Na twee jaar stilte heeft North Sea Jazz zoals vanouds weer een overladen programma dat fnuikend is voor festivalbezoekers met keuzestress. Op maar liefst vijftien podia is muziek van alle soorten en maten te horen. Hele grote namen zijn er in misschien iets mindere mate dan eerdere jaren, maar desondanks meer dan genoeg om daarin je weg te vinden. Herbie Hancock is ‘Artist in Residence’ en alle dagen te horen. De liefhebbers zullen ook zelf hun weg wel weten te vinden naar George Benson, Diana Ross, Diana Krall (plusconcert) en Alicia Keys.
Wie verrassingen wil beleven kan zich op een aantal thema’s oriënteren of op zoek gaan naar nieuw en vaak onbekend talent. Voor beide opties zijn er dit jaar veel mogelijkheden. Zoek dit vooral in de kleinere zalen op de verdiepingen van Ahoy. Deze zalen zijn meestal vol, maar wie tijdig tijdens de pauzes komt zal zelfs een zitplaats weten te vinden.
THEMA NIEUW TALENT
Als het om nieuw talent gaat zijn er geen edities van NSJF geweest die hier zoveel aandacht aan besteed hebben als nu. Met name de zaal Yenisei is alle dagen gereserveerd voor nieuwe en jonge groepen die de potentie hebben om uit te groeien tot topgroepen. Sommige groepen zijn in dit blad al eerder besproken, andere zijn nog onbekend.
Vrijdag
Bij altsaxofonist Mo van der Does staat een kleine big band met de beste jonge jazzmusici uit ons land van dit moment. Trompettiste Suzan Veneman speelt fraaie ‘modern creative jazz’. Niet te missen is tromboniste Nabou, een van de grootste Belgische talenten van dit moment met een spetterend kwartet. Achter de naam Mudita gaat vocaliste Sanne Rambags schuil die met trompettist Koen Smits en pianist Sjoerd van Eijck een ingetogen en spannend optreden zal geven. Trompettist Philip Lassiter is bepaald geen nieuw talent maar was jarenlang de leider van de blazerssectie bij Prince. Hoewel hij tegenwoordig in Nederland woont, zijn er nog te weinig jazzliefhebbers die met hem hebben kennis gemaakt. Loop tegen het einde nog even langs de Mississippi-tent om El Comité, een hard swingende, jonge, Cubaanse band te horen.
Zaterdag
De Congo-tent zal afgeladen zijn bij de komst van de 23-jarige Christone ‘Kingfish’ Ingram die als het grootste bluestalent van dit moment wordt beschouwd. De hoop van Mississippi heeft nog niet zo’n doorleefde stem als B.B. King of Walter Trout, maar zijn gitaarspel zit wel degelijk in dezelfde categorie. In de Yenisei is die dag alles de moeite waard en wordt aangetoond dat vrouwen tegenwoordig volledig hun plaats in de jazz hebben opgeëist. De Finse alt- en baritonsaxofoniste Linda Fredriksson doet aan Lee Konitz denken en straalt een weldadige rust uit. De Canadese pianiste Kris Davis was hier eerder en is niet voor niets tot winnaar van de Paul Acket Award uitgeroepen. De Zwitserse vocaliste Lucia Cadotsch is vergelijkbaar met de jonge generatie Nederlandse vocalisten die hun stem als instrument inzetten, in haar geval door middel van gezongen teksten. In haar groep is de Zweedse tenorsaxofonist Otis Sandsjö niet te missen. De dag wordt besloten door de in Amsterdam woonachtige Koreaanse Sun-mi Hong, winnaar van de Dutch Jazz Competition, die een van de meest explosieve drummers van ons land is.
Verder deze dag zijn de geweldige soulzangeressen Lady Blackbird (aka Marley Munroe) en ‘onze eigen’ Michelle David de moeite waard om naar toe te gaan.
Zondag
Het sterke Yenisei-programma wordt voortgezet met de Guy Salamon Group. Een feestelijk orkest dat een hedendaagse versie is van het Willem Breuker Kollektief, overigens zonder flauwe grappen. In deze groep speelt Teis Semey, een van de grootste gitaartalenten van dit moment. Ook saxofonist Aviv Noam is een alumnus van het Amsterdams Conservatorium. Nog niet zo op de voorgrond getreden, maar met zijn op Ornette Coleman en Johnny Hodges geïnspireerde muziek zou hij wel eens de verrassing van deze dag kunnen zijn. Tijn Wybenga’s AM.OK orkest timmert de laatste tijd hard aan de weg. Wie dit orkest met avant-garde big band muziek niet eerder hoorde, zou dit niet mogen missen.
THEMA AFRIKA
Vrijdag
Nogal wat musici hebben hun roots in Afrika. Vrijdag speelt de Zuid-Afrikaanse pianist Nduduzo Makhathini spirituele jazz met veel Zulu-invloeden en ook de uit Johannesburg afkomstige pianist Bokani Dyer is er een die we hier niet eerder hebben gehoord. Uit Benin komt de inmiddels bekende gitarist Lionel Loueke. Hij studeerde bij Herbie Hancock en zal vrijdag met hem optreden. Zangeres Tiwa Savage komt uit Nigeria en woont in Londen. Zij maakt Afro-pop en R&B.
Zaterdag
De Britse singer-songwriter met Oegandese roots Michael Kiwanuka is inmiddels een internationale superster en staat met zijn funk in de grootste zaal geprogrammeerd. Dichter bij de klassieke jazz staat de Ghanese trompettist Peter Somuah die met een Nederlands sextet op de Congo Square staat. Trombonist-zanger Malcolm Jiyane komt uit Soweto, Zuid-Afrika. Verwacht van hem harde swingende recht-voor-zijn-raap jazz. Uit dezelfde buurt komt zangeres Zoë Modiga met popmuziek die in Soweto populair is. Afro-pop mogen we ook verwachten van Marie-Pierra Kakoma (artiestennaam Lous), die als vluchteling uit Congo in België terecht kwam. Uit Nigeria komt iets vergelijkbaars Temilade Openiyi (Tems), maar zij zingt in het Engels in plaats van Frans.
Zondag
De Malinese zangeres Fatoumata Diawara mag inmiddels tot de grotere namen van NSJ worden gerekend. Zij is beroemd vanwege haar prachtige stem in de Wassoulou traditie van Mali. De Senegalees basgitarist en zanger Alune Wade heeft zijn wortels in dienst gesteld van hardbop jazz, maar dan net iets anders dan zijn Amerikaanse voorbeelden.
THEMA HIPHOP/SPOKEN WORD
Bij jazzliefhebbers staat hiphop meestal niet in hoog aanzien. Toch zijn ook hier enkele groepen die de moeite waard zijn om uit je comfortzone te stappen. Kassa Overall (vrijdag) laat een intrigerende mix van New Yorkse avant-garde hiphop en jazz horen. De Londense Kojey Radical (zondag) maakt iets dat tussen hiphop en spoken word in zit. Waarschijnlijk wordt de beste combinatie van jazz en spoken word gemaakt door de Britse muzikant Anthony Joseph (zondag), die ook dichter en schrijver is. Hij is een van de weinigen die in staat is om van Jazz and Poetry iets boeiends te maken.
OUDE KNARREN EN JAZZLEGENDES
De oudste generatie jazzmusici dunt snel uit. Wie de kans om deze musici nog een keer te horen niet wil missen, gaat vrijdag naar altsaxofonist Gary Bartz (81), zaterdag naar disco-pionier Nile Rodgers (69) en contrabassist Ron Carter (85). Laten we vooral niet vergeten dat de oudste Nederlandse generatie drummers op zaterdag compleet aanwezig is. John Engels (87), Han Bennink (80) en Eric Ineke (75) zijn allen op zaterdag met hun eigen groep te horen.
Zondag speelt tenorsaxofonist en zanger Archie Shepp (85) met de relatief jonge pianist Jason Moran (47). Zijn collega Charles Lloyd (84) speelt met gitarist Bill Frisell (71). Een van de oudste en beste Nederlands-Cubaanse orkesten is de 27-jarige Cubop City Big Band van Lucas van Merwijk die te horen is bij de Mississippi-tent.
Wie het inmiddels duizelt en geen muziek meer kan horen kan rust zoeken op het Mississippi Terrace waar clinics en interviews worden gegeven, blinddoektesten worden gehouden, en panelgesprekken worden gevoerd met een aantal van de aanwezige musici, onder wie Archie Shepp, Steve Coleman, Lizz Wright, Makaya McCraven, Robert Glasper en Christian McBride.
Voor wie zijn eigen cv wil aanvullen met ‘Speelde op het North Sea Jazz Festival’ is er de unieke gelegenheid om zich tussen 4 en 6 uur aan te melden voor een tijdslot op de Central Park Stage. Hier kunnen bezoekers, begeleid door een vaste groep muzikanten, laten horen wat zij zelf muzikaal in huis hebben.
Tekst en foto’s TOM BEETZ
