Het woord present kent verschillende betekenissen. Van Dale noemt er twee: geschenk en aanwezig. En betrek je de Engelse benaming erbij, dan kom je uit op het nu, dit moment. Sinds drie maanden heeft een groep muziekenthousiastelingen nog een andere inhoud aan het begrip gegeven: festival. Want PRESENT is een evenement in Den Bosch dat dit muziekseizoen drie edities presenteert, die zich van alle andere festivals onderscheiden door eigengereidheid en een waaier aan invloeden, uitsluitend bestemd voor mensen met een open en vrije geest. Die voor de derde editie ook mogen bestaan uit baby’s, peuters en kleuters, die het aparte programmaonderdeel ‘Wonderland’ krijgen. Maar is PRESENT al niet een Wonderland?
Twee edities zijn al achter de rug en derhalve is het een mooi moment om PRESENT nader onder de loep te nemen. Initiatiefnemer en programmeur Tim Sprangers kijkt terug én blikt vooruit naar de derde aflevering.
“PRESENT is ontstaan uit een behoefte om een ander geluid te laten horen, door podiumkunstenaars met een eigengereid idioom”, licht Tim Sprangers het concept toe. “Vaak staat hierin het moment centraal, het nu (the present), muzikanten die volstrekt vanuit het moment werken, vaak improviserend. Daarom zul je veel jazz en geïmproviseerde muziek tegenkomen, maar lang niet alleen dat. De afgelopen editie, op 21 januari, hoorden we ook muziek uit Burkina Faso, pop, hedendaags klassiek, flamenco, instrumentenmakers, elektronische muziek en Arabische muziek. We zien een open minded publiek, mensen die zich willen laten verrassen, de acts zullen voor veel mensen onbekend zijn en hopelijk vaak als een cadeautje voelen – nog een flauwe verwijzing naar present – want de kwaliteit is altijd hoog. Zo beogen we dat tenminste.”
Plaats van handeling van PRESENT is ’s-Hertogenbosch. De eerste editie op 17 november 2023, die van 21 januari en de komende op 20 april kennen Willem II Toonzaal als verzamelplek. Daar zijn naast Tim Sprangers als programmeur, ook Peter Hagenaars en Rikkert Brok present om de programma’s samen te stellen, geruggesteund door vormgever Veronique van Helden.
Dat PRESENT wordt vergeleken met het immens grote Eurosonic Noorderslag vindt Tim Sprangers leuk, maar niet meer dan dat. Hij wil er liever niet mee worden vergeleken. “PRESENT #2 was een feest in drie zalen van ongehoorde geluiden met een enthousiast en hongerig publiek dat best wat voor zijn kiezen kreeg (ruim zeven uur lang muziek, dertien acts, zonder pauzes), maar de concentratie bleef ongekend hoog.” Ernaar gevraagd noemt Tim Sprangers als hoogtepunten “Younes Zarhoni, Eerie Wanda en Pierre Bastien, die eigen instrumenten maakt, deze repeterend bespeelt en alles uitvergroot met camera op scherm. Karel van der Eijk die een berg vuilniszakken liet opblazen tot een fluitend monster, waar hij zelf in bleek te zitten, tekende voor een humoristische noot die leidde tot oh’s ah’s en gelach. Maar waar ik mensen het meest over hoorde was Ruidoscuro, van de geniale drummer Frank Rosaly, met in de band ook Marta Warelis, Ibelisse Guardia Ferragutti en Dario Trapani – die Andy Moor verving – met transcenderende in elkaar grijpende ritmes gevoed door opzwepende synths.”
“Ook trompettist Nate Wooley, zowel solo als in trio, had unieke optredens waarin hij met fascinerende klanken – van knarsend tot hemelbestormend mooi – zijn instrument soms letterlijk ontleedde.” En de van enthousiasme overlopende Tim Sprangers sluit zijn lofzang af met de vermelding van Baby’s Berserk met weer een volstrekt ander, dwars geluid, dat naar zijn zeggen wel eens wordt omschreven als DIY glamour punk en zijn oorsprong vindt in onder meer no wave.
Het programma van de derde editie op 20 april belooft weer een mooie ode aan het moment te zijn, zo blikt Tim Sprangers opgewekt vooruit. “Ik kijk bijvoorbeeld uit naar Hamraaz, een duo van twee extreem getalenteerde vrouwen op duduk en tanbur, een uitgebreid Paper Ensemble (dat al jaren de meest waanzinnige geluiden uit papier haalt) en ook zeker naar het duo Marta Warelis en Greetje Bijma, dat we voor deze gelegenheid uitnodigden om voor de eerste keer ooit samen te spelen. Ook heel leuk zijn de baby/peuter/kleuter voorstellingen in de ochtend (Wonderland) waar muzikanten en dansers vol fantasie en improviserend de interactie aan gaan met kindjes.”
Die van 20 april wordt de laatste editie voor dit seizoen. Tim Sprangers: “Binnenkort gaan we evalueren hoe het verder aan te pakken in de toekomst. Het gaat hier niet om kosteloze evenementen, we zijn heel blij met steun van de gemeente Den Bosch. Maar het is een proces van de lange adem om zo’n initiatief bij mensen te laten landen – hoewel de opkomst op 20 januari al veelbelovend was.”
Hoop voor de toekomst is derhalve ruimschoots – en terecht – aanwezig.
RINUS VAN DER HEIJDEN
De derde editie op 20 april staat online: https://www.willem-twee.nl/alle-activiteiten/present-3
