Hein Offermans

Een muzikale literaire trip die gaat over ‘t. Ut zogezegd, een (ingekort) onzijdig lidwoord waar je diverse kanten mee uit kunt. ’t Dus, hoofdzaak én hoofdpersoon in een boek van de Vlaamse schrijver Dimitri Verhulst. ‘Godverdomse dagen op een godverdomse bol’ is de titel. Rauwe taal die de inhoud van het boek volledig dekt, want daar gaat het er eveneens hels aan toe. Jazzmusicus Corrie van Binsbergen zag er meteen een nieuw project in en dat leverde het schitterende literaire concert ‘Godverdomse dagen op een godverdomse bol’ op. Godverdoms aangrijpend, jazeker.

Zandvliet is een godverdomse wijk in het noordelijk havengebied van Antwerpen. De straten zijn kaal, armetierig, de meeste winkels zijn deze zaterdagmiddag gesloten. Een pitarestaurant en een café vertonen enige tekenen van leven. Zandvliet, dat krap vierduizend inwoners telt, ligt net over de grens van Nederland met België. Je rijdt de wijk pardoes binnen en dan vraag je je vertwijfeld af: zit ik hier wel goed? Is hier wel een theater waar Godverdomse dagen op een godverdomse bol kan worden opgevoerd? Toch wel, want halverwege de uitgestorven straat die de vorstelijke naam De Keyserhoeve draagt, doemt Vrijetijdscentrum De Schelde op. Een modern ogend gebouw dat er van binnen ook nog eens godverdoms aardig uitziet.

De Keyserhoeve in Antwerpen-Zandvliet, waaraan Vrijetijdscentrum De Schelde is gevestigd.

KUNSTVERBINTENIS

Een vrijwel volle zaal hebben Dimitri Verhulst, Corrie van Binsbergen en een keur aan musici, getrokken. De aanwezigen worden getuige van een kunstverbintenis die zijn weerga niet kent. Die diepe, emotionele sporen nalaat in het wezen van het aanwezige publiek en die aantoont dat de tandem muziek en literatuur – een waarmee Corrie van Binsbergen zich al vele jaren bezighoudt – nog altijd van nieuwe dimensies kan worden voorzien. Zeker als ze met de literair vuurspuwende Dimitri Verhulst, met naast zich de nimmer versagende componiste Corrie van Binsbergen, de theaterzalen worden ingejaagd.

Wie de voorstelling straks in Nederland gaat bezoeken, dient zijn of haar zedelijke veiligheidsriemen vast te klikken. Riemen die de kuisheid aan banden leggen, die je aan je stoel vastketenen, omdat je de hele voorstelling móet uitzitten. Want meer schone kunsten zal je in de rest van je leven nauwelijks meer treffen. Godverdomse dagen op een godverdomse bol schetst het ontstaan van de mensheid, zijn evolutie en zijn onvermijdelijke ondergang. Het voornoemde ’t is die mens, die in de ijzingwekkende teksten van Dimitri Verhulst uit water wordt geboren en door zijn eigen demonische uitvinding van de uraniumbom ten onder zal gaan. In de woorden van de schrijver:

‘Asfaltbestrating verandert in een gloeiende confituur. Verder weg nog van de bom zal ’t lijken vinden, het ene iets herkenbaarder dan het andere, met half gesmolten en nadien opnieuw gestolde gezichten, gericht naar wat er niet meer is. Rondspetterende neutronen zorgen voor ogenblikkelijk ontbindende darmwanden, en onverwoestbare kankers in de lichamen van hen die geen fluit met deze oorlog te maken hebben’.

Jan Willem van der Ham en Jasper Blom.

PRIMITIEF

Dat was het einde van ‘t. Het begin is even primitief: ’t verlaat de wateren en de waterachtigen, ’t brengt hen een saluut en begint een leven op de aarde, het ontstaan van de mens. ’t Gaat leren; over reuen en teven, over eten en drinken, over hoeren en vlees en vlees voor vlees. Dat ’t noopt om pasgeboren kinderen te doden, beschreven in huiveringwekkende woorden:

‘En dus zit er maar één ding op: de kleintjes de kop in slaan. Infanticide! Zie de uitgelatenheid waarmee het paar dagen oude, nog onder de baarmoederslijmen zittende schepsel bij de achterpoten wordt gepakt en met zijn hoofd tegen de stenen gesmakt. Het bloed gutst alle kanten op, de stront pruttelt eruit bij wijze van overlijdensact. Kindje dood. Eindelijk kan ’t zijn achtentwintig kilogrammen op de moeder smijten, zijn putlucht in haar tronie hijgen naast het lijk waar zij maar naar blijft kijken’.

Waarom die moord? Om er zorg voor te dragen dat er nieuwe kinderen komen, want vlees is tot dan het enige wat ‘t in leven houdt.

Dimitri Verhulst

Als je dit soort teksten léést komen ze weerzinwekkend over, maar hoeveel intenser snijden ze door je ziel als ze worden gedeclameerd door de expressieve stem van Dimitri Verhulst, die in wolken van – soms – even afgrijselijke muzikale klanken worden verpakt. Tien musici zorgen daarvoor, gezet in een strenge compositie van Corrie van Binsbergen die vanaf een stoel rechtsvoor op het podium, naast die van Dimitri Verhulst, niet alleen hem maar ook de musici nauwlettend in het oog houdt. En de laatsten van broodnodige aanwijzingen voorziet. Gewoon, omdat er geen moment is dat je daar op dat podium, je aandacht kunt laten verslappen. Godverdomse dagen op een godverdomse bol wordt daarmee een indrukwekkend amalgaam van gecomponeerde- en geïmproviseerde muziek en vulkanische tekstuele uitbarstingen.

Corrie van Binsbergen

LOGBOEK VAN DE WERELD

Godverdomse dagen op een godverdomse bol is het logboek van de mens en zijn wereld. ’t Gaat heersen, maar naar zijn gevoel nog niet genoeg, omdat alles nog een naam moet krijgen. Het moet gedaan zijn met blaffen en brullen: taal is er nodig. Op dat moment in de voorstelling zie je slagwerker Alan ‘Gunga’ Purves in de slag met twee speelgoedfluitjes in zijn mond. En als ’t een geroosterde vlinder in zijn mond steekt en de sensatie ervan op de volgende wijze ondergaat

‘Het lijfje van het dier voelt prettig op de tong, warm, en als ’t zijn tanden erin zet en de pus van de mot tot tegen zijn verhemelte voelt spatten, is ’t ervan overtuigd dat ’t niets kan mispeuteren door de meest pezige brokken van het slachtafval op het vuur te gooien. Die geur, jongens! Die geur’

draagt een gezellig strijkje volstrekt contradictorisch deze woorden. Terwijl verderop een opwekkend variétémelodietje een van de conclusies van Dimitri Verhulst ondersteunt: ‘’t Is moeilijk om in het stadspark te schijten’. Kale humor naast kale, naakte en onverbiddelijke ernst.

Alan ‘Gunga’ Purves

De compositie van Corrie van Binsbergen staat als een huis. Fraai uitgebalanceerde miniatuurtjes zijn afgezet tegen apocalyptische donders, soms voelt het alsof Lennart Nijgh weer door het Land van Maas en Waal banjert. Waarmee maar gezegd wil zijn dat Godverdomse dagen op een godverdomse bol Jheronimus Bosch in woord en muziek uit de hel doet herrijzen. De woorden van Dimitri Verhulst zijn verpakt in een niet aflatende spanningsboog, Corrie van Binsbergen c.s. hebben er knellende transportbanden omheen gespannen, waardoor deze atonale opera je aan de rand van theatrale krankzinnigheid brengt.

Celliste Seraphine Strategier

ANGSTAANJAGEND

Het toneelbeeld van deze angstaanjagende totaalproductie is ook al áf. Rechtsvoor op het podium zitten, zoals eerder opgemerkt, Corrie van Binsbergen en Dimitri Verhulst. Rechts achter hen op een verhoog de rietblazers Jan Willem van der Ham en Jasper Blom. Achter auteur en componist staat contrabassist Hein Offermans, links van hem zit slagwerker Alan ‘Gunga’ Purves en links op het podium pianist Albert van Veenendaal. In de linkerbovenhoek, bevindt zich hoger dan de anderen, het Sun*Sun strijktrio. Tien artiesten die de Kunst ‘im Frage’ stellen: ontroert zij door schoonheid of hier, door keiharde weergave van een werkelijkheid die niemand zichzelf toewenst en iedereen vreest? Of is de Kunst hier het zinnebeeld van onbevreesdheid om de esthetiek ervan te doen kantelen? Tegenstander van vermaak, van gemakzucht, van welbehagen naar de maker van de Kunst toe?

Albert van Veenendaal

Naarmate de twee uur durende opvoering van Godverdomse dagen op een godverdomse bol duurt, ontwikkelt de wereld van ’t zich. Elektriciteit, radiogolven, staal, microben, de auto komt in zijn leven. En juist ja, De Bom. Fabricage van één bom kan de hele wereld van zijn honger afhelpen, declameert Dimitri Verhulst. Hij luidt het einde van de voorstelling ermee in. ‘Het is 8.16 uur en 8.16 uur zal het altijd blijven’, zo voorspelt hij. Godverdomse dagen op een godverdomse bol laat de wereld niet vergaan. Maar dat die dag zal komen, laat het verduiveld dichtbij komen.

‘Nu ’t in de dampkring kan blazen, wat ’t in de dampkring wenst te blazen, ’t in de mogelijkheid verkeert die hele klotebol vol klotevolk met één welgeprepareerde bom te verbrokkelen, nu ‘t, als ’t dat zou willen, met een simpele druk op de knop de complete kosmos vele megaparsecs diep de zwartste existentiële nacht inschiet, heeft ’t van de goden de controle overgenomen. Eindelijk, Meester, van en over alles’.

Jeroen Baert

WAANZIN

Was getekend Donald Trump en Kim Jung-un. Zou je zeggen. Gaan die twee gekken het panopticum van waanzin in gang zetten, of laten zij het in handen van Dimitri Verhulst en Corrie van Binsbergen? Als dit laatste zo is, gaat het dan zien, gij godverdomse, thans-nog-onbedreigden-der-aarde!

RINUS VAN DER HEIJDEN
Foto’s GEMMA VAN DER HEYDEN

Godverdomse dagen op een godverdomse bol beleeft de Nederlandse première op maandag 20 november in De Kleine Komedie in Amsterdam. Tijdens November Music in ’s-Hertogenbosch wordt op 6 november in de Verkadefabriek een ingekorte festivalversie gebracht. De eerste 25 pagina’s van het boek Godverdomse dagen op een godverdomse bol zijn mét muziek van het ensemble Corrie van Binsbergen vastgelegd op een elpee.

Godverdomse dagen op een godverdomse bol – Muzikale literaire trip van Dimitri Verhulst en Corrie van Binsbergen
Gezien 21 oktober in VC De Schelde, Antwerpen-Zandvliet

Dimitri Verhulst – verteller en auteur
Corrie van Binsbergen – componist en gitarist
Jan Willem van der Ham – fagot, contrafagot, altsaxofoon
Jasper Blom – klarinet, basklarinet, tenorsaxofoon
Albert van Veenendaal – (geprepareerde) piano
Hein Offermans – contrabas
Alan ‘Gunga’ Purves – slagwerk, percussie, speelgoed

Sun*Sun Strijktrio:
Jeroen Baert – viool
Yumika Lecluyze – altviool
Seraphine Stragier – cello

www.godverdomsedagen.nu

www.corrievanbinsbergen.com

 

Previous

Martijn Vink (rondetijd 5.14,79)

Next

The Nordanians nemen je vanzelf mee op ontdekking

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Lees ook