Op initiatief van Jazz in Duketown en met steun van het Prins Bernhard Cultuurfonds hadden zes Nederlandse conservatoria hun beste bachelor- of masterstudenten afgevaardigd om in de Verkadefabriek in ’s-Hertogenbosch te strijden om de Conservatorium Talent Award 2020. Een inmiddels prestigieuze en belangrijke prijs waarmee de eerdere winnaars Mo van der Does (2019), Prashant Samlal (2018), Sanne Rambags (2017), Lizzy Ossevoort (2016), Sebastiaan van Bavel (2015) en Maarten Hogenhuis (2014), zijn doorgestoten naar de top van de Nederlandse jazzmusici.
In een vanwege de coronamaatregelen schaars gevulde grote zaal van de Verkadefabriek beoordeelde een vakjury de studenten op speltechniek, improvisatie, overtuigingskracht, creativiteit en presentatie. Omdat maar dertig luisteraars waren toegestaan kon deze dag gevolgd worden via een livestream. Na elk optreden werden de deelnemers kort geïnterviewd door Hans Mantel, zelf contrabassist en conservatoriumleraar, waarin de studenten iets over zichzelf en hun muzikale benadering konden zeggen.
Zanger Tijn Heijblom (Conservatorium Tilburg) opende de competitie. Hij behoort tot het selecte gezelschap van mannelijke Nederlandse jazz-zangers. Heijblom zong teksten die vooral over hem zelf gingen, en waren in feite lange op muziek gezette gedichten en verhalen. Zijn enigszins eenvormige composities werden in een aangename stijl in de trant van Kurt Elling gezongen, maar aan zuiverheid en scattechniek viel nog wel iets te verbeteren.
Een ander buitenbeentje was pianist Dani Brands (Conservatorium Zwolle) die met zijn zesmansband latin-jazz speelde. Zelf was hij een niet al te zeer op de voorgrond tredend bandlid. Zijn band speelde strakke salsa en de zang liet hij over aan een zangeres. Overigens was hij de enige die naast zijn eigen composities gebruik maakte van een bestaande compositie, zij het dat hij de Charlie Parker-compositie Donna Lee wel een fraaie salsatransformatie had gegeven. Lekkere dansmuziek, maar voor de jury niet bijzonder genoeg om in de prijzen te vallen.
Ook het optreden van zangeres Manon Nijenhuis (Conservatorium Utrecht) was meer in de traditie dan in het experiment geworteld. Nijenhuis is een fijne jazz-zangeres die haar zelfgeschreven teksten en composities bloedzuiver zong en een goede podiumpresentatie had. Waarschijnlijk bleef dit optreden te veel in de mainstream jazz-zang steken om de jury te overtuigen.
De jazztraditie speelde eveneens een rol bij het APQ-kwartet van tenorsaxofonist Paul van de Calseijde (Conservatorium Rotterdam). Samen met de andere tenorsaxofonist Andrea Leone, een medestudent die het vaste APQ-lid Anna Tsombanis verving, vormde hij met bas en drums een pianoloos kwartet dat mooie gearrangeerde eigen composities speelde. De vier toonden drive, energie en creativiteit en hadden precies de juiste sound om jazz boeiend te maken.
Het creatiefste en inspirerendste optreden werd volgens deze verslaggever gegeven door vocaliste (de term ‘zangeres’ zou haar tekort doen) Marit van der Lei (Conservatorium Den Haag) en haar groep Nextet. In de prachtige gevoelige en romantische composities, beïnvloed door trompettist Kenny Wheeler, is haar stem één geheel met de andere frontspelers, tenorsaxofonist Jesse Schilderink en altsaxofonist Kika Sprangers en zoekt ze het avontuur.
Nextet is het schoolniveau ruimschoots ontstegen en musiceert als een van de betere jonge Nederlandse groepen op een hoog professioneel niveau. Van der Lei ging naar huis met een eervolle vermelding die haar een optreden verzekerde voor Jazz in Duketown 2021. Uit het juryrapport: ‘Marit maakte grote indruk met mooie arrangementen, met hoe je verhalen kan vertellen in muziek en met een unieke benadering van het materiaal’.
Uiteindelijk riep de jury gitarist Gijs Idema (Conservatorium Amsterdam) uit tot winnaar van de Conservatorium Talent Award 2020. Hij krijgt een geldbedrag van vijfduizend euro, te besteden aan talentontwikkeling en ook hij zal optreden bij Jazz in Duketown 2021.
Met Gijs Idema die al een indrukwekkend cv had, heeft de jury een veilige keus gemaakt. Niet al te experimenteel en niet al te avontuurlijk, maar wel met een gitaartechniek die bijna volmaakt was. Idema die Jimi Hendrix als zijn grote voorbeeld noemde, heeft om op stoom te komen waarschijnlijk ook iets meer tijd nodig dan de vijfentwintig toegewezen minuten zoals uit de laatste twee nummers bleek, die al een stuk spannender waren dan het eerste nummer Mikado.
De jury was onder de indruk van zijn composities en verleende hem ook nog de prijs van duizend euro voor de beste compositie die mogelijk was gemaakt door een bijdrage uit het Mingus Fonds voor jazz en geïmproviseerde muziek.
Tekst en foto’s TOM BEETZ
CONSERVATORIUM TALENT AWARD
Verkadefabriek, Den Bosch, 3 oktober 2020
Met de deelnemers Tijn Heijblom (Conservatorium Tilburg), Dani Brands (Zwolle), Manon Nijenhuis (Utrecht), Paul van de Calseijde (Rotterdam), Marit van der Lei (Den Haag)en Gijs Idema (Amsterdam).
INFORMATIE CONSERVATORIUM TALENT AWARD
