els Dinnissen probeert de grootsheid die Courbois was en is voor het Nederlandse moderne-jazzmilieu te schetsen. “De free jazz in Europa is hier, in deze kelder ontstaan”, zegt de slagwerker als hij voor zijn vroegere woning in Nijmegen wordt gefilmd. Een boude uitspraak, maar voor een groot deel waar, want de vrije West-Europese jazz werd maar door een paar landen geschraagd, Nederland en Duitsland voorop, met in hun kielzog Frankrijk, Italië en België. En onweerlegbaar met als De Pionier Pierre Courbois. Hij is bij de vertoning zelf aanwezig, om met zijn trio 3Gen3 nadien een live concert in Paradox te verzorgen.
Voor nog een jazzmatig optreden zorgen pianist Ramón Valle en trompettist Maite Hontelé. De carrière van de laatste mag opmerkelijk worden genoemd. Zij vertrok in 2008 naar Columbia om zich in Nederland na een loopbaan als jazzmusicus te gaan bekwamen in salsamuziek. In Columbia ontwikkelde zij zich tot een van de weinige bandleiders, maar de roem die daarmee gepaard gaat werd haar te veel. In 2018 keerde zij terug naar Nederland, om twee jaar later de trompet in de koffer te doen. Maar, u raadt het misschien al, het bloed kruipt… et cetera, dit jaar pakte zij de draad weer op en treedt nu aan met Ramón Valle.
Het Music Film Festival barst wederom van de diversiteit. Naast jazz komt de muziek in een onafgebroken stroom voorbij: het weekeinde wordt geopend door glasorganist Rogier Kappers, die een jeugddroom najaagt en zijn droom in vervulling ziet gaan als bespeler en filmer van zijn muzikale activiteiten. Glasmuziek dus, naast pop (Prince, Paul Simon, Het Zesde Metaal, Ramses Shaffy, Arno), volksmuziek (Andrés Godoy), trash metal (de Duitse stroming), post-rock, opera (Opera Zuid) en blues-rock (The Black Keys). Dit alles gevat in films en documentaires. Waarnaast ook nog plaats is voor een masterclass operazang, verzorgd door tenor Jacques de Faber. De opvoering van de opera L’Elisir d’Amore van Donizetti en de masterclass maken dat de laatste dag van het festival, zondag, ruim baan wordt gemaakt voor operaliefhebbers.
Bijzondere vermelding verdient het openingsevenement Atmos/Spheres van componist/theatermaker Dyane Donck. De organisatie van het Music Film Festival omschrijft het evenement als een elektronisch bioscoopconcert. In volslagen duisternis krijgt het publiek geen film, maar een op Dolby Atmos gecreëerde compositie voorgeschoteld. Dolby Atmos is een geavanceerd audiosysteem met vierenzestig luidsprekers, die het geluid vanuit allerlei richtingen op de luisteraar afvuren. In de filmwereld is het concept al gangbaar, maar wat gebeurt het als het wordt ingezet voor uitsluitend een speciaal geschreven compositie, zo vroeg de Tilburgse geluidskunstenaar Dyana Donck zich af.
Zij tekende ook voor een expositie die als contextprogramma mag worden gezien. Samen met collega-componisten Evelien van den Broek en Strijbos & Van Rijswijk, plus kunstenaar René van Commenée toont Dyana Donck geluidsinstallaties, waarbij immersief geluid (geluid dat vanuit alle richtingen op de luisteraar afkomt) en soms projectie centraal staan.
Op de vier podia – Cinecitta, Pathé Centrum, jazzpodium Paradox en poppodium 013 – zijn ruim twintig films te zien. Ook zijn er live optredens door musici en artiesten die in de films voorkomen en interviews met de filmmakers. Het programma bestaat uit rolprenten van internationaal gerenommeerde regisseurs en diverse Nederlandse premières. Naast films en live muziek zijn er ook talkshows en workshops over muziek.
Het Music Film Festival had slechts twee edities nodig om zich te nestelen in de rij toonaangevende muziekfilmfestivals in Europa. Het is sinds dit jaar aangesloten bij het International Film Music Festival Network, waarin veertien van dergelijke festivals zich hebben verenigd. Voordeel van deze samenwerking ligt voor de hand; er is sprake van meer internationale uitwisseling en grote filmdistributeurs komen eerder over de brug met het verstrekken van toonaangevende rolprenten.
Oprichter en programmeur van het Tilburgse evenement is journalist en filmliefhebber Gerard van den Broek uit Utrecht. Hij raakte in 2004 in de ban van muziekfilms toen hij kennismaakte met Bowling for Columbine van activist Michael Moore. Gerard van den Broek ging zich actief bewegen in de internationale wereld van de muziekfilms, onder meer als medewerker van het New York City Independent Film Festival. Zijn plek binnen het International Film Music Network doet Van den Broek plezier: “We hebben twee succesvolle edities van MFF achter de rug en we merken nu al dat we beter binnenkomen bij de grote filmdistributeurs. Als die zien dat ze via jou meteen contact hebben met dertien andere grote festivals, gaat de deur nog verder open.”
Dat belooft heel wat voor de vierde editie, die van 2025.
RINUS VAN DER HEIJDEN
Foto’s MUSIC FILM FESTIVAL
