De Boy Edgarprijs 2023 is toegekend aan Monica Akihary. De jury roemt de zangeres om haar avontuurlijke zoektochten met verschillende partners. “Ze is niet alleen te zien op de belangrijkste Nederlandse jazzpodia en -festivals, maar ze weet zich ook internationaal te profileren. Tijdens liveoptredens maakt ze diepe indruk als improvisator en verhalenverteller”, zo motiveert de jury, onder voorzitterschap van Cecile de Vos, directeur-bestuurder bij de stichting Onderwijsverschillen, haar keuze.
De Boy Edgarprijs is de belangrijkste onderscheiding op het gebied van jazz- en improvisatiemuziek in Nederland. De prijs wordt al sinds 1963 uitgereikt aan ‘een uitvoerend musicus die op bijzondere wijze bijdraagt aan het genre’. Aan de prijs is een geldbedrag verbonden van 25.000 euro en een wisseltrofee, de sculptuur ‘John Coltrane’ van Jan Wolkers. Prijzengeld en trofee worden op 6 december uitgereikt tijdens een feestelijke muziekavond, die wordt ingevuld door Monica Akihary en musici van haar keuze, in het Bimhuis in Amsterdam.
Monica Akihary zegt ‘geroerd te zijn door deze eervolle prijs. Deze erkenning en waardering voeden mijn passie voor het creëren van muziek’.
De zangeres leidt samen met haar muzikale partner, gitarist/componist Niels Brouwer, sinds 1997 Boi Akih. Voor diverse gelegenheden breidt het duo zichzelf uit met andere musici. Boi Akih is beïnvloed door muziek uit de Molukken (Melanesië/Oceanië), Sunda en Bali; Nederlandse en Europese jazz- en improvisatiemuziek, klassieke Indiase muziek en traditionele Afrikaanse muziek. Compositie, tekst en improvisatie spelen een nagenoeg gelijke rol.
In een interview met JazzNu vorig jaar ging de Molukse Monica Akihary uitgebreid in op haar zangkunst. “Het is met een stem geen ‘must’ om een liedje te zingen, dat heb ik nooit gedaan. Bij het gebruik ervan is altijd de vraag: wat heeft de muziek nodig? Je komt steeds bij de keuze: hoe begeleid ik, op welke wijze, speel ik een lange noot of kies ik voor meer ritme. Of moet ik echt even stil zijn?
Monica Akihary typeert zichzelf niet als jazzzangeres. Hoewel zij inspiratie put uit de nalatenschap van Ella Fitzgerald, Sarah Vaughan, Abbey Lincoln, Dianne Reeves en Cassandra Wilson en ook uit die van Miles Davis en Wayne Shorter, wil zij beslist geen labels plakken. In de benadering van de muziek zoekt zij het wel in de hoek van de jazz. “Hoe ga je met de tekst om, hoe laat je iets los, hoe ga je om met de andere muzikanten? Jazz is een kunstvorm waarbij je je steeds moet afvragen hoe je dingen doet.” Zij ziet haar kunstenaarschap liever breder: “Wat Niels en ik proberen is schoonheid in andere muziektradities te begrijpen. Door steeds maar weer te kijken, te leren van anderen en dan muziek te brengen die ons antwoord erop is.”
Op het komende North Sea Jazz Festival is Monica Akihary curator van het programma Sounds of Diversity. Het festival wil hiermee de diversiteit van het Nederlandse muzieklandschap vieren. Monica Akihary heeft voor dit programma op 8 juli jongeren met een Molukse en Indonesische achtergrond uitgenodigd. Ook presenteert de zangeres tijdens North Sea Jazz haar nieuwe album From and to Infinity. Het bevat een vierdelige suite van de hand van Niels Brouwer met teksten van Monica Akihary. De muziek komt voort uit de bijzondere bezetting van orgels, blokfluiten, kora, percussie, gendèr (gamelaninstrument), gitaar en stem.
RINUS VAN DER HEIJDEN
Foto’s GEMMA KESSELS
