Aan de eindeloze rij opsommingen in muziek kan weer een nieuwe worden toegevoegd: psychojive. Hij komt op rekening van Dirk Bruinsma, bedenker en leider van het kwintet Pumporgan, dat na vier jaar wachten de eerste cd op de markt bracht: ‘Make With The Feet’. Een nog geen veertig minuten durend document, dat in zes eigen stukken de dansmuziek uit de jaren vijftig en later opnieuw onder de aandacht wil brengen.
De term dansmuziek moet je wel ruim nemen. Het gaat om rock&roll en aanverwante stijlen: jive, rhythm and blues, blues, swing, psychobilly en rockabilly. Maar of je ze op deze Make With The Feet allemaal terug hoort, ligt voor iedere luisteraar verschillend. Wat je wel hoort is het Hammondorgel. Het instrument heeft zijn faam verworven door het pompende geluid, dat in de jazz door musici als Wild Bill Davis, Johnny ‘Hammond’ Smith, ‘Papa’ John DeFrancesco, Richard ‘Groove’ Holmes, Jack McDuff en Dr. Lonnie Smith werd geïntroduceerd en vervolmaakt. De toevoegingen aan hun namen als ‘Groove’ en ‘Hammond’ spreken in dit verband boekdelen.
Bij Pumporgan moeten we het doen met Wilbert Bulsink. Niets mis mee, die betoont zich een dansante Hammondbespeler, die de muziek van het kwintet honkend en hobbelend een eigen gezicht geeft. Het Hammondorgel vreet zich soms een weg naar de koppositie, blijft andere keren meer ‘onder’ de muziek, maar is steeds nadrukkelijk aanwezig. Niet hinderlijk overigens, want de baritonsaxofoon, altsaxofoon, gitaar en basgitaar eisen eveneens prominente plaatsen op.
Maar dat psychojive, dat intrigeert en beklijft. Dirk Bruinsma en de zijnen bedoelen ermee de pulse van de muziek steeds voorop te stellen, maar met de muzikale constructies daarbuiten de hersenen pijn te laten lijden. Met andere woorden: het lichamelijke van de muziek tegenover het psychische – je hersens – plaatsen. Je lichaam wil bewegen, maar je brein maakt kortsluiting. En hoe dat dan gaat? Het Hammondorgel is de aanvoerder van de groove, de dans die hij onweerstaanbaar oproept, terwijl die wordt verstoord door de zogeheten art-rock van Pumporgan en de vrij-geïmproviseerde gedeelten die het kwintet door de muziek smeert.
De zes stukken op Make With The Feet zijn hoekig en daardoor weerbarstig van karakter. Ze doen geen concessies, maar spelen consequent op die verhouding tussen de jive van het lichaam en het verstoorde denkvermogen van de mens in. Ze laten je zogezegd verdwalen in je eigen brein.
Het North Sea Jazzfestival 2011 gaf Dirk Bruinsma’s Pumporgan de jaarlijkse compositie-opdracht. De groep bestond toen nog maar net. Nu is er dus deze cd, die een deel van de carte-blanche omvat. Het moet zonder meer een feestje zijn geweest, toen in juli 2011 in Rotterdam.
RINUS VAN DER HEIJDEN
Pumporgan – Make With The Feet
TryTone
www.pumporgan.nl
www.trytone.org
Christian Ferlaino – baritonsaxofoon
Wilbert Bulsink – Hammondorgel
Mika Szafirowski – gitaar, basgitaar en zang
Dirk Bruinsma – basgitaar, altsaxofoon, zang en composities
Nout Ingen Housz – drums, percussie en zang
