Gaan zitten en gaan spelen. In het milieu van improvisatiemuziek komt het vaker voor. Maar of al die uitvoerders zo onbekommerd aan hun ‘klus’ beginnen als pianist Michiel Braam, valt te betwijfelen. “Een plan heb ik niet en ik zie wel waar alles mij heen brengt”, is zijn credo. “Ik laat het liefst alles ter plekke zoveel mogelijk over mij heen komen en bedenk zeker geen setlijst of stukken waarvan ik op voorhand weet dat ik ze ga spelen.”
Dat dit schitterend kan uitpakken, bewijst Michiel Braams nieuwste cd Gloomy Sunday. De muziek werd afgelopen december opgenomen in de Opus Jazz Club in Boedapest. Een soloconcert van Michiel Braam, dat de tweede set behelsde van een concert dat hij verzorgde met cimbalist Miklós Lukács. Zowel platenmaatschappij BMC als de pianist zelf liepen al langer rond met het plan voor een solo-piano-cd. In tien stukken – over de titels zal wel pas ná de opname zijn nagedacht – trekt Michiel Braam alle registers open die aan een menselijke geest voorbij kunnen trekken. Gaan zitten en gaan spelen, weet u wel.
Met een zwaarwegende linkerhand schetst de pianist de aanloop naar vrijwel elk stuk. Al aan het begin van de cd verricht Michiel Braam een wonder: met George en Ira Gershwin aan de haal gaan in een uitvoering die je mond open doet vallen van verbazing, zet de toon voor de rest van het album. The Man I Love, de compositie die het vooral ook moet hebben van zijn tekst vol overgave, doet in Braams uitvoering de woorden vergeten. De sterke melodie ligt hier verborgen onder een immense hoop geïmproviseerde pianonoten en als die her en der worden opgetild, openbaart de melodielijn zich even sterk als wanneer die wordt vertolkt door bijvoorbeeld Billie Holiday.
Schitterend is ook Memories Of You van ragtimepianist Eubie Blake. Hoe Michiel Braam de dwingelandij van dat specifieke syncopisch ritme ontdoet is ronduit spectaculair. En dan is er nog het titelstuk: Gloomy Sunday. Het is opgedragen aan een student van Michiel Braam, die het stuk op diens uitvaart in december 2013 speelde. Het van oorsprong Hongaarse lied maakte daarna deel uit van het Boedapestconcert, waarvan deze cd een weergave is.
Gloomy Sunday is een prachtige cd. Het lijkt erop alsof Michiel Braam repeterend en oefenend tot een totaalresultaat is gekomen. Maar niets is minder waar. De onpeilbare muziekkennis van de pianist ligt aan ieder stuk ten grondslag. En al lijkt het er in de meeste gevallen op dat Michiel Braam met een improviserende omweg zijn verhaal wil doen, het is niet altijd zo. Neem Eliza, een compositie van Jan Gerard Palm. Wat een variéténummertje lijkt te zijn, mondt uit in een typische Braamaanpak. Stoeien met het thema, vertragen, ondergraven en er vooral op improviseren. Zo gaat het bijna drie kwartier lang. En dat is geen minuut te veel.
RINUS VAN DER HEIJDEN
Michiel Braam – Gloomy Sunday
BMC/BBB
Michiel Braam – piano
www.michielbraam.com
www.bmcrecords.hu
