De twaalfde editie van het State X New Forms festival in Den Haag barst los op vrijdag 11 en zaterdag 12 december. De filosofie van het festival is in alle jaren van zijn bestaan niet veranderd: mensen kennis laten maken met nieuwe en onbekende ‘underground’ kunst en cultuur, met name – maar niet uitsluitend – muziek. Verdient een artikel over dit festival eigenlijk wel een plaatsje op een website die voornamelijk over jazz publiceert? Voor wie is State X New Forms? En om keuzestress te vermijden, wat zijn de aanraders? 

Tijd voor een gresprek met Mike Bindraban, oprichter van Good Music Company, tevens gastprogrammeur voor de 2015-editie van het festival.

Anna von Hausswolf. Foto Anders Nydam
Anna von Hausswolf. Foto Anders Nydam

State X New Forms is toe aan zijn twaalfde jaar, hoe zou je het festival omschrijven en hoe heeft het zich ontwikkeld?
SXNF is een progressief muziekfestival, oftewel een festival waar avontuurlijke muziek op de planken staat. Het wordt gehouden in het Paard van Troje en Prins27/Koorenhuis in hartje Den Haag. Het bestaat al twaalf jaar en focuste toen en nu op undergroundstromingen uit rock, indie en electronica. Zo hebben bijvoorbeeld Flying Lotus, maar ook Atari Teenage Riot, Sunn O))) en Tortoise hun Nederlandse debuut op SXNF gemaakt. Stilletjesaan is het zwaartepunt van het festival ook meer en meer richting progressieve stijlen met verwantschap aan jazz, gegaan. Vorig jaar stonden onder andere Kyteman Sessions, Sons of Kemet, Dawn of Midi en Dans Dans er.

Nu hebben Henk Koolen, programmeur bij het Paard en ik deze koerswijziging wat meer vorm gegeven. Het is allesbehalve een jazzfestival, eerder een muziekfestival waar gewoon heel veel moois te ontdekken valt. Niet alleen muziek, maar ook progressieve kunst, poetry en zelfs een stukje theater staan in het programma. Vooral de inhoud staat centraal, de verrassing.

Bill Laurance. Foto Gemma van der Heyden/JazzNu.com
Bill Laurance. Foto Gemma van der Heyden/JazzNu.com

Nederland telt op jaarbasis zo’n achthonderd muziekfestivals, hoe onderscheidt State X New Forms zich?
Ik denk door te focussen op progressieve muziekstijlen en artiesten die zich voornamelijk hebben geroerd in de underground en daarbij een sterke focus richten op artistieke inhoud. Wat wij programmeren kan op North Sea Jazz staan, maar ook op Lowlands, Pitch, ADE of Pukkelpop. Daarnaast is het het enige tweedaagse festival in december, juist na alle najaarsgeweld tot aan november. Zie het als een festival waar je ontdekt wat er speelt onder, boven en tussen de muziekradars in, voor muziekstijlen die je niet zozeer tegenkomt op een Eurosonic, Le Guess Who of andere toffe festivals.

Voor welke doelgroep is dit festival georganiseerd en wat kunnen mensen verwachten?
Het is er voor een brede doelgroep, voor mensen die uitgedaagd willen worden en op zoek zijn naar spannende, meeslepende en uitdagende artiesten. Verwacht geen easy-listening of iets dergelijks, maar muziek die je bij je strot grijpt en niet meer loslaat. Kom en beleef… muziek.

Good Music Company is een van de partners. Hoelang is dat al het geval en hoe uit zich dat in het festival?
Dit is het eerste jaar dat Good Music Company betrokken is bij het festival. Daar ben ik bijzonder trots op, want ik vond SXNF een van de meest ondergewaardeerde festivals in Nederland. Daarbij zagen zowel het Paard van Troje/SXNF als wij dat we met de ingezette koerswijziging elkaar enorm konden aanvullen. Good Music Company heeft een wezenlijke bijdrage geleverd aan zowel de programmering als het bereik naar een meer jazzminnende doelgroep, die in eerste instantie SXNF niet wist te vinden. Nu hopelijk wel. Je ziet inderdaad een hoop artiesten terug die wij vertegenwoordigen, maar niet in hun ‘normale’ bezetting of opzet.

Offir Benjaminov, Dan Mayo en Tamuz Deke van het trio Tartan. Foto Chen Wagshall
Offir Benjaminov, Dan Mayo en Tamuz Deke van het trio Tartan. Foto Chen Wagshall

We hebben bewust gekozen om ook te proberen ons hiervan te distantiëren en voornamelijk te focussen op groepen die echt op het festival zouden passen. En die in een andere bezetting of experimentele bezetting iets vernieuwends kunnen brengen of een internationale première zouden kunnen verzorgen van materiaal wat nog niet is uitgebracht. Een goed voorbeeld hiervan is trompettist Avisha Cohen die eenmalig in een bezetting met The Big Vicious, met twee gitaristen en twee drummers verschijnt. Geen jazztrio dus. Of psychoprogjazz van het Noorse Elephant9, met post-rockgitarist Reine Fiske.

We hadden eerst de legendarische gitarist Terje Rypdal, maar die moest helaas vorige week om gezondheidsredenen afzeggen. Of wat dacht je van de internationale premières van het nieuwe project van Cory Henry (The Revival), Bill Laurance Project (Aftersun), Tatran, enzovoort. En dat weet Henk Koolen enorm mooi aan te vullen met premières van Rockets from the Tomb, Anna von Hausswolf, Jakob Bro’s White Trash en Kraut-legendes Hans Irmler en Jaki Liebenzeit.

Voor liefhebbers van jazz: wat zijn jouw tips om te gaan luisteren dit jaar?
Persoonlijk denk ik aan een paar, wat zeg ik, heel veel groepen! Uiteraard kijk ik uit naar Bill Laurance en Snarky Puppy op de vrijdag, maar ik sta bijzonder te popelen om de groep Tatran. Deze jonge honden heb ik een paar jaar geleden gezien in Tel Aviv en ik was meteen verkocht. Drummer Dan Mayo is een ongelooflijk talent. Inmiddels spelen ze in Israël zalen voor duizenden bezoekers  helemaal plat met hun experimentele-, maar ook catchy progrockjazz. Wij hebben hen maar in de grote zaal geprogrammeerd. Durf en lef hebben, denken Henk en ik dan.

Thomas Strønen en Ståle Storløkken van Humcrush. Foto PR Humcrush
Thomas Strønen en Ståle Storløkken van Humcrush. Foto PR Humcrush

KANJERS NOORSE SCENE
Ook een groep als Humcrush uit Noorwegen laat qua improvisatiekracht niets aan de verbeelding over, met twee kanjers uit de Noorse scene; Thomas Strønen en Ståle Storlokken – die ook bij Elephant9 speelt. Op zaterdag is er echt heel veel te ontdekken. Avishai Cohen met zijn eenmalige unieke optreden mag je niet missen. Dat belooft een mix te worden van Live Evil en Bitches-Brewachtige improvisaties. Maar ook de snoeiharde power van een van mijn favoriete live-groepen Elephant9. Mark Guiliana Beat Music, met een heuse David Bowie-Blackstar bezetting met Jason Lindner op toetsen en uiteraard de fabelachtige Mark Guiliana op drums, zijn ook ‘must-sees’. Cory Henry’s The Revival, voor het eerst buiten de VS: hammond en drums. Maar bovenal verheug ik mij op het minimalisme van het Zwitserse Plaistow. Denk aan een ‘Squarepusher meets Philip Glass’, maar dan in een akoestische bezetting. Hun nieuwste album Titan is een van de beste albums die dit jaar is verschenen.

En bij andere genres, enige verrassingen/ontdekkingen die je kunt aanraden?
Uiteraard! De Zweedse zangeres Anna von Hauswolff zal met haar donkere stem en prachtig duistere composities het festival met kippenvel openen; de Libanese zanger-pianist Bachar Mar Khalife en ook The Black Heart Rebellion zijn absolute aanraders.

Avishai Cohen. Foto Jos L. Knaepen.
Avishai Cohen. Foto Jos L. Knaepen.

Wanneer is voor jou dit jaar het festival geslaagd?
Ik wil niet aan bezoekersaantallen denken of me daaraan meten. Ik denk dat we een mooie balans hebben gevonden in een sterk programma, waarin een verhaal en interessante lijnen zijn te ontdekken en de verrassing voorop staat. Als ik het publiek uit z’n dak zie gaan, of het met verbazing naar een artiest aan het kijken en luisteren is, als de bands backstage zich thuis voelen en lekker zichzelf kunnen zijn, dan ben ik tevreden en is het festival geslaagd.

Het State X New Forms festival vindt plaats op 11 en 12 december 2015, op meerdere lokaties in het Paard van Troje in Den Haag. Meer informatie, programma en tickets: www.state-xnewforms.nl 

SOPHIE CONIN

Previous

Jasper Blom c.s. bouwen aan nieuw meesterwerk

Next

Snarky Puppy en Metropole Orkest: Grammy Award nú?

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Lees ook