Er zijn concerten waarvan je de kracht en de magie niet in woorden kunt vatten, laat staan deze naar een recensie te vertalen. Datzelfde geldt in dit geval voor het boek ‘American Blues’ van fotograaf Dirk W. de Jong. In één ademzucht neem je het tot je en je blijft achter met het gevoel zojuist thuis te zijn gekomen van een wereldreis. Ditmaal door het blueslandschap van Amerika.
Met een pistool tegen haar kin kijkt ze verveeld langs de camera. De baby op de voorgrond in Maxi-Cosi daarentegen kijkt er recht in. De dochter van blueslegende T. Model Ford geeft dit familieportret een schrijnende lading, want het was haar vader die twee jaar vast zat voor moord. Dirk W. de Jong is in Mississippi.
Het familieportret is één van de 110 foto’s die hij in zijn boek bundelde. De beelden intrigeren en De Jong bewijst zich hiermee als een uirstekende fotograaf. Maar dat zit ‘m niet alleen in de foto’s. De begeleidende reisverhalen, waarvan sommigen beleefd met journalisten Bert Huisjes en Herman van der Horst, geven meer inzicht in de totstandkoming van het beeld. En juist die combinatie levert een oersterk verhaal.
“Ik claim geen volledigheid, maar dit is wat ik heb meegemaakt, gezien en dit zijn de verhalen die ik heb gehoord”, vertelt De Jong. De afgelopen 25 jaar reisde hij regelmatig af naar Amerika en legde menig bluesmuzikant vast op de gevoelige plaat. De fascinatie voor fotografie startte tijdens zijn opleiding aan de AKI Academie voor beeldende kunst te Enschede en ook zijn passie voor muziek ontwikkelde zich in die jaren. “In 1991 ging ik op uitnodiging van Zachary Richard, een muzikant uit Louisiana, voor het eerst naar New Orleans. Ik leerde Richard kennen in Bussum toen ik hem fotografeerde voor mijn eerste opdracht voor muziekblad OOR. Dat bracht het spreekwoordelijke balletje aan het rollen.”
Het boek voert je kriskras door Amerika, van Kentucky naar Nashville en van Austin naar de Mexicaanse grens. Dan Mississippi, Chicago, Memphis, Muscle Shoals, New Orleans en Louisiana. Het zijn de steden die een sterke band hebben met de blues. Ze kent vele vormen en De Jong weet haarfijn aan te stippen wat deze gebieden voor de bluesmuziek hebben betekend. De reisverhalen gaan niet alleen dieper in op de muzikale achtergrond van de geportretteerde, maar ook op zijn of haar leefomstandigheden. Zoals bijvoorbeeld in Mississippi:
‘In Mississippi the lawlessness dominated the lives of blacks. The saying was: kill a mule, buy another; kill a nigger, hire another.’ – Alan Lomax
‘The way people was treated back in those olden days. That’s what the blues is all about. Working for the man, you couldn’t say nothing, but you could sing about it, ya know.’ – R.L. Burnside
We springen in de tijd en zien blueslegendes vergrijzen bij het omslaan van de bladzijdes. In combinatie met bijna poëtische sfeeromschrijvingen en citaten van de geportretteerde weet De Jong je volledig mee te voeren in zijn verhaal, zijn observaties, zijn wereld. Het boek bezit een kracht door ons mee te nemen in de allerkleinste details, zonder daar stempels op te plakken. Wat een geschiedenis, verscheidenheid en charme kent deze muziekstroming. Heel fijn dat De Jong zijn belevenissen na 25 jaar met ons deelt, want dit wil je niet missen!
tekst MAUD MENTINK
beeld DIRK W. DE JONG
‘American Blues: The stories beyond the pictures’ door Dirk W. de Jong. 25 jaar fotografie met tekst, 172 pagina’s, Engelstalig. Het boek bevat een gratis cd en een gratis QR access code voor een online film. Uitgeverij Knipscheer ISBN 978-90-6265-897-8.
www.dirkwdejong.com
Raymond and Joëlla Walker ‘Spiritual’:
Meer informatie op de website van uitgeverij In de Knipscheer.
UITNODIGING
Wilt u mee op reis naar het land van American Blues? Met live muziek van Edo Donkers, Abel de Lange en ‘spoken word’ door Jan Vollaard (NRC) worden verhalen, muziek en films uit het boek gepresenteerd. Uiteraard is Dirk W. de Jong zelf ook aanwezig en signeert hij zijn boeken.
Zondag 13 december om 15.00 in de North Sea Jazz Club te Amsterdam (gratis entree).
